مجموعه ای تاریخی در دل جنگل

شهرستان بهشهر دومین شهر شرقی استان مازندران است که از شمال به خلیج میانکاله، از شرق به شهرستان گلوگاه، از جنوب به دامنه‌های البرز و شهرستان دامغان و از غرب به شهرستان نکا محدود می‌شود. بهشهر به دلیل آب و هوای بسیار مطلوب، همواره مورد نظر شاهان و خوانین محلی بوده و وجود کاخ‌های متعدد در این منطقه‌، گواهی برای این ادعاست.

شهرستان بهشهر دارای دو شهر به نام‌های بهشهر و رستمکلا و دارای سه بخش به نام‌های بخش مرکزی با دو دهستان میانکاله و کوهستان، بخش یانه سر با دو دهستان شهداء و عشرستاق است.

شهرستان بهشهر با مساحت 3106 کیلومتر مربع، دارای دوبخش کوهستانی در جنوب و دشت در شمال آن است. بخش کوهستانی منطقه دارای آب و هوای سرد و معتدل و در دشت میانکوهی‌ آن زمین‌های قابل کشت وجود دارد. دشت بهشهر را می‌توان به دو بخش شرقی و غربی تقسیم نمود. بخش غربی‌تر دشت ادامه پیشروی مخروط افکنه‌های آبرفتی رودخانه نکا بوده که اکثر استقرارهای پیشین دراین ناحیه و نواحی دلتایی رودخانه نکا شکل گرفته است. بخش شرقی و شمال شرقی دشت بهشهر ادامه پیشروی خلیج گرگان بوده که به خاطر پایین بودن موقعیت زمین‌های مذکور و پدیده پیش‌روی دریا، اغلب زمین‌ها شوره زار بوده و قابلیت اسکان برای جوامع ‌پیشین در دشت منطقه را فراهم نمی‌کرده است. وجود چنین شرایطی در شکل‌گیری روستاهای دوران اسلامی و خصوصاً جوامع امروزی تاثیر به‌سزایی داشته، به‌ طوری که پراکندگی روستاهای امروزی با الگوهای استقراری در هزاره‌ی سوم گذشته کاملاً منطبق بوده است.

بهشهر در قدیم، خرگوران، تمیشه، نامیه و ... نام داشت و جزو ولایت اسپهبدان کبود‌جامه‌گان بود. در زمان اسپهبدان کبودجامه به پنج‌هزاره و در اوایل صفویه به آسیابسر موسوم و در زمان شاه عباس اول به اشرف‌البلاد و خلاصه در سال 1316 هجری شمسی به بهشهر تغییر نام یافت. اوج شکوفایی بهشهر در زمان سلطنت شاه عباس اول بود. از آنجایی‌که خیرالنساء مرعشی مادر شاه عباس، بهشهری بود، ایشان توجه خاصی به این شهر داشته و کاخ‌های مجللی ازجمله کاخ صفی‌آباد، سد عباس‌آباد، باغشاه و بنای چشمه عمارت و محل‌های تاریخی دیگر به فرمان او در این منطقه بنا گردید. قبل از ورود آریایی‌ها به سرزمین ایران، اقوامی به‌نام دیـو یا دیـوان در این ناحیـه زندگی می‌کردند.مطابق نتایج به دست آمده از کاوش‌های باستـان‌شناسی انجام شده درتپـه‌های شمال غرب بهشهر (نزدیک رستمکلا) و غارهای هوتو و کمربند، آثار حیات در محدوده بهشهربه دوران‌های مزولیتیک (میانه سنگی) 6000 تا 8000 سال قبل از میلاد و نئـولیتیک (نوسنگی) می رسد. از مهمترین محوطه هایی که در حال حاضر توسط باستان شناسان کاوش گردیده محوطه گوهر تپه در بهشهر بوده که در حال حاضر بعنوان سایت موزه مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی می باشد.

مجموعه تاریخی باغ عباس‌آباد:

در 9 کیلومتری شرق بهشهر و در میان جنگل های انبوه، آثار و عمارات و راه‌هایی به چشم می خورد که مربوط به بقایای باغ تاریخی عباس‌آباد بهشهر در دوره شاه عباس صفوی است. دسترسی به این بنا با جاده باریک آسفالته‌ای صورت می‌گیرد که در کیلومتر یک جاده بهشهر - گلوگاه از جاده اصلی منشعب می‌شود و پس از طی 4 کیلومتر در جاده ای جنگلی وارد این مجموعه می‌گردید. آثار به جا مانده از این مجموعه شامل محوطه‌سازی‌ها، صفه سازی‌ها، باغ‌ها، حمام، برج و باروها و جاده‌های سنگ‌فرشی است که اعضای این مجموعه را به هم متصل می‌نماید. این کاخ در زمان آبادی از مشهورترین باغ‌های صفوی بوده‌است که ابنیه‌ی مختلف آن با توجه به موقعیت و چشم‌انداز استثنایی که از یک طرف به دریا و از طرف دیگر به جنگل مشرف است، آنرا به یک مجموعه‌ی بی‌‌نظیر بدل ساخته است.

دریاچه عباس آباد نیز در میان جنگل قرار گرفته‌است و به دلیل ساخت و سازهایی که شاه عباس در اطراف آن انجام داد، به نام عباس آباد معروف شده‌است. وسعت آن حدود 10 هکتار و عمق آن نزدیک به ده متر است. این دریاچه به دلیل دسترسی مناسب ، محوطه اتراق، آثار باستانی و آب و هوای مناسب قابلیت‌های توریستی فراوان دارد.

از دیگر جاذبه های شهرستان بهشهر:

از دیگر جاذبه های این شهرستان می توان به آبشار سمبی در روستای یخکش، منطقه تفریحی سنگ نو در جنوب بهشهر ، ساحل زاغمرز با فاصله 8 کیلومتر از مرکز شهر، پارک جنگلی مهربان رود واقع در رستمکلا، منطقه جنگلی پاسند، منطقه جنگلی سرخ او در خلیل شهر با فاصله 14 کیلومتر از مرکزشهر، منطقه تفریحی جنگلی 10 هکتاری یانه سر با فاصله 5 کیلومتر از مرکز شهر، پارک ساحلی فدک در رستمکلا، چشمه عمارت در خیابان پاسداران جنب اداره آب، غار هوتو و کمربند در روستای شهیدآباد، بقعه‌ی امیرکمال‌الدین و جمال‌الدین (امیر بابلکانی)، آتشکده کوسان، آسیاب‌های صفوی در روستای آسیاب سر در 3 کیلومتری غرب بهشهر؛ عمارت سیامی در روستای گرجی‌محله در 5 کیلومتری غرب بهشهر، امامزاده محمد رستمکلا در رستمکلا و موزه شهدای بهشهر بهشت فاطمه در با فاصله 3 کیلومتر از مرکز شهر اشاره کرد.