از مجسمه‌های طبیعی بابانوئل و مار کبری تا تالارهای مخوف و سحرانگیز+عکس
غارها یکی از بکرترین جاذبههای طبیعی هستند که در دل خود نه تنها زندگی گذشته انسان‌ها بلکه زندگی اکثر موجودات دنیا را دارند. در ادامه به معرفی سه غاری پرداختیم که هرکدام دارای ویژگی‌های خاصی هستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، غارها یکی از بکرترین جاذبههای طبیعی هستند که در دل خود نه تنها زندگی گذشته انسان‌ها بلکه زندگی اکثر موجودات دنیا را دارند. این مکان‌های تاریخی امروزه به‌عنوان یکی از سحرانگیزترین جاذبههای گردشگری در اکثر نقاط جهان مورد توجه علاقمندان بسیاری قرار می‌گیرند. ایران یکی از کشورهای غنی در حوزه غارهاست که البته بسیار کم به آنها پرداخته است. به طوری که بسیاری از مردم هنوز از وجود عجیب‌ترین غارهای ایرانی که بعضا در نوع خود منحصر به فرد هستند هیچ اطلاعی ندارند. در ادامه به معرفی سه غاری پرداختیم که سفر به آن هرکسی را سر ذوق می‌آورد.
غار کتله‌خور، هفت طبقه‌ای که تمام شدنی نیست
کتله‌خور نه تنها در ایران، بلکه یکی از شگفت‌انگیزترین غارهای جهان نیز به شمار می‌آید. این غار را به دلیل کیفیت بلورها و قندیل‌ها، زیبایی و تعدد طبقاتی که دارد به عنوان یکی از اولین غارهای آهکی جهان معرفی می‌کنند که با سرمایه‌گذاری شخصی در طی ۵ سال به بهره‌برداری رسیده است.
این غار عجایبی دارد که اگر هرکدام از آنها در یک غار باشد، می‌تواند آن را متمایز از بقیه کند. به عنوان مثال یکی از عجایب اصلی کتله‌خور، چند طبقه بودنش است. غارهای چند طبقه در جهان به شدت کم‌نظیر و کمیاب هستند و در واقع کتله‌خور یکی از این غارهای متمایز است. تا به حال سه طبقه ازین غار کشف شده و گفته می‌شود، چهار طبقه دیگر هم دارد که هنوز کسی نتوانسته به آنها سفر کند.
اکنون غار کتله‌خور را به ۳ بخش فرهنگی، تفریحی و ورزشی تقسیم شده که بخش ورزشی آن حدود ۴ کیلومتر بوده و تنها مختص به غارنوردان و صخره‌نوردان است که البته هنوز انتهای آن مشخص نیست. بخش تفریحی این غار نیز حدود ۲ کیلومتر مستقیم است که همچنان جهت بازدید عموم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بخش فرهنگی کتله‌خور نیز در بخش جنوبی آن قرار دارد. قسمت اصلی این بخش دارای دالانی طبیعی بوده که جهت برگزاری مراسم مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. این دالان به طور طبیعی هیچگونه راه خروجی به بیرون ندارد اما به صورت مصنوعی برای آن راه خروجی کنده شده است.
گفتنی است که کتله‌خور نزدیک به ۱۰۰ سال قبل توسط عده‌ای در دل کوه ساقیزلو استان زنجان کشف شده و در سال ۱۳۳۰ به ثبت رسیده است. با این وجود اما بی‌توجهی به آن تا جایی ادامه پیدا می‌کند که گروهی از غارنوردان همدان در سال ۱۳۶۵ تصمیم می‌گیرند که به اعماق آن سفر کنند. این غارنوردان از این غار بازدید گسترده‌ای به عمل آورده و بعد از تحقیقات بسیار، زمان شکل گیری کتله‌خور را به بیش از ۱۲۰ میلیون سال قبل در دوران ژوراسیک‌ها ربط می‌دهند.
به همین دلیل میتوان کتله‌خور را از لحاظ قدمت تقریبا همسن با غار علیصدر همدان به شمار آورد. امروز نیز براساس بررسی‌های انجام شده گفته می‌شود که غار کتله‌خور در نهایت به غار علیصدر در همدان متصل می‌شود که البته هنوز کسی نتوانسته مسیر آن را طی کند.
