شهردار تهران: خانه هنرمندان ایران نتیجه یک تصمیم درست است

به گزارش ایلنا،  پیروز حناچی، ابراهیم حقیقی، مجید رجبی معمار، ایرج راد، فرزاد هاشمی، محمدرضا عبدالملکیان، کامران ملکی و علی مرادخانی در این جلسه به بیان نظرات خود پرداختند و در پایان نیز پیروز حناچی از نقش هنرمندان و خانه هنرمندان ایران در بهبود فضای شهر تهران سخن گفت.

محمد سریر، علی هاشمی شهرکی، حمیدرضا ناصرنصیر، نگار نادری‌پور، امیر راد، حمیدرضا نوربخش و محمدرضا دهداری‌پور از دیگر حاضران در این جلسه بودند. شهردار تهران پس از این جلسه در ضیافت افطاری با هنرمندان نیز شرکت کرد.

برخورداری خانه هنرمندان ایران از بودجه دائم

ابراهیم حقیقی (رئیس شورای عالی خانه هنرمندان ایران) در ابتدای این جلسه گفت: خانه هنرمندان ایران خانه‌ی انجمن‌های هنری و سه خانه موسیقی، سینما و تئاتر است. بسیاری از اتفاقات مهم هنری اینجا اتفاق می‌افتد. درخواست برگزاری برنامه‌ها در خانه هنرمندان ایران آن‌قدر بالاست که در برنامه‌ریزی دچار کمبود مکان و زمان هستیم. تعداد رخدادهای ما با هیچ مکان فرهنگی و هنری دولتی دیگری در تهران و ایران قابل مقایسه نیست. تمامی برنامه‌ها نیز با همفکری و همکاری انجمن‌ها و خانه‌های تشکیل‌دهنده خانه هنرمندان ایران اتفاق می‌افتد. خانه هنرمندان ایران در دوره‌هایی معمولا دچار بحران‌هایی بوده که همیشه با حمایت شهرداری‌ها توانسته از آنها عبور کند.

وی افزود: خانه هنرمندان ایران از جهت مالی هیچگاه نتوانسته روی پای خود بایستد بدون اینکه از دیگر نهادها درخواست کمک نداشته باشد. درخواست اصلی ما این است که ساز و کاری ترتیب داده شود که خانه هنرمندان ایران به عنوان یک نهاد فرهنگی هنری غیردولتی و حقیقتا غیرانتفاعی  بودجه دائم برخوردار باشد. سال گذشته برای برگزاری مراسم نوروز و باز نگه داشتن خانه هنرمندان ایران در ایام نوروز، به سازمان‌های تابع شهرداری متوسل شدیم. تعداد مراجعه‌کنندگان به خانه هنرمندان آن‌قدر بالاست که در برخی رویدادها مخصوصا در ایام تعطیل با چند هزار مراجعه‌کننده روبرو هستیم. تمامی نشست‌های انجمن‌ها و خانه‌های هنری اینجا برگزار می‌شود. تماشاخانه ایرانشهر با دو سالن معتبر و به‌روز نیز در مجاورت خانه هنرمندان است، اما حتی حیاط خانه هنرمندان ایران در اختیار ما نیست. ما برای فضای مابین خانه هنرمندان ایران و تماشاخانه ایرانشهر چیزی به اسم «گذر هنر» تعریف کرده‌ایم. این فضاها را باید خانه هنرمندان ایران تعریف کند. ارج و مقامی که برای این مکان در طول بیست سال ساخته شده، خیلی بالاتر از اینهاست و از شهردار تهران که اهل فرهنگ هستند به‌خوبی می‌داند که اگر قرار باشد کالایی در این فضا عرضه شود، باید کتاب یا آثار هنری باشد.

رئیس شورای عالی خانه هنرمندان ایران در پایان اظهار داشت: اسم این فضا «باغ هنر» است، به این دلیل که خانه هنرمندان ایران در آن جای دارد و محل هنرمندان است. اما فضای عمومی باغ هیچ ارتباطی با هنر ندارد. خانه هنرمندان ایران آن‌قدر این باغ را تعالی بخشیده که بسیاری از گالری‌ها و کافه‌های هنری در اطراف این محل ساخته شده‌اند و منطقه تبدیل به یک منطقه فرهنگی و هنری شده است. نباید اجازه دهیم این فضا از دست برود. اگر خانه هنرمندان ایران تقویت شود، شورای عالی به‌عنوان نماینده انجمن‌ها و خانه‌های هنری در کنار شهرداری است که با تمام قدرت این کارها را پیش ببرد.

