در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
تشریح سازوکار اعتباردهی سامانه تالی/ با حدود ۱۵۰ شرکت و سازمان همکاری داریم
قائم مقام شرکت آپسان اظهار داشت: ما در تالی یک هدف داریم و آن اینکه سامانه اعتباری ارائه دهیم که بتواند کمکی به معیشت افراد و بالا رفتن قدرت خرید آنها باشد. امیدواریم در آینده نزدیک ما و رقبای ما شرایطی به وجود بیاورند که هر ایرانی یک حساب اعتباری داشته باشد و درصد قابل قبولی از تراکنشهای مالی به صورت اعتباری انجام شود.
احمد افتخاری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در مورد سازوکار اعتباردهی سامانه تالی محصول شرکت آپسان اظهار کرد: تالی به معنای چوب‌خط است، چوب خط از دیرباز در فرهنگ ایرانی بوده، فرد خرید می‌کرد و کاسب چوب خط او را خط می‌زد. یک جایی هم به خریدار می‌گفتند چوب خطت پر شده است که معادل همان بدحسابی است. از گذشته ایرانیان با مدل خرید اعتباری آشنا بودند. مدل اعتباری تالی هم بر مبنای همان مفهوم قدیمی چوب خط است. در تالی، مدل اعتباردهی به این صورت است که در شروع هر فرد میتواند با ارائه کد ملی، یک اعتبار اولیه 250 هزار تومانی دریافت کرده و در اکوسیستم‌های مختلف مانند اپلیکیشن‌ها، دستگاه‌های کارتخوان آپ و فروشگاههای آنلاین طرف قرارداد ما آن را استفاده کند. در پایان ماه یک صورتحساب برای فرد صادر میشود که با تسویه آن اعتبار او افزایش یافته و در نتورک تالی رشد می‌کند.
در سامانه اعتباری تالی، قالب کار منطبق بر تعاریف جهانی است. یعنی مطابق با استاندارد جهانی تعریف می‌کنیم که اعتبار چیست، با چه سازوکاری اعتبار به افراد تخصیص یابد و چگونه افراد بتوانند از آن استفاده کنند. مدل اعتباری تالی به این شکل است که بازپرداخت اعتباری در صورت تسوبه به موقع با صفر درصد کارمزد است. به این صورت که افراد میتوانند بدون کارمزد تا 35 روز مبلغ اعتبار مصرف شده خود را بازپرداخت کرده و همین طور با رشد در نتورک، اعتبار خود را افزایش دهند.
ما به دنبال آن هستیم که اعتبار را به شکل واقعی و نه به صورت تسهیلات جا بیاندازیم. کلمه اعتبار در ایران، به غلط معنای تسهیلات می‌دهد. یعنی وقتی در میان عموم مردم در مورد اعتبار صحبت میشود، آن را به شکل تسهیلات می‌بینند. ولی در همه دنیا اعتبار این معنا را نمی‌دهد بلکه یک ماهیت جدا داشته و نشان‌دهنده درجه اعتباری افراد است. وقتی در دنیا از اعتبار صحبت میشود، به این مفهوم است که یک فرد چقدر معتبر است و حتی دارای کارت اعتباری متناظر با اعتبارش است.
این سامانه چه کمکی به معیشت اقشار مختلف جامعه می‌کند؟
داشتن اعتبار، ایجاد انگیزه برای خرید می‌کند. این مزیتی است که سیستم اعتباری نسبت به تسهیلات دارد. در مدل تسهیلات افراد یک‌باره مبلغ تسهیلات را مصرف کرده و تا بازپرداخت کامل دیگر به اکوسیستم باز نمی‌گردند. ولی وقتی اعتباری به فرد داده میشود که به طور مرتب شارژ میشود، فرد آن را در معیشت خود استفاده کرده و قدرت خریدش افزایش مییابد. از آنجا که مشتریان ما عموماً از طبقه متوسط هستند، میتوانند روزمرگی خود را با این ابزار اعتباری بگذرانند و بعد از گرفتن حقوق خود آن را تسویه کنند. در واقع یک کمک جدی به این قشر از جامعه شده است. مسلماً اگر کسی در درجه معیشتی بالا برود، درجه اعتباری او در تالی هم افزایش مییابد و قدرت خریدش افزایش مییابد. به عبارتی در هر سطح مالی، اعتبار تالی به کار فرد میآید.