البته با وجود چنین موضوعی این دو غار با هم تفاوت‌های غیرقابل انکاری دارند. به عنوان مثال غار علیصدر غار کاملا آبی است اما غار کتله‌خور را غاری تقریبا خشک معرفی می‌کنند. همچنین گفته می‌شود که آهک‌های غار کتله‌خور به شدت خالص‌تر از غار علیصدر است. همین موضوع موجب شفافیت بیشتر آهک‌ها شده و در نتیجه نور با راحتی بیشتر از قندیل‌ها عبور می‌کند. به همین دلیل میتوان از این جهت گفت که غار کتله‌خور از زیبایی بیشتری نسبت به غار علیصدر برخوردار است.
علاوه بر این موضوعات اگر بخواهیم دلیل انتخاب اسم این غار را بیان کنیم، شاید بتوان یکی از دلایل انتخاب این اسم (کتله‌خور) برای غار را وجود آن در کوه ساقیزلو معرفی کرد که یکی از کوه‌های کم ارتفاع مناطق غربی ایران به شمار می‌آید. چراکه محلی‌های آن منطقه به کوه‌های کم‌ارتفاعی همچون ساقیزلو لقب کتله داده‌اند و چون خورشید از پشت این کوه‌ها طلوع می‌کند، نام کتله خورشید به وجود آمده است که البته از نام مخفف کتله‌خور برای نامگذاری استفاده شده است.
همچنین کتله در زبان ترکی به معنای پستی و بلندی یا ناهمواری‌های داخل غار بوده و خور به معنای راحتی و آسانی است. بر همین اساس به طور کلی میتوان گفت که کتله‌خور به معنای پستی و بلندی‌های راحت و دنج است که میتوان درون این غار را به آن تشبیه کرد.
غار کتله خور در ۱۵۵ کیلومتری جنوب زنجان، در نزدیکی شهر کوچک گرماب واقع شده و علاقمندان برای رفتن به آن می‌توانند از مسیر متداول که از جاده زنجان به خدابنده (قیدار) در امتداد زرین‌آباد به گرماب است، برای بازدید از این جاذبه طبیعی بروند.
همچنین این غار از طریق جاده آسفالته زنجان- سلطانیه، از طریق جاده زنجان- بیجار- گرماب و همچنین از طریق جاده همدان- کبودر آهنگ قابل دسترسی است.
غار آبی قوری قلعه؛ از مجسمه‌های طبیعی بزرگان تا تالارهایی مخوف و سحرانگیز
در ۸۶ کیلومتری شهر کرمانشاه در مسیر جاده پاوه و در شمال شهر جوانرود غاری واقع شده که از آن با عنوان بزرگترین غار آبی آسیا و طولانی‌ترین غار آبی ایران نام برده می‌شود. قوری‌قلعه یکی از مطرح‌ترین جاذبههای گردشگری استان کرمانشاه و غرب کشور است که براساس نظر کارشناسان ازجمله شگفت‌انگیزترین غارهای ایران نیز به شمار می‌آید.
به گفته کارشناسان قدمت این غار به ۶۵ میلیون سال قبل و به دوره دوم زمین شناسی مربوط می‌شود. علاوه بر این موضوع کشف آثاری همچون کاسه، بشقاب و تعدادی ظروف و سکه از دوران «یزد گرد سوم» حاکی از قدمت و استفاده از آن در دوران باستان است.
البته این غار مدت‌ها بعد از دوران باستان و توسط مردان روستایی کشف می‌شود اما دست نخورده باقی می‌ماند. تا اینکه یک گروه غارنوردی در سال ۶۸ پس از ۵ سال تحقیق و مطالعه به آن سفر می‌کنند و در مرحله اول به عمق ۲۰۳۰ متری و در مرحله دوم کار خود به عمق ۳۱۴۰ متری غار دست پیدا می‌کنند. دستیابی به این عمق، غار قوری قلعه را به عنوان بزرگترین غار آبی آسیا و طولانی‌ترین غار آبی ایران معرفی کرده و بر سر زبان‌ها می‌اندازد.