خانه هنرمندان ایران؛ الگوی کشورهای عضو «اکو»

پس از آن مجید رجبی معمار (مدیرعامل خانه هنرمندان ایران) گفت: خانه هنرمندان ایران دو وجه کلی دارد؛ یک وجه آن ساختمان و امکانات مجموعه است که یکی از مهم‌ترین مکان‌های فرهنگی و هنری کشور به حساب می‌آید. در طول تمام سال‌ها جدی‌ترین حامی خانه هنرمندان ایران شهرداری تهران بوده و این جزو افتخارات شهرداری است. شهرداری خود نیز یک نهاد عمومی غیردولتی و برآمده از خواست مستقیم مردم است. مهمانان شهرداری از نقاط مختلف دنیا برای بازدید به این مکان آورده می‌شوند تا نشان داده شود چه ارتباطی میان شهرداری و جامعه هنری وجود دارد. در این مکان سالانه به‌طور متوسط حدود ۲۰۰ رویداد هنری برگزار می‌شود. مراسم بزرگداشت شخصیت‌های برجسته فرهنگی و هنری و تاریخی، همین‌طور مراسم مناسبتی از جمله این برنامه‌هاست. برای نمونه، زمانی که عباس کیارستمی چشم از جهان فروبست، خانه هنرمندان ایران به مدت ده روز وقف کیارستمی بود و با نمایش آثار ایشان تبدیل به خانه عباس کیارستمی شده بود.

وی ادامه داد: اینجا خانه تمامی انجمن‌ها و اصناف هنری کشور است. این مجموعه سه سالن تئاتر دارد که جزو اصلی‌ترین سالن‌های تئاتر کشور است و برای خود تشخصی پیدا کرده است. امسال بیستمین سالگرد تاسیس خانه هنرمندان ایران و دهمین سالگرد تاسیس تماشاخانه ایرانشهر است. در طول سال حدود ۱۰۰ نمایش در این سه سالن اجرا می‌شود که جزو نمایش‌های جدی تئاتر ایران به شمار می‌آیند. علاوه بر آن هفت گالری در خانه هنرمندان ایران وجود دارد که در طول سال میزبان حدود ۱۰۰ نمایشگاه هنری است. همین‌طور نشست‌های تخصصی انجمن‌ها و اصناف هنری در اینجا برگزار می‌شود و عمده ظرفیت ما در اختیار انجمن‌هاست. اینها یک وجه خانه هنرمندان است که استفاده از ساختمان و سالن‌ها و گالری‌های آن‌را شامل می‌شود.

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران اضافه کرد: اما هدف‌گذاری اصلی خانه هنرمندان ایران این بوده است که مکانی وجود داشته باشد که خارج از ظرفیت‌های دولت، خودِ هنرمندان دور هم جمع شوند و بسیاری از سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلی حوزه هنری در این مکان صورت بگیرد. قرار نیست این برنامه‌ها در مقابل یا ورای برنامه‌های دولت باشد، ولی لازم است تصمیم‌گیری‌ها از جانب خود هنرمندان صورت بگیرد. این یک سرمایه جالب در کشور ایران است که نمونه آن در کشورهای مجاور ایران نیز دیده نمی‌شود. در آسیا تنها کشور کره جنوبی است که دارای خانه هنرمندان است و دولت کره برای کمک به این مجموعه، ساختمانی ۲۷ طبقه در خیابان تهران شهر سئول در اختیارشان قرار داده است که از طریق درآمدهای آن امورات خود را می‌گذرانند.

رجبی معمار در پایان گفت: خانه هنرمندان ایران به‌عنوان یک الگو برای کشورهای «اکو» عمل می‌کند. انجمن‌های ما به این سمت حرکت می‌کنند که تبدیل به انجمن‌های صنفی شوند و خانه هنرمندان ایران پارلمان بخش غیردولتی فرهنگ و هنر کشور شود و در همین راستا نظام صنفی هنر نیز در هماهنگی با مجلس و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شود. به این ترتیب بسیاری از کارهایی که هم‌اکنون در اختیار دولت و وزارت ارشاد است، پس از تشکیل نظام صنفی هنر از دست دولت خارج خواهد شد. اما این شهرداری تهران بوده که از ابتدا صادقانه با این کار همراهی کرده است. خانه هنرمندان ایران در طول این بیست سال یک اتفاق مبارک بوده که رویدادهای فراوانی را رقم زده است. پیش‌نویس طرح جامع خانه هنرمندان ایران در شورایعالی این مجموعه تصویب شده است که امیدواریم مورد توجه شهردار تهران نیز قرار بگیرد تا ظرفیت‌های باغ هنر و خانه هنرمندان ایران افزایش پیدا کند.

بکارگیری پشتوانه نظری خانه هنرمندان ایران برای بهبود فضای تهران

در بخش دیگری از این جلسه دکتر پیروز حناچی درباره نقش خانه هنرمندان ایران در فضای شهر تهران گفت: ما همواره در برابر تصمیمات درست و تصمیمات غلط قرار داریم و چقدر خوب است که تصمیمات درست بگیریم. خانه هنرمندان ایران نتیجه یکی از تصمیمات درست است که اگر در آن زمان گرفته نمی‌شد، شاید این فضا نیز هم‌چون برخی از فضاهای قابل اعتنا و تاریخی تهران امروز دیگر وجود خارجی نداشت. همان‌طور که باغ نگارستان در میدان بهارستان در دهه هفتاد قرار بود تخریب و تبدیل به سه برج شود، اما مرحوم دکتر حبیبی از این کار جلوگیری کرد و موجب مرمت این محل شد. این تفاوت تصمیم درست و غلط است. ما در دانشگاه، خانه هنرمندان ایران را به‌عنوان یکی از تجربه‌های مثبت و یک اقدام امیدبخش به دانشجویان معرفی کرده‌ایم. نمونه چنین کارهایی زیاد دیده می‌شود.

