تاثیر فضای سبز بر افزایش نشاط اجتماعی

امروزه یکی ازمهمترین نیاز‌های افراد درجوامع، نشاط اجتماعی وامنیت روانی است. زندگی در کلانشهرها، انسان‌ها را از نشاط دور ساخته و دغدغه‌ها، نوع تفکر و سلامت روان آن‌ها را تحت الشعاع قرار داده است. وقتی صحبت از نشاط می‌شود عموما به شادی می‌اندیشیم در حالی که نشاط جنبه‌های گوناگونی دارد و رضایت و امیدواری درونی را نیز شامل می‌شود.

در گذشته معیارهای توسعه جوامع را عوامل اقتصادی و یا سیاسی تعیین می‌کردند، اما امروزه آنچه اهمیت بسزایی در توسعه دارد میزان رضایتمندی افراد از زندگی و نشاط اجتماعی است.

نشاط اجتماعی آثار فراوانی بر زندگی شهروندان و بر کلیت جامعه دارد که توجه به آنها ، منجر به توسعه اجتماعی خواهد داشت.

هم اکنون کارشناسان و صاحبنظران براین باورند که راه‌های بسیاری برای ایجاد نشاط و شادابی در جامعه وجود دارد ، قسمت عمده ای از نشاط اجتماعی توسط خود افراد ایجاد می‌شود و گسترش می‌یابد اما شاخص‌هایی هستند که جامعه عهده دار آن است مانند شاخص‌های اعتماد، افزایش امید، احساس رضایت که حتی خطبای نماز جمعه نیز بر این عناوین تاکید دارند.

برنامه‌های فرهنگی و تفریحی مناسب می‌تواند تا حد زیادی فشار حاصل از مشکلات اجتماعی افراد جامعه را بکاهد و نشاط را وارد زندگی روزانه کند .امروزه درکشور ما با افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی ، نیاز به تزریق نشاط و امید به زندگی بیش از پیش احساس می‌شود و نیاز به نهادی که آن را دغدغه خود بداند و در جهت آن بکوشد کاملا حس می‌شود البته سازمان‌ها و نهادهایی که می‌توانند نقش بسزایی در افزایش شادی و نشاط میان مردم نقش ایفا کنند کم نیستند اما از میان آنها ما به بررسی نقش شهرداری و سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری می‌پردازیم.

مازندران با دارا بودن مواهب طبیعی نظیر کوه، جنگل و دریا فرآیند جذب مسافر و گردشگر در آن افزون تر می‌شود گردشگرانی که امروزه به عنوان شاخصه‌های ارتقای اقتصادی از آنها یاد می‌شود اما با این اوصاف نمی‌توان با تاسی از این مواهب الهی در افزایش فضای سبز و نگهداری آن در محیط شهری غافل شد چرا که بسیاری از همین گردشگران برآنند تا سفرشان را با دیدن مناظر و زیبایی‌های محیط شهری تجربه کنند .

بدیهی است با چنین نگرشی ، متولیان شهرها  برای جذب گردشگران و توریست‌ها باید فضای شهر را دستخوش تغییرات خوشایند کنند .

مدیریت شهری در خدمت نشاط اجتماعی باشد

به دلیل اهمیت نشاط شهروندی، احمد حسین زادگان استاندارمازندران درهمایش شهرداران و شورای سازمان همیاری شهرداری‌های مازندران تاکید کرد که شهرداری‌ها، سیمای شهرها را جهت رفاه و نشاط مردم متحول کنند و ازظرفیت‌های اجتماعی و مشارکت مردمی؛ برای اجرای بهینه برنامه‌های مدیریت شهری بهره گیری نمایند.

مدیر کل دفترامور شهری و شوراهای استانداری مازندران نیز با تاکید بر گسترش فضای سبز گفت: در 6 ماهه پایان سال بر شهرداران تکیلف می‌شود تا با همکاری سمن‌های دانش آموزی و مردم نهاد با کاشت درخت ،فضای سبز شهری را توسعه دهند.