با این وجود نمی‌توان تمام جذابیت قوری‌قلعه را محدود به این موضوع دانست. یکی دیگر از جذابیت‌های قوری قلعه وجود قندیل‌هایی است که هرکدام در قسمت‌های مختلف غار اشکال خاصی را تداعی می‌کنند. بر همین اساس با توجه به شکل ایجاد شده در هر قسمت از غار، نام آن قسمت به نام شکل ایجاد شده اختصاص پیدا می‌کند. به عنوان مثال در اولین تالار این غار محوطه‌ای دریاچه مانند وجود دارد که گرداگرد آن را قندیل‌هایی فراگرفته است. وجود قندیلی به شکل حضرت مریم در بین آنها سبب شده تا این تالار را به اسم حضرت مریم نامگذاری کنند.
علاوه براین نیز در قسمت‌های مختلف قوری‌قلعه میتوان به صورت طبیعی و بدون دخالت انسان آثار دیگری همچون فردوسی، امیرکبیر، بابانوئل، شیرسنگی، ماهی، مار کبری، قارچ، برج پیزا، نیم رخ شیر، فیل، قلب، گل کلم، بستنی، کشتی، گردن غاز، آبشار، لاک پشت، نام حضرت محمد (ص) و ماکت شهر پاوه را نیز مشاهده کرد.
جدا از این موضوع لازم است بدانید که بسیاری از غافلگیری‌های قوری‌قلعه در عمق منفی آن نهفته است که متاسفانه همه مردم قادر به دیدن آنها نیستند.
به عنوان مثال در عمق هزار متری این غار تالاری وجود دارد که یکی از زیباترین حوضچه‌های آبی جهان در آنجا واقع شده است. در این محوطه قندیل‌هایی به شکل پرده وجود دارد که با دست زدن به هرکدام از آنها صدایی شبیه یکی از آلات موسیقی به گوش می‌رسد. به همین دلیل این محوطه را «تالار بتهوون» نامگذاری کرده‌اند.
همچنین در عمق هزار و ۵۰۰ متری قوری قلعه تالاری وجود دارد که جنس سنگ‌هایش، کریستال سفید و براق است. این تالار زیبا عروس نام دارد و عبور از آن بدون اثر جای پای افراد نخواهد بود.
همین‌طور در دو هزار و هفتصد متری این غار نیز یکی از اعجاب‌انگیزترین جاذبههای ممکن وجود دارد. چهار آبشار به ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ متر که وجود آنها در این عمق از غاری غیرقابل باور بوده و هرکسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در بخش دیگری از قوری‌قلعه نیز تونلی با نام «برزخ» وجود دارد که به وحشتناکترین مکان آن معروف شده است. طول این تونل ۲۲۰ متر و عرض آن سه متر بوده و نیمی از آن را آب فرا گرفته است.
علاوه بر تمام ویژگی‌هایی که درباره آن صحبت شد، درجه حرارت قوری‌قلعه نکته حائز اهمیتی در جذب گردشگران به‌شمار می‌آید. چراکه دمای آن از هفت درجه زیر صفر تا ۱۱ درجه بالای صفر متغییر بوده و دارای رطوبت نسبی ۸۹ درصد است. به همین دلیل میتوان گفت که گردشگران با این شرایط در تمام فصول سال می‌توانند با خیال راحت از قوری‌قلعه بازدید کنند.
درباره اینکه چرا این غار قوری قلعه نام گرفته، باید گفت که روستایی به همین نام در نزدیکی این غار قرار دارد که در ایام قدیم اطرف آن را قلعه‌های مختلفی فرا گرفته بودند. یکی این قلعه‌ها شبیه قوری بوده و به همین دلیل این روستا و غار نزدیک آن را قوری‌قلعه نامگذاری کرده‌اند.
در روایتی دیگر نیز علت نامگذاری این غار را به دوره ساسانیان مربوط می‌دانند. گفته می‌شود که درآن دوره دژی بزرگ و مستحکم بنا شده که هم‌اکنون نیز آثاری از آن به جای مانده است. کرد زبانان این منطقه در آن زمان این دژ را به جهت بزرگی «گورا قلا» نامیدند که کلمه گورای آن در زبان کردی به معنای بزرگی و قلا به معنای قلعه یا دژ است. در اثر گذشت زمان این نام به تدریج تغییر کرده و به نام‌های «گوری قلا» و در آخر به «قوری قلعه» معروف شده است. بر همین اساس بعدها پس از ساختن آبادی در کنار دژ، نام قوری قلعه به روستا نیز اطلاق می‌شود. همچنین از طرفی چون نزدیکترین محل سکونت به غار همین ده است؛ بنابراین اسم قوری قلعه را روی آن غار هم گذاشته‌اند.
