ایلنا گزارش میدهد:
گردشگری مازندران؛ از اقامتگاههای سنتی تا هتلهای امروزی
مازندران، استانی است نشسته در میان کوه و جنگل و دریا که فرهنگ، تاریخ و آداب و سنن را از دیر باز در دل خود جای داده و هنوز هم این آیین کهن و صنایعدستی چشمنواز و دلنشین است.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، در دنیای پر هیاهوی امروز و شتاب بیامان فناوری دلگیر؛ خانههای بومی گنجینههای گرانبهای تاریخ و فرهنگ و باورهای هر قوم و سرزمینی به شمار میروند که بخش قابل توجهی از آداب و رسوم کهن و زندگی روستانشینان مازندران را میتوان در دل این خانهها یافت؛ از اشیاء و ظروف قدیمی تا غذاهای محلی همراه با موسیقیهای سنتی اصیل مازندرانی.
مازندران از دیرباز مهد فرهنگ و علم و اندیشه بوده و گویاترین شاهد این ماجرا همین خانههای بومی است که این روزها خیل عظیم مسافران و گردشگران را به سمت خود کشانده و خاطرات خوبی را در دل آنان به جا گذاشته است.
«خان سره» که یکی از اقامتگاههای بومگردی شیرگاه در سوادکوه شمالی است، در گذشته خانهی خان شیرگاه بود که بعد از بازسازی به محل اقامتگاه بومگردی تغییر کاربری داد. این خانه که میان جنگل و رودخانه، بر فراز تپهای بلند خونمایی میکند، محل ساخت لوکیشن سریال پایتخت ۲ هم بوده که به عنوان خانه " نقی معمولی" بازیگر این سریال شهرت پیدا کرد.
این اقامتگاه بومگردی متشکل از دو اتاق تو در تو است؛ با طاقچههای کوچک و پنجرههای چوبی و سقفی از چوبهای جنگلی، حوضچهای پر از آب در وسط حیاط و تنوری کوچک درگوشهی دیوار بلند کاهگلی، گلدانهای شمعدانی آویخته به درب و دیوار، که این خانه را به مکان زیبا و نماد باشکوه سنن و آداب بومی و محلی این خطه تبدیل کرده است. تهیه غذاهای سنتی و محلی برای مسافران و گردشگران از سوی میزبانان «خان سره» بر زیباییهای دلنواز آن میافزاید.
خبرنگارانی که قرار است در تور یک روزهای که اداره کل میراث، گردشگری و صنایع دستی برپا کرده است، راوی بافت طبیعی و جلوهگاه شکوه و زیباییهای این خطه سرسبز در شمال کشور باشند.
«شیلا شیرکُش» مدیر این اقامتگاه که میزبانی این خانه را به عهده دارد در تشریح این اقامتگاه بومگردی میگوید: خان سره محل برگزاری آیینهای سنتی منطقه است و غذاهای محلی توسط زنان سرپرست خانوار تهیه و در ظروف قدیمی به مسافران و بازدیدکنندگان از این مکان گردشگری عرضه میشود اما در شرایط فعلی و بروز بیماری کرونا برای رعایت پروتکلهای بهداشتی غذا در ظروف یکبار مصرف به میهمانان ارائه میشود.
وی ادامه میدهد: البته با بروز بیماری کرونا شمارگردشگران و مسافران به این مکان کم شده اما اکنون اجازه پذیرش مسافران را داریم ما نیز با رعایت دستورالعملهای بهداشتی تعداد پذیرش مسافران را به 50 درصد کاهش دادیم .
«سید محمد انصار الحسینی» فرماندار سوادکوه شمالی با حضور در میان خبرنگاران با اشاره به ظرفیتهای گردشگری سوادکوه شمالی و اینکه رسانهها نقش مهمی در معرفی اماکن تفریحی و گردشگری دارند، سد سنبل رود، سد زمزم برنجستانک و سد آیت الله صالحی مازندرانی را از دیگر اماکن دیدنی دیار شکوه و تاریخ و فرهنگ برمیشمرد.
وی روستای «عالم کلا» در 28 کیلومتری بخش مرکزی سوادکوه شمالی در دهستان لفور را یکی دیگر از نمونههای گردشگری معرفی میکند که با همکاری بنیاد مسکن، بخشداری و میراث فرهنگی به نماد باشکوهی از زیبایی و مکانی برای تفرج گردشگری تبدیل شده است.