وی افزود: این اقدام مثبت به‌سرعت بر محیط اطراف خود نیز تاثیر گذاشته است. گالری‌ها، کافه‌ها و دیگر اقدامات مکمل فرهنگی در این منطقه، تحت تاثیر فضای خانه هنرمندان ایران بوده است. این اقدام هم‌چنین باعث شده بسیاری از خانه‌های باارزش دوره معاصر از تخریب شدن نجات یابند در حالی‌که تا پیش از آن به‌راحتی تخریب می‌شدند. اینها پیامدهای یک تصمیم درست است. ما در شهرداری تهران شرایط دشواری داریم؛ تلاش می‌کنیم نظام مدیریت شهری را از وابستگی به فروش تراکم و فروش فضای شهری نجات دهیم. این وابستگی شبیه به اعتیاد است و به شما اجازه نمی‌دهد به ارزش‌های واقعی شهر توجه کرده و ترازی بین درآمدها و هزینه‌های شهری ایجاد کنید و شهر را به آرامش برسانید. این کار سختی است که امیدواریم در انجام آن موفق شویم. شرایط اقتصادی نیز سخت است اما خوشبختانه ظرفیت‌های زیادی در شهر تهران وجود دارد و امیدواریم به یک شرایط پایدار برسیم.

شهردار تهران ادامه داد: شعار سال گدشته یونسکو «اقتصاد مبتنی بر فرهنگ» بود و بسیاری از شهرهای هوشمند دنیا، مثل پاریس و لندن و آمستردام و..، در این بخش سرمایه‌گذاری کرده‌اند. ارزش‌های فرهنگی تهران نیز کم نیست اما آنگونه که باید سراغشان نرفته‌ایم و فضایی برای رشد و نمو آنها فراهم نکرده‌ایم. امیدواریم این اتفاق خوب در تهران نیز رقم بخورد و فضایی برای هنرمندان ایجاد شود که تبدیل به جاذبه‌ها و ثروت‌های شهر شود. خانه هنرمندان ایران نیز مورد توجه شهرداری خواهد بود و تاکنون نیز تلاش کرده‌ایم مشکلات آن رفع شود و دارایی‌های خوبی نیز در اختیار این مجموعه است که انشاءالله به‌شکل بهینه اداره خواهد شد. فضایی که در اختیار هنرمندان قرار دارد فضای کمی نیست و باید تلاش شود بهره‌وری آنها افزایش یابد.

حناچی اضافه کرد: یکی از کارهای خوبی که خانه هنرمندان ایران می‌تواند انجام دهد، اینست که ذوق هنری و زیبایی‌شناسی را به مناطق مختلف شهر تهران تزریق کند. اگر از ما بپرسند رنگ شهر تهران چیست، غالباً پاسخ خواهیم داد خاکستری. یک بخش این ماجرا به آلودگی هوا برمی‌گردد که امسال نسبت به سال‌های قبل وضعیت بهتری دارد. خیلی وقت بود که در تهران پروانه نمی‌دیدیم و این یک علامت خوب است. اما وجه دیگر ماجرا اینست که ما از رنگ به‌ویژه رنگ‌های شاد در شهر استفاده نمی‌کنیم. بکارگیری یک سیاست جدید نیازمند یک پشتوانه نظری قوی است و خانه هنرمندان ایران می‌تواند چنین کاری را انجام دهد. هر موضوعی که بتوان آن‌را اجتماعی کرد و خواست مردم را همراه داشته باشد، پتانسیل انجامش وجود خواهد داشت. خیلی از مشکلات شهر با توان شهرداری قابل حل نیست مگر اینکه مردم بخواهند حل شود و برای آن همکاری کنند. در این‌صورت معادله تغییر خواهد کرد و غیرممکن‌ترین کارها ممکن می‌شود.

شهردار تهران گفت: شما هنرمندان می‌توانید چنین فضایی را فراهم کنید تا مشکلات شهر حل شود. برای نمونه می‌توانیم مردم را تشویق کنیم که از خودروهای شخصی کمتر استفاده کنند و ما نیز امکانات حمل و نقل عمومی را توسعه دهیم تا از آلودگی هوای تهران باز هم کاسته شود. «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» نیز صرفا یک حرکت نمادین نیست، بلکه کاری‌ست که باید تداوم پیدا کند تا هم حال خودمان و هم حال شهرمان بهتر شود. در هر صورت تلاش خواهیم کرد حرکت خوبی که با شکل‌گیری خانه هنرمندان ایران آغاز شده را توسعه دهیم و حرکت‌های مشابه آن نیز افزایش پیدا کند. امیدوارم با همراهی هنرمندان روزهای بهتری را برای شهر تهران رقم بزنیم.