اشرف بروجردی:
دولت نهم و دهم، ساختمان اولیه کتابخانه ملی را از کاربری اصلی‌اش خارج کرد/اجازه انتشار اسناد محرمانه را نداریم
اشرف بروجردی گفت: اجازه‌ی انتشار اسناد محرمانه هیچ سازمانی را نداریم، ولی حفظ این اسناد بدون شک برعهده‌ی ما بوده و هست. تنها با صلاح‌دید دستگاه‌های تخصصی ذی‌ربط است که اجازه‌ی انتشار اسناد را پیدا می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اولین نشست خبری اشرف بروجردی (رئیس سازمان اسناد و کتابخانهی ملی) امروز 6 شهریور، در سالن کنفرانس ریاست کتابخانهی ملی برگزار شد.
در ابتدای نشست، بروجردی گفت: در آستانه‌ی هفته‌ی دولت و هم‌چنین در هشتادمین سال تأسیس کتابخانهی ملی هستیم. این نخستین حرکتی بود که یک کتابخانهی ملی در ایران شکل گرفت و امروز از سازمان اسناد و کتابخانهی ملی به عنوان یک نماد فرهنگی برای آیندگان یاد می‌شود. اسناد و کتابخانهی ملی در حوزه‌ی سند و حفظ آثارِ میراثی ما در حوزه‌ی کتابت، ایفای نقش می‌کند و عرصه را برای همه‌ی اصحاب قلم فراهم می‌کند تا فرهنگی ماندگار را به نسل‌های بعد منتقل کنند.
وی ادامه داد: رویکرد این مجموعه در جهتی است که این سازمان، بتواند در آینده داعیه‌دار فرهنگ در منطقه و سطح بین‌الملل باشد تا به خود ببالیم که دارای پشتوانه‌ی عظیم فرهنگی هستیم. ما باید از مجموعه‌ی مواریث فرهنگی‌مان که شامل سند و کتب است، صیانت کنیم و این گنجینه‌های فرهنگی را حفظ کنیم. اگر این اسناد در جاهای دوردست است آن‌ها را به مجموعه‌مان وارد کنیم یا اگر کسانی هستند که قصد دارند میراث‌شان را حفظ کنند، ما پیش‌قدم شویم و از آن میراث نگه‌داری کنیم؛ تا با این کار، اسناد را به دست دانشمندان و صاحبان خرد برسانیم. ما در این مجموعه، دو رسالت را در حوزه‌ی علم برای خودمان تعریف می‌کنیم: اول تولید دانش و دوم توزیع دانش. همواره در طول تاریخ، صاحبان اندیشه، یک نگرانی‌ای داشته‌اند که مبادا اندیشه‌هاشان در هیاهوی عرصه‌های سیاسی و اقتصادی به دست فراموشی سپرده شود. اما کتابخانهی ملی فارغ از هرگونه حریم سیاسی به حفظ آثار فرهنگی همت می‌کند.
او ادامه داد: هیچ‌وقت نباید رویکردهای غیرفرهنگی، مانع از اصالت و ماندگاری عرصه‌ی فرهنگ باشد. امروزه در دولت تدبیر و امید، بر این ماندگاری فرهنگی تأکید می‌شود. در عرصه‌ی بین‌الملل هم امروزه میزان ارتباطات گسترده‌ی فرهنگی برقرار کرده‌ایم که می‌توانیم چنین ادعایی را داشته باشیم. عرصه‌ی فرهنگ، مثل عرصه‌ی سیاسی نیست که موقتی باشد و با آمدورفتِ مدیران مختلف، مدام دچارِ تزلزل باشد؛ فرهنگ، عرصه‌ی ماندگاری است، و همان‌طور که می‌دانید ما در عرصه‌ی جهانی با هویت فرهنگی‌مان بیشتر شناخته می‌شویم تا هویت سیاسی. ما باید با فرهنگ دیگر ملل دنیا آشنا شویم، و در عین حال، هویت ایرانی و اسلامی خودمان را حفظ کنیم. چون عرصه‌ی فرهنگ بسیار گستره است، لاجرم فهم مشترک پیدا کردن از مفاهیم فرهنگی رسالت ماست.
ریاست کتابخانهی ملی اظهار داشت: رئیس دولت اصلاحات، آقای خاتمی، چه در زمان وزارت، چه در دوره‌ای که رئیس کتابخانهی ملی بودند و چه در زمان ریاست جمهوری، این بستر را برای همه‌ی اصحاب فرهنگ فراهم آوردند تا ما بتوانیم به یک نظر واحد در عرصه‌ی ملی و بین‌المللی برسیم. مؤثرترین رویکرد در بین تمامی رؤسای کتابخانهی ملی، متعلق به دوران ریاست ایشان است. رویکرد ایشان، حفظ مواریث فرهنگی بود. ایشان چون خود یک آدم فرهنگی هستند، می‌توانند پشتوانه‌ای برای فهم بهتر فرهنگ برای ما ایجاد کنند.