«مهران حسنی» معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران که اهالی رسانه را در این سفر همراهی میکند با تاکید بر اینکه در دوران کرونا و پساکرونا رعایت پروتکلهای بهداشتی از سوی گردشگران از اهمیت بالایی برخوردار است، میگوید در گردشگری توسعه پایدار از الزاماتی که میبایست به آن توجه ویژه شود .
وی برگزاری این تور رسانهای را آشنایی اهالی رسانه با تاسیسات گردشگری استان عنوان و حفظ محیط زیست، منابع و حرمت جوامع میزبان را سه اصل توسعه گردشگری برمیشمرد: میان رسانه و گردشگری پیوند ناگسستنی وجود دارد رسانهها میتوانند مشاهدات عینی خود از مناطق گردشگری را به عموم مردم انتقال دهند که معرفی جاذبههای طبیعی شهرستان شیرگاه از طریق سریال پایتخت نمونهای از ظرفیت رسانهای است.
شهرک صنعتی شهیدصالحی در شهرستان آمل مقصد دیگری است که کارگاه سفال و سرامیک«زیبا» با مدیریت «میثم ناصرنژاد» فارغالتحصیل عکاسی از دانشگاه تهران و دارای مدرک طراحی ظروف آشپزخانه از کالج سلطنتی بلژیک اداره میشود. او به همراه خواهرش این مجموعه را از سال 1390 راه اندازی کرد و اکنون با 12 نفر 127 قطعه ظروف هتلی، منزلی و کافیشاپ را در 600 رنگ تولید میکند.
ناصرنژاد با بیان اینکه در ماه آینده علامت استاندارد دریافت میکند و نخستین مجموعه تولید کننده صنایع دستی و سرامیکی ایران خواهد بود که نشان استاندارد میگیرد، توضیح میدهد: در این مجموعه همه معیارهای مد نظر تولید ظروف دستی کشورهای اروپایی رعایت میشود. اما چند معیار مهم دیگر وجود دارد که در حال تلاش هستیم تا روی ظروف انجام دهیم. در این صورت میتوانیم تولیداتمان را به عنوان ظروف آشپزخانه به اروپا صادر کنیم.
وی با بیان اینکه در تهیه مواد اولیه همیشه با مشکل مواجه بوده ایم و کرونا نیز بر این مشکل افزون شده است، ادامه میدهد: عرضه محصولات به صورت عمده وارد بازار میشود در صورت فعال بودن شرکت حمل و نقل مناسب ظرفیت صادرات به کشورهای همسایه را خواهیم داشت.
گالری موزه «دیدی» با صدها اثر هنری از هنرمندان معاصر کشور در شهرستان ایزد شهر از دیگر ظرفیتهای گردشگری استان مازندران است که در مساحت سه هزار و 600 متر در سه طبقه و در نمای نزدیک به دریای خزر تعبیه شده است این مرکز گردشگری که توسط «علی توسلی» دانشآموخته نفت احداث شد آثار هنری هنرمندان زیادی را در این نمایشگاه به نمایش گذاشت. و اکنون 40 سال است در این منطقه حضور داردکه اشتغال 30 را بصورت مستقیم در این موزه فراهم کرده است.
این مجموعه که شامل فروشگاه، کافیشاپ،کتابخانه و یک موزه از آثار متنوع هنرهای تجسمی است که هنرمندان هنر خود را با برداشت آزاد در معرض تماشای مخاطبان گذاشتند به گفته راهنمای گالری موزه تمامی پروتکلهای بهداشتی در این مرکز رعایت میشود.
به گفته توسلی این که مجموعه با هدف فرهنگی و آموزشی ایجاد شده و به دنبال کسب درآمد از فعالیتهای فرهنگی نیست.
آراز؛ هتلی با پنج ستاره
نشست خبری با سرمایه گذار پروژه گردشگری هتل پنج ستاره «آراز» در منطقه چلک بین رویان و نوشهر از دیگر مقاصد تور خبرنگاران است که با هماهنگی اداره کل میراث و گردشگری مازندران فراهم شد پروژه ی در حال احداثی که با رعایت نکات بهداشتی در حال انجام است.«حمید کبیری» سرمایهگذار و مدیر گروه صنعتی کبیر در این نشست ابتدا درتشریح مشخصات این پروژه گردشگریدر مازندران، گفت: مقدمات اجرای پروژه آراز از سال 1392 آغاز و پس از دو سال مجوزها صادر شد و سال ۱۳۹۴ عملیات اجرایی آن آغاز شد.
