مروری بر نتایج سپردن بخشی از اختیارات دولت به صنف تئاتر؛
صدور مجوز سالنها و اختصاص تسهیلات با نظر انجمن تماشاخانههای ایران/ پایان دوران لابیها و تقسیم ناعادلانه بودجه
از شهریور ماه سال ۹۸، صدور و تمدید مجوز فعالیتهای سالنهای خصوصی و حمایت از آثار نمایشی و یا اختصاص تسهیلات، منوط به کسب نظر «انجمن صنفی تماشاخانههای ایران» شد؛ اتفاقی که به عقیده شاهین چگینی بهعنوان رئیس هئیت مدیره صنف، اقدامی در جهت افزایش اختیارات صنفی است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اواخر مرداد ماه امسال بود که شهرام کرمی (مدیرکل هنرهای نمایشی) در نامهای به مدیران تماشاخانهها و سالنهای خصوصی خبر از مصوبهای داد، که نقش مهمی در گسترش دایره اختیارات انجمن صنفی تماشاخانهها داشت؛ در این نامه ذکر شده بود: «با توجه به برنامهریزی ادارهکل هنرهای نمایشی در جهت هدایت، نظارت، سیاستگذاری و مشاوره و بهرهمندی از فعالیت تماشاخانه و سالنهای خصوصی به اطلاع میرساند صدور و تمدید مجوز فعالیتهای سالنهای خصوصی و حمایت از آثار نمایشی و یا اختصاص تسهیلات، منوط به کسب نظر «انجمن صنفی تماشاخانههای ایران» خواهد بود.» تصمیمی که گامی مهم در به رسمیت شناختن هرچه بیشتر صنف در اداره امور خانواده تئاتر خواهد بود.
شاهین چگینی (رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی تماشاخانههای ایران) با اشاره به اینکه رایزنیها با ادارهکل هنرهای نمایشی برای گسترش اختیارات انجمن از زمان مدیریت آقای مهدی شفیعی شکل گرفته و در دوره آقای شهرام کرمی به نتیجه رسید، میگوید: این تصمیم دو جنبه را پوشش میدهد؛ نخست اینکه انجمن صنفی تماشاخانههای ایران جامعیت برای تمام اعضا پیدا میکند؛ یعنی صنف در وضعیتی قرار میگیرد که تمام تماشاخانهها تمایل به عضویت در آن پیدا میکنند و سالها به دنبال این بودیم که از طریقی این خواسته حاصل شود.
چگینی ادامه میدهد: از طرف دیگر درست است که ما صنفایم اما اگر اختیارات صنفی نداشته باشیم قدرتها و فعالیتهایمان بیشتر در ظاهر قرار میگیرد. اما با این تصمیم جدید ادارهکل هنرهای نمایشی، انجمن صنفی میتواند اعمال نظر بیشتری کند؛ به ویژه در زمینه صدور مجوزها و تمدید فعالیت تماشاخانههای خصوصی.
داود نامور (عضو هیئت مدیره انجمن صنفی تماشاخانههای ایران) هم با تاکید بر تفویض اختیارات به بخش خصوصی میگوید: وقتی بر خصوصیسازی در کشور تاکید شده و انجمن صنفی تماشاخانهها شکل میگیرد، طبیعتا باید تمام موارد حوزهشان از قبیل صدور مجوز سالنها به عهده خود صنف باشد.
نامور تاکید میکند: اگر قرار است باری از دوش دولت برداشته شود و طبق روند چند سال اخیر به سوی خصوصیسازی برویم، لازم است خود بخش خصوصی اداره امورش را به عهده بگیرد؛ خود صنف مجوز بدهد، نظارت کند، تسهیلات اعطا کند و... درستش هم این است که حتما به حوزه خصوصی بودجهای توسط دولت واگذار شود که در خود بخش خصوصی مصرف شود.
مدیر عمارت نوفللوشاتو با اشاره به اینکه «وقتی شکایتی بین کارگردان و عوامل با سالن پیش میآید، خود انجمن صنفی آن را حل و فصل میکند» میگوید: پس چه بهتر است نظارت، اعطای تسهیلات و تمدید و صدور مجوز سالنها هم به عهده صنف قرار بگیرد. از زمان آقای شفیعی بارها گفتیم که بخش خصوصی و انجمن صنفی را جدی بگیرید و در هر جلسهمان با آقای کرمی هم بر این امر تاکید داشتیم که اگر این اتفاق بیفتد شاهد رویدادهای بهتری در تئاتر خواهیم بود؛ و خود بخش خصوصی بر فعالیتهای خانواده خود نظارت میکند.