استقبال از سامانه تالی به چه میزان بوده است؟
جامعه اولیه دارندگان اعتبار تالی جامعه کوچکی بود به این دلیل که ابتدا از پرسنل سازمان‌ها شروع کردیم. اما در ادامه کار استقبال بالایی از طرف عموم جامعه اتفاق افتاد. در حال حاضر 100 هزار دارنده اعتبار تالی داریم. جامعه کنونی ما مشتاق به این نوع ابزار مالی است چرا که در مردم نیاز به استفاده از این خدمات وجود داشته، اما قبلاً چنین خدمتی ارائه نشده بود. با توجه به این مورد، استقبال از تالی بسیار خوب بوده، به‌طوری‌که تعداد کاربران فعال تالی مداوم در حال افزایش است.
آیا سقف خاصی از مبلغ برای استفاده از سامانه قرار داده شده است؟
بانک مرکزی یک سقف 50 میلیون تومانی برای کارت‌های اعتباری قرار داده است. در مدل ما هنوز کسی به سقف بیشتر از 50 میلیون تومان نرسیده است، ولی چیزی به اسم سقف در مدل ما وجود ندارد. در تالی دو نوع کاربر داریم. کاربر سازمانی و کاربران حقیقی. در مورد کاربران سازمانی براساس حقوق فرد اعتبارسنجی انجام میشود و سقف اعتبار تعیین میشود. در مورد کاربران حقیقی که خود راساً برای دریافت اعتبار درخواست دادهاند، در مرحله اول اعتبار 250 هزار تومانی تخصیص داده میشود که با تسویه حساب و خوش حسابی فرد سقف اعتبار او افزایش مییابد. بنابراین سقف خاصی برای دریافت اعتبار وجود ندارد.
از چه مکان‌ها و پذیرنده‌هایی میتوان به وسیله اعتبار تالی خرید کرد؟
ما سه دسته‌بندی فروشگاه طرف قرارداد تالی داریم که میتوان از آنها با اعتبار تالی خرید کرد. فروشگاههای آنلاین مانند بانی مد که فرد میتواند در مرحله پرداخت با ورود به درگاه پرداخت اعتباری، از اعتبار تالی هزینه خرید خود را پرداخت کند. دسته دوم، فروشگاههای فیزیکی است که دستگاه کارتخوان آپ دارند. در این مورد با اسکن کد QR روی دستگاه کارتخوان آپ میتوان خرید اعتباری کرد. نوع سوم هم فروشگاههای زنجیره‌ای بزرگ مانند هایپرمی و جانبو است که آنجا هم دارندگان اعتبار تالی میتوانند با اسکن QR خرید خود را انجام دهند. دارندگان اعتبار تالی همینطور میتوانند از طریق اپلیکیشن آپ، شارژ و اینترنت بخرند و قبوض پرداخت کنند.
نحوه دریافت اعتبار تالی برای افراد جامعه به چه صورت است؟
چند کانال ورودی برای درخواست اعتبار داریم که مورد اول آن اپلیکیشن آپ است. در آپ هر فرد میتواند با وارد کردن کدملی، تاریخ تولد و سریال کارت ملی درخواست دریافت اعتبار تالی بدهد و بعد از انجام اعتبارسنجی، اعتبار اولیه 250 هزار تومانی بگیرد. راه دوم وبسایت تالی است که فرد پس از ثبت نام میتواند درخواست اعتبار تالی کند. نکته مهم اینکه نیازی نیازی به چک و سفته و ضامن برای دریافت اعتبار نیست و کل این فرایند در کمتر از 48 ساعت کاری انجام میشود.