وی با بیان اینکه فضای سبز جزء تفکیک‌ناپذیر زندگی شهری است یکی از معیارهای میزان سنجش شهرها را فضای سبز آن شهر اعلام کرد و افزود: متاسفانه در شهرهای مازندران خیلی به این موضوع پرداخته نشده است.

کاشت گل و گیاه مطابق با اقلیم مازندران

سید محمد محمدی تاکامی گفت: عمدتا درخواست ما از شهرداران کاشت گونه‌های بومی است و اینکه از کاشت گونه‌هایی که سنخیتی با آب و هوای استان ندارند و موجب سلب آرامش مردم می‌شود ؛ پرهیز شود.

وی با تاکید بر اینکه گسترش فضای سبز و کاشت گل و گیاه باید با اقلیم مازندران مطابقت داشته باشد ، افزود: فضای سبزی باشد که جلوه ی بصری را برای شهروندان به همراه داشته باشد.

محمدی تاکامی ، هرس، وجین و سمپاشی به موقع فضای سبز را رمز بقای فضای سبز دانست و از شهرداران خواست تا در این رابطه تلاش بیشتری داشته باشند.

سازمان سازمان سیما، منظر و فضای سبزشهری به عنوان دستگاه خدمات‌رسان و نگارگررنگ‌ها و نقش‌های دل انگیز می‌تواند این مهم را به خوبی ایفا کند ، کما اینکه در سال‌های اخیر با توسعه فضای سبز و ارتقای آن در محیط شهری تا حدودی توانسته نشاط شهروندی را فراهم کند.

تاثیر فضاهای سبز و بوستان‌ها در ارتقاء شرایط زیست محیطی به عنوان فضاهای سبز و ریه‌های تنفسی شهرها و همچنین کاربری این فضاهای سبز شهری در ایجاد نشاط روحی و روانی و حتی نشاط اجتماعی و گذران اوقات فراغت فردی و اجتماعی به عنوان امکاناتی برای ارتقاء سطح کیفی شهرها مطرح هستند.

فضای سبز و وقوع کنش‌های اجتماعی بین شهروندان

سرپرست سازمان سیما ، منظر و فضای سبز شهری شهرداری ساری با اعتقاد به اینکه توسعه فضای سبز و افزایش بوستان‌ها درشادابی مردم نیز تاثیرگذار است ، گفت: یکی از کارکردهای مهم بوستان‌های شهری، ایجاد زمینه مناسب برای وقوع کنش‌های متقابل اجتماعی بین شهروندان است به گونه‌ای که بر اساس این دیدگاه و کارکرد با افزایش استفاده از یک بوستان شهری، بهره وری آن بوستان بالاتر می رود و آن را به تحقق هدف اجتماعی خود نزدیک تر می‌کند.

وی افزود: ازسویی دیگر وجود بوستان‌های شهری به عنوان فضاهایی برای گذران اوقات فراغت در فواصل مناسب نسبت به بخش‌های مسکونی می‌تواند درعلاقه‌مندی مردم به محیط زندگی‌شان تاثیرگذار باشد.

عین الله احمدی یادآورشد: ضرورت توجه به فضای سبز شهری در طرح‌های توسعه شهری در سال‌های اخیر بیش ازهرچیز دربخش مدیریت فضای سبز شهرداری‌ها مطرح بوده و تفکر حاکم در این زمینه بیشتر در راستای ایجاد فضاهای سبز جدید و توسعه فضاهای موجود بوده است.

ایجاد آب نماها ، رنگ آمیزی مبلمان شهری، استفاده از درخت‌ها، گل‌ها و گیاهان متنوع  و نصب المان  نمونه‌هایی از فعالیت‌های این سازمان در راستای رضایتمندی شهروندان و افزایش شادابی بوده که ازسخنان احمدی سرپرست این سازمان استخراج شد.

