رحمت امینی:
اگر جشنواره‌ها نباشند طی چند سال تئاتر مقاومت و دفاع مقدس به خاطره‌ها می‌پیوندد
عضو شورای‌عالی هنری شانزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت با بیان اینکه دغدغه‌های اقتصادی بستری است که بر جریان اصلی تئاتر ما حاکم است و بر تولید خلاقانه و ظهور استعدادها هم تاثیر می‌گذارد، گفت: هنر تئاتر زمانی رشد می‌کند که یک تولید با کیفیت و با تنوع مدام شکل بگیرد و تلاش هنرمند برای جذب مخاطب و مشتری زیاد شود. اما شرایط اقتصادی باعث شده کل تئاتر ما از رونق اصلی‌اش فاصله بگیرد و تئاتر دفاع مقدس و امثالهم هم در این میان که اصلا فاتحه‌شان خوانده شود. یعنی اگر موسسه و نهادی هم چنین جشنواره‌ای را برگزار نکنند قطعا شک نکنید در عرض چهار، پنج سال تئاتر مقاومت و دفاع مقدس به خاطره‌ها می‌پیوندد.
رحمت امینی (عضو شورای عالی هنری شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با بیان اینکه این شورای سیاست‌گذاری جلسات پر تعدادی نداشته، گفت: کلیات و چهارچوب‌های خیلی بنیانی در آن در نظر گرفته می‌شود و کار اصلی را شوراهایی انجام می‌دهند که بازخوانی، بازبینی و... را به عهده دارند. در همان چند جلسه‌ای که حضور داشتیم تمام صحبت افراد و اعضا روی دو چیز بود: یکی همان مفهوم موردنظر که تئاتر مقاومت است و دیگری و مهم‌تر از آن، شیوه ارائه هنرمندانه مفهوم. این توصیه‌های مکرری بود که در شورا مطرح می‌شد که اعضای هیات انتخاب و کارشناسان بخش‌های مختلف آن را مدنظر قرار دهند.
امینی ادامه داد: به این معنا که گاهی اوقات مفهوم خیلی گران‌قدر است اما آنچه که به‌عنوان اثر هنری حاصل می‌شود بضاعت‌های چنین مفهومی را ندارد. اساسا در بحث‌های موضوعی مثل دفاع مقدس و مقاومت جشنواره‌های مرتبط با آن چنین دغدغه‌ای وجود دارد. چراکه منِ نوعی کشورم و مفهوم مقاومت را می‌شناسم و به آن اعتقاد دارم اما این شناخت و اعتقاد برای خلق اثر هنری کافی نیست. در مساله اعتقادی و در شناخت مفهوم و حتی بیان غیرهنری‌اش شاید حتی غیرهنرمندان از ما قوی‌تر باشند.
او تصریح کرد: بسیاری از بازماندگان محترم دفاع مقدس وقتی صحبت می‌کنند آنقدر جالب خاطره تعریف می‌کنند که شنونده تحت تاثیر قرار می‌گیرد ولی شخص قاعدتا آن را تبدیل به اثر هنری نکرده بلکه این وظیفه به عهده هنرمند است. ما هنرمندان باید آن خاطره را بیشتر از آنچه هست، تاثیرگذار کنیم. بنابراین مشکل اصلی این‌جاست که مدیوم هنری باید برای ارائه مفهوم اعتقادی قوی باشد و این توصیه‌ای است که در شورای سیاست‌گذاری مدام می‌شود اما قاعدتا رعایت این توصیه کار سختی است چون آثار باید از بین آنچه که به دست شوراهای انتخابی می‌رسد انتخاب شود. اگر کلیت آنها خیلی قدرتمند نباشد، نمی‌شود کاری کرد.
عضو شورای‌عالی هنری شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر مقاومت با بیان اینکه این دغدغه، بحثی است که صرفا مختص جشنواره نیست، گفت: باید بداعت‌های لازم بین هنرمندان ما وجود داشته باشد یا بهتر بگویم، هنرمندان ما باید توانسته باشند در طول سال و نه فقط در بازه زمانی برگزاری جشنواره، کار کرده و آثاری تولید کنند تا شورا از دل آنها انتخاب کند. این کلیتی است که معمولا در جلسات شورا بحث می‌شود.
امینی در پاسخ به این سوال که چرا دیگر شاهد ورود چهره‌های تازه نفس و خلاق به ویژه در حوزه نمایشنامه‌نویسی به تئاتر مقاومت و دفاع مقدس نیستیم؟ با ذکر مثالی گفت: فرض کنید می‌خواهید برای خانه‌تان مبلمان بخرید؛ می‌گردید جایی را پیدا می‌کنید که تنوع و تکثر را باهم داشته باشد. طبق شنیده‌هایتان فلان بازار بزرگ مبل این ویژگی‌ها را دارد. می‌روید و تلاش می‌کنید تا وسیله موردنظرتان را از آنجا بیابید. همین را ببرید وارد هنر و حوزه تئاتر کنید. می‌خواهم بگویم یک هنر و حوزه‌ای از آن زمانی رشد می‌کند که یک تولید با کیفیت و با تنوع مدام شکل بگیرد. و تلاش بین هنرمند تولیدکننده و سازندگان برای جذب مخاطب و مشتری زیاد شود.