آیا از نمونه مشابه خارجی الگوبرداری شده است؟
در دنیا نمونه‌های مشابه متعددی وجود دارد که از این میان میتوان به مستر و ویزا اشاره کرد. این نهادها بین بانک، پذیرنده اعتبار و مردم هستند. در ایران چنین نهادی وجود نداشت. تالی همین نهاد است که روابط مالی و اعتباری بین بانک، پذیرنده و مردم را ایجاد می‌کند. نمونه‌های دیگری هم در دنیا وجود دارد همانند افیرم و کلارنا که مدلشان به این گونه است که امروز با اعتبارتان خرید میکنید و بعدا پرداخت میکنید. ما این دو شکل را در تالی ترکیب کردیم.
آیا همکاری با کشورها یا شرکت‌های دیگر داشته‌اید؟
از آنجا که زیرساخت بانکی و مالی کشور به بقیه دنیا وصل نیست با دیگر کشورها در این زمینه همکاری نداشتیم، ولی با حدود 150 شرکت و سازمان دولتی و خصوصی در زمینه تأمین مالی اکوسیستم اعتباری تالی و اعتباردهی به پرسنل همکاری داریم.
نحوه برخورد با بدحسابان چگونه خواهد بود؟
افرادی که بدهی خود را تسویه نمی‌کنند به لیست بدحساب‌های ما می‌روند. یک فرصت 30 تا 60 روز به این افراد داده میشود تا بتوانند بدهی خود را پرداخت کرده و به نتورک ما بازگردند. اگر این کار را نکردند در همان لیست بدحساب باقی مانده و اکانتشان مسدود میشود. در آینده نزدیک بدحسابان را به شبکه بانکی معرفی می‌کنیم و اطلاعات این افراد را به دیگر سامانه‌های اعتباری اعلام می‌کنیم. این بده بستان بین شبکه‌های اعتباری در همه دنیا وجود دارد، زمان می‌برد که این حلقه به طور کامل به هم متصل شود اما کم کم این حلقه‌ها را به هم وصل می‌کنیم.
در انتها اگر موضوع خاصی هست، بفرمایید.
در مدل اعتبارسنجی تالی افراد را بر حسب شهرت مالی می‌سنجیم و این شهرت مبنای رشد افراد در تالی میشود. مورد بدیعی که در تالی ارائه کردهایم بر مبنای الگوی قدیم ریش گرو گذاشتن است. از قدیم به این صورت بود که فرد برای فرد دیگری برای انجام کاری ریش گرو می‌گذاشت، ما این را به عنوان یک مدل در سامانه تالی قرار دادیم که به عنوان دعوت و ریش گرو گذاشتن برای دریافت اعتبار عمل کند. فرد میتواند شخص دیگری را به شبکه تالی دعوت کند تا نتورک او بزرگ شود و بابت آن امتیاز بگیرد و دوم اینکه برای آن فرد ریش گرو بگذارد و برای مثال بگوید این فرد میتواند یک میلیون تومان اعتبار داشته باشد. این مدل هم خیلی ایرانی است و هم نمونه خارجی دارد. همان مدل معرف در شبکه‌های اعتباری بین‌المللی اینجا به شکل دعوت و ریش گرو گذاشتن درآمده است.
به عنوان سخن پایانی عرض کنم ما در تالی یک هدف داریم و آن اینکه سامانه اعتباری ارائه دهیم که بتواند کمکی به معیشت افراد و بالا رفتن قدرت خرید آنها باشد. امیدواریم در آینده نزدیک ما و رقبای ما شرایطی به وجود بیاورند که هر ایرانی یک حساب اعتباری داشته باشد و درصد قابل قبولی از تراکنشهای مالی به صورت اعتباری انجام شود.