فضای سبزیکی از شاخص‌های توسعه یافتگی شهرها است

کارشناس ارشد گیاهان زینتی گفت: شهر، مهد و گهواره انسان امروزی است هرچه این گهواره شاداب‌تر ، سرسبزتر و شکوفاتر باشد امنیت و آرامش درآن بیشتر شده تا انسان به رشد و تکامل برسد.

وی افزود:دردنیای معاصر به همراه گسترش شهرهای بزرگ ضرورت توجه به شاخص‌های شهری را اجتناب ناپذیر می‌کند با گسترش شهرنشینی و رشد شتابزده سطح رفاه و کیفیت زندگی و شادمانی کامل یافته و فضای شهری کیفیت مطلوب خود را از دست داده است.

ابراهیم عالمی ادامه داد: امروزه طراحی شهری در شاد زیستن انسان‌ها نقش دارد و نشاط و شادی به عنوان یکی ازمهم‌ترین نیازهای بشری است که او را در مقابله با پیچیدگی و مشکلات دنیای امروز مهیا می‌گرداند.

وی افزود: شهرسازی منطبق بر معماری معنوی و بومی ،برنامه‌ریزی و طراحی اصول شهری در شکل گیری نشاط اجتماعی موثر بوده و پارک‌ها و فضای سبز شهری یکی ازعواملی است که باعث افزایش شادی در جامعه می‌شود.

امروزه ساخت شهرها بدون فضای سبز غیر قابل تصور وغیر قابل زندگی خواهد بود و شهرها به عنوان کانون تمرکز فعالیت و زندگی انسان‌ها و شکل‌گیری شهر پایدار چاره‌ای جزء پذیرش کارکردهای متاثر از سیستم‌های طبیعی ندارند.

این کارشناس با بیان اینکه اهمیت فضای سبز درمحیط شهری تا آن حد است که به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی مطرح می‌شود، تصریح کرد:هدف اصلی از طراحی منظر ،دست‌یابی به آثار اجتماعی آن در هر چه نزدیک‌تر کردن انسان و طبیعت به یکدیگر است.

عالمی یادآورشد: ازمجموع آیات و احادیث قرآن کریم در مورد اهمیت فضای سبزبرای انسان چنان استنباط می‌شود که فضای سبزدر ایجاد و آرامش روحی و تقویت شورو نشاط، دور کردن انسان از حالت یاس و نومیدی،درمان بیماری‌های روحی و روانی تاثیر گذار است.

اسلام دین نشاط و شادمانی

بنا  براین گزارش ایجاد نشاط و شادابی در جامعه نیاز ضروری زندگی است حتی خداوند در آیه ۱۷۰ سوره آل عمران می‌فرماید:" فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَیَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ"، "آنان به فضل و رحمتی که خدا نصیبشان گردانیده شادمانند، و دلشادند به حال آن مؤمنان که هنوز به آن‌ها نپیوسته‌اند و بعداً در پی آن‌ها به سرای آخرت خواهند شتافت که بیمی بر آنان نیست و غمی نخواهند داشت." این نوع شادمانی که در قرآن به‌عنوان فضیلت اخلاقی از آن یاد شده، شادمانی به خاطر فضل و بخشش الهی است که بهترین انواع شادی‌ها محسوب می‌شود.

اسلام دین نشاط و شادمانی است و جوامع اسلامی باید بیش از دیگر کشور‌ها نشاط اجتماعی را گسترش دهند که البته حد و مرز آن نیز مشخص شده است.

برخی معتقدند تلاش برای افزایش نشاط اجتماعی از ضرورت‌هایی است که می‌تواند بر کاهش آسیب‌های اجتماعی موثر باشد.از اینروانتظار می‌رود متولیان امربا حفظ و ارتقای فضای سبزبر این اعتقاد صحه بگذارند.

گزارش: زهرا شریفی