این غار به همراه جنگل‌های زیبای بلوط اطراف خود دارای پتانسیلی بی‌نظیر در جذب گردشگران داخلی و خارجی است. به همین دلیل قوری قلعه به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران به ثبت رسیده است.
غار یخی چما؛ اسکی‌بازی در کنار زندگی موقت عشایری
این غار در مقابل دشت چما استان چهار محال و بختیاری واقع شده و شبیه تنگه‌ای بزرگ و یک انباری پربرف است که ارتفاع برف‌های آن تا ۵۰ متر نیز می‌رسد و به عنوان یک یخچال طبیعی و دائمی از جاذبههای دیدنی برای سفر به شمار می‌رود که البته در بین گردشگران چندان شناخته شده نیست.
لایه‌های یخی این غار در فصول گرم و کم‌بارش دارای ضخامت کمی بوده و بسیار نازک و سست است. به همین دلیل از عبور بر روی آنها و همچنین داخل غار باید اجتناب کرد. چراکه از زیر یخ‌های این غار چشمه آب سردی در جریان است که نهایتاً به سد کوهرنگ می‌ریزد. البته وجود همین چشمه سبب شده تا غار یخی چما به بزرگترین منبع آب شیرین ایران نیز شهرت پیدا کند.
قرار گرفتن غار چما در دره‌های عمیق و انباشت حجم برف‌های چندین ساله در آن سبب شده تا قندیل‌های یخ و توده‌های عظیم برف به صورت دایمی و در تمام فصول سال باقی بمانند.
البته سطح وسیع برف دراین غاریخی تبدیل به محلی برای تفریح و سرگرمی جوانان و نوجوانان عشایری منطقه چما شده است. همچنین علاوه بر آن، این وضعیت سبب شده تا در سال‌های اخیر مسابقات اسکی تابستانه کشور نیز در این محل برگزار شود.
درباره علات نام چما بر روی این غار باید گفت «چما» (یا چی ما)، از گویش بختیاری عشایر منطقه گرفته شده است و دلیل دیگری در دست نیست.
دهانه این غار همسطح زمین بوده و داشتن کفش مناسب برای بازدید از آن، به شدت مورد نیاز است. چراکه در غیر این صورت ممکن است لیز بخورید و به جریان آب نزدیک صفر درجه بیفتید.
البته بدون امکانات هم میتوان چند متر ابتدایی چما را دید و از آن لذت برد. اما برای ورود به اعماق این غار باید تجهیزات کامل و ضدآب داشت و دوره‌های آموزشی لازم را گذراند.
درون این غار عجیب و حیرت انگیز است. چراکه در کف آن سردترین و شیرین‌ترین آب در جریان است و در سقف برفی آن زیباترین اشکال هندسی به وجودآمده است.
براساس ادعاهای موجود گفته می‌شود که این پدیده طبیعی در ده سال گذشته و توسط عشایرکوچنده بختیاری کشف شده است. البته این موضوع از سوی هیچ مرجع رسمی تایید نشده است.
علاقمندان به دیدن این غار می‌توانند به ۱۱۰ کیلومتری شهر کرد در مرکز استان چهارمحال و بختیاری سفر کنند. بعد از آن تنها کافیست که روستای شیخ‌علیخان را پیدا کنند. در نزدیکی این روستا غار چما واقع شده و عمده محلیان از محل آن اطلاع دارند. اگر گردشگری از آنها در پیدا کردن مسیر کمک بخواهد، بعضا او را تا رسیدن به آنجا همراهی می‌کنند. فاصله غار چما از شهرکرد ۹۲ کیلومتر است و تقریبا در ۲۰ کیلومتری جاده چلگرد به سمت روستای سرآقاسید قرار دارد.
جدا از غار چما سفر به منطقه‌ای که این غار در آن واقع شده است، هر گردشگری را با زندگی عشایری آشنا می‌کند. هرکسی شاید به واسطه سفر به این منطقه بتواند فرصت چند روز عشایری زندگی کردن را پیدا کند و از لذت آن را زیر دندان‌هایش حس کند. چراکه عشایر همانطور که میزبان گردشگران هستند، به آنها چادر هم اجاره می‌دهند و همچنین آنها را با دوغ محلی و سبزی‌های کوهی خشک شده و عسل طبیعی آشنا می‌کنند.