چگینی همچنین با اشاره به تاثیر مهمی که این واگذاری امور به صنف میتواند داشته باشد، یادآور میشود: ما در صنف، شورای داوری و انبوهی پرونده داریم درحالیکه یک تماشاخانه اگر ده بار هم محکوم شود در نهایت هیچ اتفاقی برایش نمیافتد و تنها مجبور به پرداخت خسارت میشود. اما اگر ما بهعنوان صنف، اختیاری داشته باشیم میتوانیم به تماشاخانه تذکر دهیم یا تعلیق و حتی برای مدتی از فعالیت محرومش کنیم؛ یعنی با توجه به قدرتی که دولت به ما میدهد، بگوییم تمدیدشان دچار مشکل میشود. آنوقت تماشاخانه میداند که نمیتواند همینطور بیحساب و کتاب از کنار شکایتهایش بگذرد و با اینکه در همهشان محکوم شده اما اتفاقی برایش رخ ندهد؛ اینها صحبتهایی بود که با آقای کرمی کردیم و ایشان هم قانع شد و استقبال هم کرد.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی تماشاخانههای ایران با تاکید بر اینکه مدیرکل هنرهای نمایشی تمایل داشت تا اختیارات صنفی انجمن را به نوعی گسترش دهد، خاطرنشان میکند: در نهایت به این جمعبندی رسیدیم که اگر الان با همین نامه و قدرتی که به صنف داده شده، شروع کنیم بعدا احتمال گسترش این اختیارات هم هست. ضمن اینکه خود آقای کرمی نظرش این است که صنف در یکسری امور حرف اول و آخر را بزند.
چگینی یکی از این امور را اعطای تسهیلات حمایتی دولت به گروهها دانسته و میگوید: اکنون روند اعطای این تسهیلات تا حدی بیحساب و کتاب است؛ یعنی کسی که ارتباطات بیشتر و قدرت لابیگری بالاتری دارد، برای یک نمایش بهطور مثال ۲۰ میلیون تومان میگیرد درحالیکه هنرمندی دیگر، اصلا مطلع نیست که میتواند چنین تسهیلاتی دریافت کند؛ یعنی این بودجه خیلی ناعادلانه پخش میشود. یا مثلا گروهی که تهیهکننده داشته و طبیعتا مشکلات مالی کمتری نسبت به گروهی دارد که دستش در جیب خودش است هماندازه گروه مستقل درخواست حمایت مالی میکند. در صورتیکه اگر نظارت این موارد دست ما باشد، کارشناسی میکنیم تا روند اعطای تسهیلات بر اساس ارزیابی شرایط گروهها باشد نه روابط.
او با تاکید بر اینکه این نامه از سوی ادارهکل هنرهای نمایشی برای تمام تماشاخانهها فرستاده شده است، میگوید: فقط مانده تماشاخانههایی که هنوز عضو انجمن صنفی نشدهاند، یا عضویتشان را کامل نکردهاند اقدام به این امر کنند. چون ما به دنبال کمک به تمامی تماشاخانهها هستیم؛ هرچند اجباری به عضویت سالنها در صنف نداریم اما در آینده این عضویت میتواند به نفعشان باشد.
چگینی با تاکید بر اینکه اکنون ۸۰ درصد سالنهای خصوصی تهران عضو این انجمن هستند، یادآور میشود: سالنهای خصوصی در آینده، برای دریافت تسهیلات یا تمدید و صدور مجوز به خدمات صنف نیاز پیدا میکنند. ضمن اینکه معتقدم ما بهعنوان سالنهای خصوصی، ادبیات همدیگر را خیلی بهتر میفهمیم تا بخواهیم از هم فاصله بگیریم و ادارهکل هنرهای نمایشی را بین خودمان واسطه قرار دهیم.
داود نامور هم با تاکید بر اینکه ضروری است تمام تماشاخانههای خصوصی زیرمجموعه صنف قرار بگیرند و یک اتحادیه را شکل دهند، خاطرنشان میکند: معتقدم بزرگترین کاری که تئاتر برای آیندهاش انجام داده است، همین تشکیل انجمن صنفی تماشاخانههای ایران بود که باید به آن احترام گذاشته شود.
او با بیان اینکه تلاش برای رسیدن به این اختیارات از زمان آقای شفیعی شروع شد، تاکید میکند: امضای آقای کرمی بر این نامه، بهترین امضا و عملکرد بود؛ چراکه این نامه یعنی به انجمن صنفی و سالنهای خصوصی اعتماد شده است و ماحصل آن به نفع تئاتر خصوصی و حتی تئاتر دولتی خواهد بود.