او یادآور شد: تمام فکر و ذکر من هنرمند این است که مخاطب را جذب کارم کنم. بخشی از این به توان من و گروهم برمی‌گردد. می‌دانیم تئاتر هنری است که برای عموم آن‌چنان جانیفتاده و مشتریانش نسبت به سینما و موسیقی کمتر است. برای همین وقتی می‌خواهید اثری در این حوزه تولید کنید کار سخت‌تر است چون می‌خواهی از جامعه کوچک‌تری آدم‌ها را جذب هنرت کنی. بنابراین باید تمام تولیدت از صحنه‌پردازی، بازیگران و... خوب باشد. این در حالی‌ست که در مقابل، در بهترین حالت، بخشی از هزینه‌هایت می‌تواند از طریق فروش در گیشه تامین شود. از آنسو مجبوری فلان بازیگر را دعوت نکنی چون فلان مقدار قرارداد را مدنظر دارد و باید کنارش بگذاری، اصلا نباید آنچه از طراحی صحنه مدنظر داری را بسازی چون یک طراحی ساده چند میلیون برایت آب می‌خورد، فکر موسیقی اورژینال را کنار بگذاری و به موسیقی انتخابی بسنده کنی و... اما با همه اینها باید توی هنرمند تئاتر در شرایطی قرار بگیری که کیفیت کارت تقلیل پیدا نکند تا مشتری‌ات کم نشود و ناراضی نباشد.
امینی ادامه داد: این چرخه معیوب باعث می‌شود کل تئاتر ما از رونق اصلی‌اش فاصله بگیرد و تئاتر دفاع مقدس و امثالهم هم در این میان که اصلا فاتحه‌شان خوانده شود. یعنی اگر موسسه و نهادی هم چنین جشنواره‌ای را برگزار نکنند قطعا شک نکنید در عرض چهار، پنج سال تئاتر مقاومت و دفاع مقدس به خاطره‌ها می‌پیوندد. من نظریه‌پرداز و تئوریسین نیستم بلکه با جان و دل در عمق کار تئاترم و می‌بینم تا همین چندوقت پیش همین دکورم را که با سه میلیون ساخته می‌شد الان با 14 میلیون تومان می‌سازمد. من باید چقدر فروش کنم که هم این هزینه‌ها را بپردازم و هم دستمزد بازیگران و عواملم را تامین کنم؟ تا کجا با عشق و علاقه و ایثارگری در هنر می‌توان پیش رفت؟ همه اینها لاجرم در این موضوع تاثیرگذار است.
این هنرمند تئاتر با بیان اینکه دغدغه‌های اقتصادی بستری است که بر جریان اصلی تئاتر ما حاکم است و بر تولید خلاقانه و ظهور استعدادها هم تاثیر می‌گذارد، گفت: یک تئاتر اگر بخواهد درست و کامل تولید شود با ابزار و اسباب متوسط صحنه، که بتواند تماشاگر را جذب کند باید 70-80 میلیون تومان هزینه کند اما چنین چیزی اکنون در بضاعت هنرمندان اصیل تئاتر ما نیست. چند گروهی هستند که می‌توانند از پس این هزینه‌ها برآمده و هم‌چنان بفروشند، گروه‌هایی هستند که از چند سلبریتی در کارشان استفاده می‌کنند یا تهیه‌کننده‌شان یکی دو آدم شناخته شده هستند. اینها هستند که تا حدودی می‌توانند اقتصادی به موضوع نگاه کنند. اما امثال من اگر رفاقت‌ها و دوستی‌‌هایم حین کار با بازیگران تئاتری نبود اصلا نمی‌توانستم تمرینم را شروع کنم چه برسد به اینکه اثری را روی صحنه ببرم. این کلیت تئاتر است؛ حالا حوزه‌های غریبی مانند دفاع‌مقدس، مقاومت، رضوی و امثالهم که در این وانفسا اصلا محلی از اعراب ندارند.
امینی در پاسخ به این سوال که برای این دوره از جشنواره تئاتر مقاومت آیا خروجی متفاوتی را نسبت به دوره‌های پیشین انتظار داشت؟ و آیا نگاه شورای‌عالی در این زمینه اثرگذار است؟ گفت: ناامید نیستم چون در جلسات هستم و حرف می‌زنیم و تلاش‌ها را می‌بینیم که همه و مسئولان بسیار برای کار مایه می‌گذارند. با همه این حرف‌ها که گفتم انتظار کار فوق‌العاده‌ای نمی‌توان داشت. اما معتقدم در همین شرایط دشوار و سخت ناگهان سه جوان پیدا می‌شوند که کاری ارزشمند ارائه کرده‌اند برای همین فکر می‌کنم این جشنواره‌ها واقعا بی‌خاصیت نیستند. بلکه در آنها جوانه‌های امید زده می‌شود و چند کارگردان و بازیگر خوب کشف شده و به جامعه حرفه‌ای تئاتر معرفی می‌شوند.
