پیشنهادات مرکز پژوهش‌های مجلس برای دوره پیش‌دبستانی

مرکز پژوهش های مجلس با بررسی وضعیت دوره پیش‌دبستانی، پیشنهاد کرد: دوره پیش دبستانی به مدت یک سال در مناطق محروم و دوزبانه به صورت رسمی و رایگان توسط وزارت آموزش و پروش دایر شود.

به گزارش ایلنا، دفتر مطالعات اجتماعی این مرکز اعلام کرد: دوران پیش از دبستان از مهمترین دوره های زندگی هر فرد است که حساسیت آن ناشی از اهمیت و تاثیر تربیت در دوره کودکی است بر این اساس سابقه مراکز پیش دبستانی در ایران به اوایل سده حاضر باز می گردد. پس از انقلاب اسلامی ایران نیز بر اساس آیین نامه توافقی میان سازمان بهزیستی و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۶۷، صدور مجوز و اداره امور مهدهای کودک از سه ماهگی تا پایان پنج سالگی بر عهده سازمان بهزیستی گذاشته شد و وزارت آموزش و پرورش نیز مسئولیت دوره پیش دبستانی برای کودکان ۵ سال تمام را بر عهده گرفت.

اما در سال ۱۳۷۷، شورای عالی انقلاب فرهنگی کلیه امور دوره پیش دبستانی را به شورای عالی آموزش و پرورش واگذار کرد. این شورا هم در سال ۱۳۸۲ با تصویب اساسنامه دوره پیش دبستانی، این دوره را از یک سال به دو سال توسعه داد و پیش دبستانی را به عنوان دوره ای دو ساله برای کودکان ۴ سال تمام و ۵ سال تمام تعریف کرد.

بدین ترتیب کودکان ۴ سال تمام، موضوع اختلاف میان بهزیستی و آموزش و پرورش شدند و در حالی که سازمان بهزیستی همچنان این کودکان را مشمول دوره مهدکودک می دانست، آموزش و پرورش بر دو ساله بودن پیش دبستانی پافشاری می‌کرد. در سال ۱۳۸۷ قانون اصلاح قانون تاسیس مدارس غیرانتفاعی و در سال ۱۳۹۱ برنامه درسی ملی، بر مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش مبنی بر دو ساله بودن پیش دبستانی صحه گذاشتند. به علاوه تفاهمنامه ای در جهت اجرایی شدن قانون سال ۱۳۸۷، توسط دو دستگاه امضا شد؛ تفاهمنامه ای که سازمان بهزیستی آن را اجرا نکرد. از سوی دیگر محدودیت امکانات وزارت آموزش و پرورش منجر به ضعف این وزارتخانه در برگزاری دوره پیش دبستانی و سبب حرکت به سمت خصوصی شدن کامل این دوره از سوی آموزش و پرورش شد. این امر منجر به کاهش میزان ثبت نام کودکان پیش دبستانی، به دلیل افزایش هزینه ها برای خانواده ها به گونه ای که آمار کودکان پیش دبستانی، اعلام شده توسط وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی ۱۳۸۹-۱۳۹۰ برابر با ۴۶۴,۴۵۳ نفر بوده که این تعداد در سال تحصیلی ۱۳۹۰-۱۳۹۱ به ۴۰۴,۸۹۶ نفر کاهش پیدا کرد.

این گزارش پس از طرح مقدمات، به بیان استنادات و تفاسیر سازمان بهزیستی و وزارت آموزش و پروش در خصوص ادعای خود در موضوع پیش دبستانی می پردازد و سپس نتیجه می گیرد که به لحاظ قانونی، پیش دبستانی شامل دوره ای دوساله است و سازمان بهزیستی نمی تواند از قوانین مربوطه تخطی کند. در عین حال، وزارت آموزش و پرورش توان به دوش کشیدن باری که اساسنامه بر عهده اش گذاشته را ندارد. از سوی دیگر دایر شدن دوره پیش دبستانی در مناطق محروم و دو زبانه کشور به لحاظ کاهش آسیب های بعدی و افزایش بهره‌وری آموزشی، ضروری می نماید.

بنابراین، باتوجه به پیش‌بینی دو نوع پیش دبستانی در اساسنامه که عبارت است از: ۱ - دولتی با مشارکت مردم، ۲ - غیردولتی، پیشنهاد می شود که اولا در خصوص پیش دبستانی دولتی، دوره پیش دبستانی به مدت یک سال در مناطق محروم و دوزبانه به صورت رسمی و رایگان توسط وزارت آموزش و پروش دایر شود و در مناطق دیگری که وزارت آموزش و پرورش با مشارکت مردم امکانات لازم برای تسهیل تشکیل دوره پیش دبستانی را داراست، کلیه خدمات مربوط به دادن مجوز، تهیه محتوا و نظارت بر نحوه اجرای دوره پیش دبستانی از لحاظ آموزشی و پرورشی و نیز تعیین استانداردهای فیزیکی و غیره بر عهده وزارت مذکور قرار گیرد.

بدین ترتیب در مناطقی که آموزش و پرورش به ارائه مجوز اقدام می کند، ملزم به ارائه تسهیلات برای تشکیل دوره پیش دبستانی نیز خواهد بود. ثانیا در خصوص مراکز پیش دبستانی غیردولتی ویژه کودکان ۴ و ۵ ساله، دادن مجوز تاسیس، سیاستگذاری، نظارت و تعیین استانداردهای محتوایی و فیزیکی همچنان در اختیار وزارت آموزش و پرورش باشد و مراکز غیردولتی بر اساس آن اقدام کنند. البته برگزاری دوره پیش دبستانی توسط آموزش و پرورش در مناطق محروم و دو زبانه و نیز نظارت بر تمامی مراکز پیش دبستانی نیازمند تامین امکانات لازم و اختصاص ردیف بودجه ای مستقل در وزارت آموزش و پرورش است. ثالثا کماکان امور مربوط به سنین ۳ سال و پایین تر بر عهده سازمان بهزیستی باشد. اگرچه به نظر می رسد باتوجه به بند «۲» سیاست های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور ابلاغی مقام معظم رهبری، از این به بعد وزارت آموزش و پرورش در خصوص مهدهای کودک هم باید وارد عمل شود.