شعار روز جهانی جهانگردی ۲۰۱۹ گویای چیست؟

گردشگری فارغ از رسالت فرهنگی و اجتماعی که دارد؛ یک صنعت است، صنعتی که در کنار ویژگی‌های متفاوت هر کشور نسبت به کشور دیگر به عنوان یک مزیت از فعالیت اقتصادی و توسعه مناسبات اقتصادی آن تولید درآمد می‌کند.

«گردشگری و مشاغل؛ یک آینده بهتر برای همه» عنوانی است که جهان از ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۹ برآن تاکید می‌کند. شغل و آینده بهتر دو عنوانی است که برای یک سال جهان برآن صحه گذاشته است.

امروزه کشورهایی همانند آمریکا که بزرگترین تولیدکننده نفت در جهان است، بالاترین آمار جذب گردشگر را به خود اختصاص داده است و این بخش را به عنوان یکی از منابع مهم درآمدی خود مدنظر قرار می‌دهد.

در خاورمیانه و شمال آفریقا نیز کشورهایی همچون قطر، امارات متحده عربی و بحرین که همچون ایران از منابع نفت و گاز برخوردارند، سهم عمده‌ای از درآمدهای خود را از طریق این صنعت کسب می‌کنند و سه رتبه اول جذب گردشگر را در رده‌بندی جهانی در این منطقه به خود اختصاص داده‌اند.

در آخرین به‌روزرسانی سازمان جهانی توریسم UNWTO، تعداد گردشگران به میزان ۳.۳ درصد به طور میانگین از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۳۰ افزایش پیدا می‌کند. این موضوع نشان دهنده سفر بیشتر ۴۳ میلیون گردشگر جهانی در هرسال و رسیدن به عدد یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون گردشگر تا سال ۲۰۳۰ است.

به عنوان یک تجارت بزرگ و سرویس جهانی، گردشگری ورودی تبدیل به یکی از بزرگترین شاخه‌های مبادلات جهانی شده است. درآمد کلی حاصل شده از گردشگری ورودی با احتساب حمل و نقل مسافران بیش از یک تریلیارد و ۲۰۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ و یا به عبارتی سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون در هر روز به طور میانگین بوده است. حساب صادرات گرشگری به اندازه ۳۰ درصد از مبادلات جهانی سرویس‌های ارتباطی و ۶ درصد از کل میزان مبادلات جهانی است.

درآمد جهانگردی در سطح بین‌المللی تا سال ۲۰۰۵ حدود ۶۲۲ میلیارد دلار بوده و هر جهانگرد از اروپا و آمریکا بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار هزینه نموده، در حالی که این رقم در ایران کمتر از ۵۰۰ دلار بوده است.

اهمیت گردشگری بر ساختار کسب و کار

آنچه سازمان جهانی گردشگری را برای انتخاب "گردشگری و مشاغل؛ یک آینده بهتر برای همه" به تامل واداشت، اهمیت این صنعت بر اشتغال است. ایجاد شغل با پیشرفت تکنولوژی و رشد جمعیت به یکی از معضلات کشورها بدل شده است و کشور ما ایران با دارا بودن بیش از ۴۵ درصد از جمعیت جوان و نیروی کار، از این قاعده مستثنی نیست و صد البته این ظرفیت نیروی جوان در کشور کم نظیر است.

گردشگری بیش از نفع اقتصادی و درآمد به طور مستقیم و غیر مستقیم بر ایجاد شغل تاکید دارد. آثار مستقیم حاصل از صنعت گردشگری، با احتساب حدود ۶ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی در این صنعت، نمایانگر تخصیص یک شغل از هر ۱۵ شغل است.

در سال ۲۰۱۶، سهم کل گردشگری در اشتغالزایی شامل مشاغلی که به گونه غیرمستقیم تحت پوشش این صنعت قرار دارند ۶.۵درصد از کل اشتغال و یک میلیون و ۳۹۸ هزارو ۵۰۰ شغل بود که انتظار می‌رود و با رشد ۳.۱ درصدی در سال ۲۰۲۶ ، تعداد یک میلیون ۹۶۷ هزار یعنی ۱.۶ درصد از کل اشتغال را تحت پوشش قرار دهد.

در این بازار بزرگ سهم خواهی، ایران با دارابودن پتاسیل‌های زیاد در گردشگری فرهنگی، هنوز بر کامل نبودن زیرساخت‌های گردشگری تکیه زده است.

جا دارد در آستانه فرار سیدن روز جهانی گردشگری علاوه بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های اشتغال در این صنعت پویا نگاه ویژه‌ای نیز به سرمایه‌های انسانی و مشاغل صنعت گردشگری و وابسته در کشور شود و باز تعریف مشخص و معینی با کد بیمه‌ای برای مشاغل مرتبط با این صنعت یا مشاغلی که به واسطه گسترش این صنعت در کشور پدید آمده است؛ شود تا ضمن توجه بیشتر به جایگاه بی‌بدیل اقتصادی و اشتغال این صنعت پویا قدم‌هایی هر چند کوتاه برای رسیدن به استانداردهای جهانی برداشته شود.

همانطور که گردشگر، مسافر و جهانگرد در سطح بین‌المللی دارای تعاریف کارشناسی است؛ مشاغل منشعب شده از صنعت گردشگری هم نیازمند تعاریف ویژه است که کشورمان از این خلا رنج می‌برد. که بخشی از ارائه‌دهندگان خدمت و به عنوان نمونه راهنمایان گردشگری که از آنها به عنوان سفیران فرهنگی نیز یاد می‌شوند و سهمی به سزا در حلقه میانی و میزبانی گردشگری دارد، هنوز در کشور ما به عنوان یک شغل و حرفه محسوب نمی‌شود.

حال از یک طرف با توجه به انتخاب این شعار برای سال ۲۰۱۹ شایسته است که متولیان صنعت گردشگری بر بعد نظری مشاغل و تعاریف گردشگری تجدیدنظر کنند برای یک آینده بهتر شاغلین و علاقمندان به فعالیت در این خدمت.

از طرف دیگر چون رایج‌ترین نگاه به گردشگری در جهان معاصر رویکرد اقتصاد محور است و یکی از منابع عمده درآمدزایی و ایجاد اشتغال در جهان بشمار می‌آید بطوریکه میان توسعه گردشگری و رشد اقتصادی رابطه متقابل وجود دارد. در اینصورت بطور معمول چنانچه شهرها و مقاصد از رشد اقتصادی بیشتری برخوردار باشند از گردشگر بیشتری نیز برخوردارند. لذا اتخاذ سیاست‌های عمومی مناسب در کلیه لایه‌های مدیریتی و حمایت کامل کلیه دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی برای رونق گردشگری که منجر به تأثیرات اقتصادی مهمی در هر منطقه و افزایش اشتغال خواهد بود اجتناب‌ناپذیر است.