مشکلات ایمونولوژیک مهم‌ترین علل سقط مکرر در زنان

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی بیمارستان آیت ا... روحانی(ره) بابل ، دکتر زهرا بصیرت متخصص زنان و زایمان این مرکز و استاد دانشگاه علوم پزشکی بابل گفت : سقط مکرر از دست رفتن دو یا بیشتر محصولات حاملگی در قبل از هفته 20 حاملگی بوده که برای یک تا پنج درصد از زوج‌ها در سنین باروری اتفاق می‌افتد.

 وی با اشاره به اینکه خداوند برای نگهداری جنین در رحم مادر، تمهیدات و مکانیسم‌های بسیاری قرار داده است که با پیشرفت تکنولوژی، بخشی از آنها شناخته شده است، افزود: بعضی از مادران به دلائلی قادر به نگهداری جنین نمی‌باشند.

متخصص زنان و زایمان بیمارستان آیت ا... روحانی (ره) بابل تصریح کرد: فاکتورهای ژنتیک، آناتومیک، ایمونولوژیک، ترومبوفیلی‌های ارثی، هورمونی، عفونی و محیطی با سقط مکرر همراه هستند و گاهی چند عامل بطور همزمان دخیل است.

دکتر بصیرت با اشاره به اینکه 50 درصد موارد سقط مکرر بدون علت رخ می‌دهد، خاطرنشان کرد: سقط مکرر به عنوان یک سندرم تعریف شده است  که سبب ایجاد مسایل هیجانی، درد، صرف هزینه، دلسردی و ناامیدی در بیمار می‌شود لذا باید علت سقط مکرر به خوبی شناسایی و تحت درمان مناسب قرار گیرد.

این متخصص با بیان اینکه مشکلات ژنتیکی در سه تا پنج درصد از سقط‌های مکرر نقش دارند، یادآور شد: افزایش سن مادر با افزایش خطر سقط خودبخودی همراه است که انعکاسی از افزایش شیوع اختلال کروموزومی محسوب می‌شود، درمان‌های کمک باروری همراه با تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی (PGD) و انتقال انتخابی جنین‌های سالم، در زوج‌های مبتلا به اختلال کروموزومی، درمان ثابت شده‌ای محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه اختلالات مادرزادی و اکتسابی رحم سبب افزایش خطر سقط به میزان 12 درصد می‌شوند، ادامه داد: این اختلالات شامل رحم تک شاخ، دوشاخ، قوسی، دوتایی، دیواره دار، میوم رحمی، چسبندگی رحم و نارسایی دهانه رحم بوده که با روش‌های مختلف قابل تشخیص است،رحم دیواره دار بیشترین ارتباط را با سقط مکرر دارد، اما پیامد حاملگی با عمل جراحی بهبود قابل  توجهی پیدا می‌کند.

متخصص زنان و زایمان بیمارستان آیت ا... روحانی (ره) بابل مشکلات ایمونولوژیک را از مهم‌ترین علل سقط مکرر برشمرد و گفت: سبب 30 تا 20 درصد سقط‌ها  ایمونولوژیک است، شناسایی آنتی ژن‌های جنین توسط سیستم ایمنی مادر نه تنها آسیب‌‌زا و مشکل‌آفرین نمی‌باشد، بلکه برای استقرار یک حاملگی موفق و ادامه بارداری لازم  و ضروری است.

وی اضافه کرد: از طرف دیگر یک پاسخ ایمونولوژیک غیرطبیعی به آنتی ژن‌های جنین می‌تواند عوارض ناگوار متعددی  مانند زایمان زودرس یا سقط جنین را بدنبال داشته باشد، اما اختلالات ایمونولوژیک موثر درسقط تا حدودی با روش‌های دارویی قابل درمان است.

دکتر بصیرت ترومبوفیلی‌های ارثی که از جهش‌های ژنتیکی در عوامل انعقادی ناشی می‌شوند را از دیگر علل بالقوه سقط  مکرر برشمرد و اظهار کرد: تعداد بسیار زیادی از زنان مبتلا به این جهش‌ها ازعملکرد تولید مثلی کاملا طبیعی برخوردار هستند، اختلال ترومبوفیلی حدود 15 درصد علل سقط مکرر را تشکیل می‌دهد اما فاکتور Vلیدن و جهش‌های پروترومبین G20210A شایعتر از بقیه هستند.

