گزارش کتاب سال از زبان دبیر جایزه و وزیر ارشاد

به گزارش خبرنگار ایلنا، محمدعلی مهدوی‌راد در این مراسم گزارشی کوتاه از روند داوری‌ها و آثار ارزیابی شده، ارائه و بیان کرد:‌ آنچه در این دوره انجام دادیم همانگونه بود که در سال‌های گذشته نیز اتفاق می‌افتد. در سال 95 بیش از 51 هزار کتاب چاپ اول در کشور منتشر شده که مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. البته سه سال است که محققان، مترجمان و پژوهشگران ما خودشان آثارشان را به دبیرخانه عرضه می‌کنند. با این حال دبیرخانه نیز از مسئولیت خود غافل نیست و لیستی از کتاب‌هایی از چاپ اول تهیه می‌کند.

دبیر جایزه کتاب جمهوری اسلامی ادامه داد: در نهایت پس از غربالگری اولیه، 700 عنوان کتاب به مرحله بعدی و سرانجام 255 عنوان کتاب به مرحله نهایی رسیدند که برگزیدگان امروز از بین آنها انتخاب شده‌اند. کار داوری‌ها نیز توسط 765 داور از استادان و نویسندگان و عالمان حوزه و دانشگاه صورت گرفته تا نهایتاً امروز 12 اثر برگزیده تالیف و تصحیح و 28 تقدیری داشته باشیم.

مهدوی‌راد در توضیح جایزه جهانی کتاب سال گفت: در جایزه جهانی کتاب سال از بین 2 هزار عنوان کتاب مجموعاً 9 اثر امروز به عنوان برگزیده معرفی می‌شوند. اساساً مقوله کتاب در فرهنگ اسلامی جایگاه والایی دارد و آیین ما با قرائت آغاز شده است. قرائتی که معنایی بیش از خواندن دارد و بر تامل و تفکر تاکید می‌کند.

او یادآور شد: اساساً میراث مکتوب همیشه در فرهنگ ما و در جمهوری اسلامی جایگاه بالایی داشته. حضور رئیس‌جمهور در آیین تجلیل از اهالی قلم خود موید میزان توجه جمهوری اسلامی به کتاب و فرهنگ مکتوب است.

دبیر علمی جایزه جهانی کتاب سال گریزی نیز به چالش‌ها و آسیب‌های نشر کتاب در ایران زد و اظهار داشت: در 15 موضوعی که در 72 گروه مورد ارزیابی قرار گرفتند؛ متاسفانه شاهد تحول کیفیت آنچنانی نبودیم. این روزها دسترسی به اسناد و ابزار پژوهش ساده و سریع شده است ولی به نظر می‌رسد این مسئله نتیجه معکوس بر محتوا گذاشته یعنی پژوهشگر و نویسنده ما می‌خواهد به همان سرعتی که به منابع و ابزار دسترسی دارد، نتیجه‌گیری هم بکند و کتابش را زیر چاپ بفرستد. باید به این موضوعات توجه کنیم و آنها را آسیب‌شناسی کنیم.

او ادامه داد: تا چند سال پیش سرقت ادبی نهایتاً به استفاده بدون اجازه از قسمتی از اثر و مطلب دیگری خلاصه می‌شود اما امروز می‌بینیم یک کتاب قسمتی کامل و دربست موردسرقت ادبی قرار می گیرد و من متاسفم که حتی فضلا و فرهیختگانی داریم که توجهی به مسئله فقر مالکیت فکری ندارند و در گروه‌های تلگرامی درخواست فایل‌های دیجیتال کتاب‌هایی را می‌کنند که در کتابفروشی‌ها عرضه می‌شود. باید برنامه‌ریزی درستی برای نشر الکترونیک داشته باشیم تا در کنار نشر کاغذی در صحت و سلامت به کار خود ادامه دهند.

سیدعباس صالحی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) نیز با گرامیداشت ایام دهه فجر، امام راحل و شهدای  انقلاب اسلامی گفت: انقلاب اسلامی ایران با کتاب متولد شد همان‌گونه که اسلام با کتاب متولد شد انقلاب ما از معدود انقلاب‌های جهان است که شخصیت‌های اصلی آن همچون امام خمینی، آیت‌الله طالقانی، مقام معظم رهبری، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی،‌ آیت‌الله شهید بهشتی و آیت‌الله شهید مطهری خود نویسنده و دست به قلم بودند. علاوه بر آن شخصیت‌های تاثیرگذار در انقلاب اسلامی در همان دهه 50 مثل علی شریعتی نیز همگی اهل قلم بودند. یعنی انقلاب اسلامی با نویسندگان به دنیا آمد و کتاب‌ها خیابان‌های ما را پرکردند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اضافه کرد: یادمان نرفته که چگونه پیاده‌روهای شهر تهران و شهرهای کشور پر از کتاب شده بود. کتاب نقطه اتصال ما به علم و فرهنگ و هنر و دین است. یعنی حتی امروز و در دوره پایداری جمهوری اسلامی نیز به کتاب نیازمند هستیم. اصولاً توسعه اجتماعی هر کشوری با کتاب پیوند عمیقی دارد.

این عضو کابینه دولت دوازدهم ادامه داد: درست مثل ذخایر نفت خام که با اتکا به پتروشیمی آورده‌های مالی برای ما می‌آورد. کتاب یعنی داشتن علم پیشران، فرهنگ خلاق و دین عالمانه به جای دین عامیانه. اگر توسعه پایدار می‌خواهیم به کتاب نیاز داریم و تولید و خواندن کتاب. جشن کتاب سال نیز جشن بزرگ فرهنگی اهالی قلم است.

صالحی در پایان خطاب به رئیس‌جمهور گفت: امیدوارم دولت دوازدهم به ریاست آقای روحانی بیش از گذشته به حوزه فرهنگ مکتوب توجه کند و امنیت فکری و روانی پدید آورندگان را بیش از گذشته تامین کند. امیدوارم دولت دوازدهم فرصت نقد و بیان آرا و اندیشه را بیش از گذشته محقق کند و به اقتصاد و مسائل معیشتی پدیدآورندگان نیز بیش از گذشته توجه نشان دهد.