برزو نیک‌نژاد:
جبر زمانه باعث می‌شود افراد دوزیست شوند/ اصلاحات را باید از خودمان شروع کنیم
کارگردان فیلم دوزیست معتقد است که راه‌حل مشکلات در خود ماست و هیچ انتظاری از هیچ نهاد و ارگانی نباید داشته باشیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، برزو نیک‌نژاد کارش را در سینما با ساخت فیلم اجتماعی آغاز کرد ولی بعد به سمت سینمای کمدی گرایش پیدا کرد و چند فیلم پرفروش کمدی و سریال طنر برای تلویزیون ساخت. او امسال به سمت ژانر اجتماعی بازگشته و با فیلم سینمایی دوزیست در سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کرده است.
در فیلم دوزیست بازیگرانی همچون جواد عزتی، هادی حجازی‌فر، پژمان جمشیدی و الهام اخوان ایفای نقش کرده‌اند. به مناسبت نمایش دوزیست در جشنواره فیلم فجر با برزو نیک‌نژاد گفتگو کرده‌ایم.
به عنوان کارگردانی که آثار کمدی در تلویزیون و سینما ساخته‌اید که پرمخاطب و پرفروش هم شده، امسال با یک فیلم کاملا اجتماعی به جشنواره آمده‌اید. چرا؟
به نظر من حتی فیلم کمدی نیز کاملا جدی است مثلا فیلم زاپاس یک داستان تلخ است که ما برای آنکه این تلخی را از بین ببریم یک روایت شیرین برای آن انتخاب کردیم زیرا این گونه تاثیرش بیشتر بود. فیلم دوزیست هم به نوعی از لحاظ تفکر و نگاه به جامعه در ادامه فیلم‌های قبلی‌ام است. سعی کردم در آن قصه‌گویی بقیه فیلم‌ها را ادامه بدهم زیرا ایرانیان عاشق قصه هستند.
این نظریه که می‌گویند فیلم کمدی برای گیشه است و فیلم اجتماعی اثری شخصی‌تر را قبول ندارید؟
فیلم در هر صورت برای مخاطب و مردم ساخته می‌شود. البته فیلمی مانند دوزیست و مسائلی که در آن مطرح می‌شود دغدغه شخصی است ولی من وقتی می‌توانم دغدغه شخصی‌ام را به مخاطب عام بگویم که آن را داخل یک قصه بگوید و در دوزیست این کار را سعی کردم انجام دهم اما اینکه چقدر موفق بودم را مخاطبان باید بگویند.
زمانی که داستان فیلم دوزیست را در ذهنم پروراندم تا زمانی که تبدیل به فیلم شود، حدود سه سال طول کشید. البته در طول این سه سال این داستان با من بود اما من همه وقت خود را روی آن نگذاشته بودم و کارهای دیگری می‌کرد اما در کل طی این مدت پیشنهاد ساخت حدود 14 فیلم سینمایی را رد کردم.
فیلم داستان شخصیتی است که ذات خوبی دارد و می‌خواهد به همه کمک کند اما در فیلم همه به او نارو می‌زنند و در مقابل او فردی‌ست که خود را خیلی ساده‌لوح نشان می‌دهد اما در واقع آ‌ب زیرکاه است.
حرف فیلم دوزیست حرف امروز جامعه است و شخصیت‌های این فیلم همه آدم‌هایی هستند که ما در اطراف‌مان در جامعه می‌بینیم. ما در جامعه آدم‌هایی را داریم که به جبر زمانه مجبور هستند دوزیست زندگی کنند زیرا اگر اینگونه نباشند، له می‌شوند.
این زندگی دوزیست‌وار مثبت است یا منفی؟
از جبر زمانه است و وقتی ما از جبر صحبت می‌کنیم یعنی آنکه فرد مجبور است این گونه زندگی کند و شاید قلبا با آن کار موافق نباشد. در دوره‌ای و نسلی و بخصوص در دوران کودکی به دلیل شرایط جامعه افراد ضربه روحی می‌خورند اما هیچ گاه این ضربه‌های روحی مداوا نشده و اثرات آنها در روح ما باقی می‌ماند و هیچکسی نیز به ما کمک نمی‌کرد و ما مجبور بودیم با این شرایط زندگی کنیم ولی تحمل نیز حدی دارد. یعنی در یک جایی ما ناگهان دست به شورش می‌زنیم مثال دم‌دستی چنین وضعیتی برخی اعتراض‌هاست مثلا در مقابل برخی کالاها بروز پیدا می‌کند اما درواقع این اعتراش‌ها فقط به گران شدن یک کالا نیست بلکه به دلیل فشارهای زیادی‌ست که به مرور وارد می‌شود و در یک مساله بروز پیدا می‌کند.
در فیلم می‌بینیم فشاری که به برخی افراد وارد می‌شود باعث انتقام می‌شود. در جامعه نیز همینطور است و این فشار ممکن است تبدیل به اعتراض شود که در این صورت مشکل اصلی به نهادهایی برمی‌گردد که به مشکلات توجهی نکرده‌اند؟
من راه‌حل همه چیز را در خود ما و جامعه می‌دانم و هیچ انتظاری از هیچ نهاد و ارگانی ندارم. ما به‌جای آنکه از دولت و ارگان‌ها و نهادها توقع داشته باشیم باید از خودمان شروع کنیم زیرا آنها امتحان خود را پس داده‌اند. جامعه ما شامل آدم‌هایی‌ست که دورهم جمع شده‌اند باید زخم‌های کهنه خود را دور بریزیم تا بتوانیم باهم گفتگو کنیم و دیالوگ شکل بگیرد. ریشه بزرگترین مشکلات ما در ساده‌ترین مسائل است که اگر آنها حل شوند، بسیاری از مشکلات هم حل می‌شود.
در فیلم اتفاقی برای نسل جوان امروز می‌افتد که در نسل گذشته نیز تکرار شده اما انگار نسل گذشته پای رفتار و تصمیمی که گرفته بود، بیشتر از نسل فعلی می‌ایستاد؟
دقیقا درست است نسل گذشته رو بود و مانند برخی افراد امروز دوزیست نبود هر چند بسیاری از افراد نسل امروز به دلیل جبر زمانه چنین رفتارهایی را در پیش می‌گیرد که باعث می‌شود ما نتوانیم به آنها اطمینان کنیم.
فیلم در بخش سودای سیمرغ حضور دارد، فکر می‌کنید چه اتفاقی برایش می‌افتد؟
در این فیلم من با حرفه‌ای‌ترین عوامل سینما همکاری کردم و تصور می‌کنم برای بخش‌های مختلف این فیلم اتفاقات خوبی بیفتد و حتی آنها از من نیز حرفه‌ای‌تر هستند البته برای من مهمتر این است که تماشاگران با فیلم ارتباط برقرار کنند و آن را دوست داشته باشند.