وی ادامه داد: غربالگری انتخابی از نظر شایعترین اختلالات در زنان مبتلا به سقط راجعه غیرقابل توجیه که بعد ازهفته هشت حاملگی و یا بعد از تشخیص فعالیت قلب جنین دچار یک مورد سقط مشکوک شده‌اند معقول به نظر می‌رسد، اما غربالگری روتین تمام زنان مبتلا به سقط مکرر نباید صورت گیرد،درمان ترکیبی با آسپرین و هپارین ممکن است پیامد حاملگی را بهبود بخشد.

دکتر بصیرت با اشاره به اینکه 17 درصد زنان مبتلا به سقط راجعه دچار اختلال هورمونی هستند، افزود: عوامل آن شامل بیماری تیروئید، دیابت، سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS))، نقص فاز ترشحی و افزایش هورمون پرولاکتین بوده و اکثر اختلالات هورمونی قابل شناسایی و قابل درمان است.

این متخصص با اشاره به اینکه عفونت ناشی از کلامیدیا، اوره آ پلاسما، مایکوپلاسما، توکسوپلاسموز، لیستریا، هرپس و سیتومگالوویروس، سرخجه و واژینوزباکتریایی خطرسقط را افزایش می دهد، تصریح کرد: در زنان دچار سقط مکرر انجام  روتین تست‌های سرولوژیک، کشت سرویکس و نمونه برداری آندومترمعقول نیست ولی در زنان مبتلا به سروسیت بالینی، واژینوزباکتریایی مزمن و یا سایرعلائم عفونت لگنی باید انجام شود.

وی استعمال دخانیات به میزان 10 نخ یا بیشتر، مصرف الکل بیش از دو گیلاس، مصرف کافئین بیش از 300 میلی گرم در روز معادل سه فنجان قهوه، گازهای بیهوشی، حلال خشک شویی، تماس با فلزات سنگین مانند جیوه و سرب را عامل افزایش خطر سقط برشمرد و ادامه داد: همچنین در نقاشان، کارگران کارخانه‌ها و زنان چاق سقط افزایش می‌یابد.

دکتر بصیرت اضافه کرد: تماس با پایانه‌های ویدئویی، برنامه‌های ورزشی، پتوهای الکتریکی و تشک‌های حاوی آب گرم سقط راجعه را افزایش نمی‌دهد، استفاده از آنتی اکسیدان‌ها مانند منابع ویتامین E وC، روی، سلنیوم ومس توصیه می‌شود.

این متخصص اختلال عامل مردانه را از عوامل مهم سقط مکرر در هفته‌های اول بارداری و پس از روش‌های کمک باروری برشمرد و یادآور شد:. به نظر نمی‌رسد که پارامترهای استاندارد اسپرم، از جمله مورفولوژی آن، سقط  مکرر را پیش بینی کند، در بررسی بعضی از همسران زنان دچار سقط مکرر، اختلالات DNA  اسپرم بیشتراست.

وی به سقط مکررغیرقابل توجیه نیز اشاره کرد و افزود: حتی با بررسی جامع در بیش از نیمی از زنان دچار سقط مکرر هیچگونه نشانه‌ای ازعوامل زمینه ساز کشف نمی‌شود.، این زنان پیش آگهی خوبی داشته و بعد از مراقبت‌های حمایتی و روحی میزان حاملگی زنده به میزان 85 درصد گزارش شده است.

متخصص زنان و زایمان بیمارستان آیت ا... روحانی (ره) بابل گفت: مرکز باروری و ناباروری فاطمه الزهرا(س) دانشگاه علوم پزشکی بابل در درمانگاه  PCO، درمانگاه اندومتریوز، درمانگاه سقط مکرر، مشاوره ناباروری، درمانگاه استرس ناباروری و مشاوره روابط زناشویی خدمات باروری و ناباروری ارائه می دهد.