وی افزود: هتل در یک زمین ۵۰ هزار متری ساحلی با رعایت حریم ساحل و جاده، با سطح اشغال ۷ هزار و ۵۰۰ متر و زیربنای نهایی ۱۰۳ هزار متر ساخته شده است.
کبیری ادامه داد: این هتل 404 اتاق استاندارد و ۱۱۱ سوییت دارد و یک طبقه آن هم ویژه پذیرایی از رؤسای جمهور کشورهای مختلف است. برآورد اولیه ساخت هتل ۹۵۰ میلیارد تومان بود که با افزایش دلار به بیش از هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان میرسد.البته تمام آورده هم شخصی است و بنا داریم بدون دریافت تسهیلات پروژه را تکمیل کنیم.این هتل که در مقابل زلزله 9 ریشتری هم مقاوم است در صورت افتتاح برای ۹۵۰ نفر به طور مستقیم و هزار نفر غیر مستقیم شغل ایجاد خواهد کرد.
به گفته او برنامه زمانبندی برای افتتاح هتل پایان سال ۱۳۹۸ بود، اما مشکلات و موانع پروژه را به تأخیر انداختند و فعلا برنامه این است که تا پایان سال ۱۴۰۰ به بهرهبرداری برسد.
وی با ابراز گلهمندی از دستگاههای خدمات رسان و عدم همکاری برای اجرای این پروژه گفت: در ایران بیش از ۱۲۵ هزار تخت هتلی کم داریم. با ساخت این هتل ۱۲۰۰ تخت ایجاد میشود. یعنی دستکم ۱۲۴ هتل با این اندازه و کیفیت نیاز داریم. در ابتدای صدور مجوز مسؤولان استانی قولهایی دادند که در زمان اجرا وعدهها عملی نشد.
کبیری اقدامات تفریحی و جانبی برای اقامت مسافران در هتل آراز را از دیگر بخشهای سرمایهگذاری خارج از هتل در بخش جنگلی نوشهر دانست و ادامه داد: لازم است مسافران و گردشگران در کنار تفریحات آبی از دیگر تفریحات هم بهرهمند شوند.
کاخ چایخوران
مقصد بعد تیم رسانهای استان به کاخ چایخوران چالوس بوده است که «حمید قاسمی» مدیر داخلی مجموعه در تشریح این پروژه گردشگری میگوید: سرمایهگذار بیش از ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای بازسازی و مرمت این بنا هزینه کرد. قرارداد واگذاری ۱۱ ساله و قابل تمدید به ۲۵ سال است. قرار است با توجه به نام و کاربری کاخ در گذشته، بوتههای انواع چای را در محوطه کاخ بکاریم.
وی ادامه میدهد: این بنا یکی از چهار بنای میراثی مازندران که سال قبل در قالب طرحهای حمایتی صندوق احیا به بخش خصوصی واگذار شد تا پس از مرمت مورد بهرهبرداری قرار بگیرد.
قاسمی با اشاره به اینکه این گروه خبرنگاران نخستین بازدیدکنندگان کاخ چایخوران پس از مرمت آن به شمار میروند، میگوید: بنا بود اسفند امسال افتتاحیهای عمومی داشته باشیم، اما با شیوع کرونا این موضوع به تعویق افتاد.
وی بیان میکندکه در چیدمان و مرمت کاخ به شکلی عمل شد که فضایی هنری ایجاد شود تا این بنای قدیمی به محلی برای حضور هنرمندان و برپایی رویدادهای هنری و جمعهای فرهنگی تبدیل شود. البته خدمات پذیرایی هم در این فضا انجام میشود.
این بنا در سالهای اخیر به عنوان کتابخانه عمومی و بعد اداره میراث فرهنگی چالوس و در حال حاضر به عنوان واحد پذیرایی و رستورانی برای هنرمندان و علاقمندان پاتوق مناسبی شده است.
مقصد بعدی گروه رسانهای هتل «ونوس پلاس» در شهرک نمکآبرود است که خبرنگاران با رعایت پروتکلهای بهداشتی و ماسک و دستکش که توسط این هتل آماده شد؛ وارد شدند .
«رحمان عباسیان» مدیر فناوری و اطلاعات هتل با اشاره به اقدامات بهداشتی این هتل توضیح میدهد: هتل با ۵۰ درصد ظرفیت یعنی ۸۰ اتاق از ۱۶۰ اتاق کار میکند.البته اتاقها به صورت یک در میان در اختیار مهمانان قرار میگیرند و پس از خروج مهمان از هتل نیز به طور کامل ضد عفونی میشوند و ۲۴ ساعت هم خالی میمانند.
