شکاف بین فرهنگ و توسعه باعث معضل تاخر فرهنگی می‌شود

به گزارش ایلنا، رضا معصومی راد (دبیر کمیته علمی دومین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار) با اشاره به آنکه شکاف بین فرهنگ و توسعه باعث معضل تاخر فرهنگی می‌شود، گفت: توسعه چیزی جز ایجاد تغییر و تحول در یک جامعه در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی با هدف فراهم سازی شرایط بهتر برای شکوفایی استعدادها و بهبود دسترسی‌ها نیست.

به گفته وی، ایجاد چنین تحولی بدون توجه به ریشه های تاریخی و میراث  فرهنگی و هویتی یک جامعه نه تنها خوشایند نیست بلکه پایدار هم نخواهد بود.

این عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان  افزود: توسعه و به تبع آن توسعه پایدار مستلزم آرمان‌ها و اهدافی هستند که ریشه در ارزش‌های جامعه داشته باشد و قاطبه جامعه از تحقق آنها به شوق آید. این اهداف و آرمان ها از ریشه  تاریخی برخوردارند و به تجارب جمعی و انباشته اجتماعی وابسته هستند.

او با بیان این نکته که سطح  اولیه و بنیادین توسعه پایدار، فرهنگی است، گفت: با توجه به اینکه فرهنگ یک جامعه میراثی است که از گذشته برجای مانده و در طول زمان شکل گرفته و دستخوش تنوع، پیچیدگی، درهم تنیدگی ، تغییر و تحول شده است لذا منبع و مرجع اصلی تشخیص اصالت های فرهنگی، سطوح ملموس و ناملموس میراث برجای مانده است که می تواند ما را به ریشه‌های اصیل فرهنگی رهنمون کند.

فاصله برنامه‌های توسعه با مبانی فرهنگی

 وی در ادامه اظهار داشت: برنامه های توسعه چه پیش از انقلاب اسلامی و متاسفانه حتی پس از آن فاصله‌ چشم‌گیری با مبانی فرهنگی، هویتی و تاریخی ما داشته است و به همین دلیل هم در سالیان اخیر الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت به عنوان یک ضرروت در برنامه ریزی کلان کشور مطرح شده است.

معصومی راد چالش ها را عمدتاً متأثر از رویکردهای کمی، فنی – مهندسی و اقتصادی دانست و گفت: حفاظت و صیانت از الگوهای فرهنگی و تاریخی مستلزم هنر، ظرافت و هزینه بیشتری است لذا دست اندرکاران و کارگزاران توسعه که بیشتر ممکن است دغدغه های مادی و انتفاعی داشته باشند ترجیح می‌دهند با استفاده از روش‌ها و فناوری‌های نوین و ارزان‌تر طرح‌ها و پروژه‌های خود را به انجام برسانند.

گردشگری ارتقا دهنده جایگاه میراث فرهنگی

 مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه گفت: گردشگری و به ویژه گردشگری خارجی کمک می‌کند تا میراث فرهنگی به جایگاه رفیع خود نائل شود زیرا گردشگران از ما مطالبه خواهند کرد که هویت و میراث خود را به آنها معرفی کنیم.

وی افزود: ضرورت معرفی میراث به خارجی‌ها، ما را وادار خواهد کرد در درجه اول خودمان به ارزش هویت و میراث‌مان پی ببریم و آن را خوب بشناسیم و سپس در صیانت و حفاظت از آن کمر همت ببندیم.

معصومی راد تاکید کرد: پی‌ریزی توسعه پایدار باید با فرهنگ و ریشه‌های تاریخی و تمدنی یک جامعه و سرزمین باشد و اگر بین فرهنگ و توسعه شکاف و یا گسست وجود داشته باشد، آن توسعه پایدار نخواهد بود و معضلی که ویلیام آگ‌برن    از آن با عنوان تأخر فرهنگی  یاد کرده رخ خواهد داد یعنی بین بعد مادی و بعد معنایی فرهنگ یک جامعه گسست و یا شکافی عمیق شکل خواهد گرفت.

همایش  میراث فرهنگی و توسعه پایدار در تاریخ ۱۵ و ۱۶ مهرماه سال جاری  توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و با همکاری سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری و سازمان برنامه و بودجه در محل موزه ملی برگزار می‌شود.

محورهای همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار شامل « میراث فرهنگی، توسعه پایدار و مدیریت سرزمین»،« میراث فرهنگی، توسعه پایدار و راه و شهرسازی»،« میراث فرهنگی، توسعه پایدار و مدیریت آب»،«میراث فرهنگی، توسعه پایدار و هویت»،«میراث فرهنگی، توسعه پایدار و گردشگری»،«میراث فرهنگی، توسعه پایدار صلح و وفاق ملی»، «میراث فرهنگی، توسعه پایدار و نو آوری و فناوری»،«میراث طبیعی و توسعه پایدار» است.