وی ادامه میدهد: با این که کرونا هزینههای زیادی برای رعایت پروتکلها به هتلها تحمیل کرد، اما هیچ افزایش قیمتی برای پذیرش و ارائه خدمات به مهمانان نداشتیم. حتی آفرهای ویژهای نیز در نظر گرفته میشود تا هم گردشگر جذب شود و هم به ساختار جدید اعتماد کند.
«مهران حسنی» معاون گردشگری مازندران در ادامه ابراز میکند: این روال در تمام هتلهای ما در حال انجام است. خوشبختانه جامعه هتلداران مازندران در دوران اوج شیوع کرونا اثبات کردند که اولویت اصلیشان سلامت جامعه است. چرا که پس از ابلاغ مجاز بودن هتلها برای جذب مسافر با ۳۰ درصد ظرفیت در نوروز، هیچ کدام پذیرش نداشتند.
اقامتگاه ننه گل ابرو؛نمایی از اصالت و فرهنگ بومی
«بومگردیها» اقامتگاههایی هستند که در محیطهای طبیعی و بومی با رعایت اصول پایداری زیست محیطی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و سازگار با معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه اقامتگاه ایجاد، احیا و یا بهرهبرداری میشود و ضمن بیشترین تعامل با جوامع محلی و توجه به تنوع اقلیم و طبیعت زمینه حضور گردشگران را برای تجربه زندگی در محیط طبیعی و بومی فراهم میکند.
کمهزینه بودن اجرای طرح، کسب درآمد بالا، اشتغالزایی ارزان و حمایت دولت از این طرحها از مزیتهای نسبی راهاندازی و فعالیت اقامتگاههای بومگردی است.
اقامتگاه «ننه گل ابرو» از مجموعه اقامتگاه بومگردی روستای کریم آباد شهرستان چالوس در غرب مازندران است که معماری روستایی آنرا به یکی از تفرجگاههای زیبا مبدل کرده است.
استفاده از موسیقیهای زنده سنتی مازندرانی، و مصرف محصولات و غذاهای بومی استقبال مسافران و گردشگران را به این مجموعه گردشگری و بومی دو چندان میکند.
به گفته محمودی این اقامتگاه که در ملک پدری برای حفظ آیین و سنن بومی بنا شده است تاکنون پذیرای شمار زیادی برنامههای متعدد فرهنگی و آیینی بوده است.
190 اقامتگاه بومگردی و تجربه سبک زندگی بومی
معاون گردشگری مازندران در حاشیه این بازدید به فعالیت 190 اقامتگاه بوم گردی اشاره کرد و گفت: این اماکن تجربه سبک زندگی بومی در استان را به علاقمندان ارائه میدهند.
وی با اشاره به اینکه اقامتگاههای بومگردی به منظور حفظ میراث فرهنگ بومی و احیای آداب و رسوم سنتی مازندران وانتقال به نسلهای آینده است، افزود: تلاش ما کیفی سازی خدمات بومگردی است.
مهران حسنی یادآور شد که تعدد مراکز تصمیمگیری و نبود برنامه راهبردی سبب شد تا روستاهای مازندران از معماری اصلی خارج شوند لازم است البته برای حفظ روستاها تدوین طرح جامع گردشگری ضرورت است.
موزه تبریزی؛ نمایشی از فرهنگ و هنر اقوام
موزه شخصی خانم تبریزی در روستای کشکسرای نوشهر آخرین مکانی است که گروه رسانهای ازآن بازدید کردند موزه مجسمه سازی و طراحی لباس که «منصوره تبریزی» در این خانه مجسمههایی با ظاهر طبیعی تولید میکند و آن ها را با توجه به تخصصاش در طراحی و دوخت لباس، در پوششهای اقوام قرار میدهد.
به گفته تبریزی این موزه امسال به دلیل شیوع کرونا هیچ بازدیدکنندهای نداشت خواستار اجازه مسئولان برای نصب تابلو برای معرفی موزه در ورودی روستا شد.
وقتی به تور گردشگری یکروزهمان میاندیشم، جملههای چون مازندان همیشه سبز و مازندران همیشه زیبا، پرُرنگتر از قبل در ذهنم نقش میبندد و اینکه این تکه از سرزمین اجدادی ما گرچه سبز و زیباست، بیش از پیش به نگاه حمایتگر شهروندانش نیاز دارد تا از گزند بیمهریها در امام بماند و همچون خانهای استوار خوشنما، مامن مقیمان و مهمانانش باشد.
گزارش از زهرا شریفی