وی افزود: شأن وجودی سازمان اسناد و کتابخانهی ملی، در زیرمجموعه‌ی هیچ سازمان فرهنگی‌ای قرار نمی‌گیرد و این سازمان دستگاه خودش را دارد. ما سعی داریم در اولین فرصت، فضایی ایجاد کنیم برای بارش افکار و بحث و گفتگو پیرامون مبانی علمی در سطح کشور. تا فضایی ایجاد شود برای رسیدن به نظراتی که بتوانند مرجعیت پیدا کنند. دومین اقدام، تلاشی است در جهتِ دیجیتال کردن منابع مکتوب و سندی؛ تا این منابع برای عموم مردم باشد. ضمن اینکه درهای اینجا 24 ساعته باز است. ما نهاد خدماتیِ فرهنگ و پژوهشی‌ای هستیم، که خدمات‌مان در عرصه‌ی فرهنگ است. ما یک پایگاه اطلاع‌رسانی داریم به زودی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. این پایگاه، حوزه‌های اسناد و کتابخانه با دو عنوان مختلف از هم تفکیک خواهد شد. ما در کتابخانه، سالن کودک و نوجوان، سالن نابینایان، تالار تحقیق و کتابخانهی تخصصی زنان، سالن ایران‌شناسی و اسلان شناسی داریم.
بروجردی گفت: براساس مصوبات مجلس شورای اسلامی، پایان‌نامه‌های دانشجویی‌ای که در سراسر کشور نوشته می‌شود، یک نسخه‌اش الزاماً باید به اینجا منتقل شود. ما باید این پایان‌نامه‌ها را دیجیتال کنیم تا محفوظ بمانند. ما در ساختمان کتابخانه، نمایشگاه‌های دائمی خواهیم داشت؛ همان‌طور که الان هم داریم. هم‌چنین به مناسبت‌های مختلف، ما نمایشگاه‌های مختلفی را برپا خواهیم کرد. برای مثال در سالروزهای مشروطیت، دفاع مقدس، کودتای 28 مرداد و ... اسناد این رویدادهای تاریخی را در قالب نمایشگاهی عرضه خواهیم داشت. ما هم‌چنین باید تولید سند داشته باشیم. تولید اسناد در زمان امروز، برعهده‌ی دستگاه‌های دولتی است. تمام نهاد‌های دولتی به جز نهاد نیروهای مصلح، موظف هستند، براساس قانون مصوبه‌ی مجلس، یک نسخه از اسنادشان را به کتابخانهی ملی منتقل کنند.
اجازه‌ی انتشار اسناد محرمانه را نداریم
اشرف بروجردی اضافه کرد: بعضی از اسناد ما در خارج از کشور است. در طی مذاکراتی که صورت داده‌ایم، سعی کرده‌ایم حتی‌الامکان این اسناد را به کشور بازگردانیم، در غیر این صورت، حداقل نسخه‌ای دیجیتالی از آن را به کتابخانهی ملی منتقل می‌کنیم. ما همواره سعی کرده‌ایم با وزارت امور خارجه رابطه‌ی خوبی داشته باشیم و این وزرات‌خانه هم همیشه با ما در تعاملی سازنده بوده است. ما اجازه‌ی انتشار اسناد محرمانه هیچ سازمانی را نداریم، ولی حفظ این اسناد بدون شک برعهده‌ی ما بوده و هست. تنها با صلاح‌دید دستگاه‌های تخصصی ذی‌ربط است که اجازه‌ی انتشار اسناد را پیدا می‌کنیم.
معضل پارکینگ طبقاتی و آسیب‌های این پارکینگ برای بنای کتابخانه
وی در رابطه با پارکینگ طبقاتی‌ای که کنار ساختمان کتابخانه در دست ساخت است و آسیب‌های این پارکنیگ به بنای کتابخانه، گفت: بنای کتابخانهی ملی مجموعه‌ی مستقلی از شهرداری است که در تپه‌های عباس‌آباد قرار دارد؛ اما شهرداری همیشه بر اینجا نظارت داشته است. هنگامی که شنیدیم قصد دارند پارکینگی طبقاتی در کنار ساختمان مجموعه ایجاد کنند، ما نسبت به این اقدام شکایت کردیم. اما به جایی نرسید. در روزهای پایانی دوره‌ی قبل شورای شهر، شاهد بودیم که به شدت مشغول کار بودند تا کارشان را به اتمام برسانند. در این دوره، از اعضای شورای شهر جدید دعوت کردیم که بیایند و از نزدیک شاهد ماجرا باشند. الان منتظریم که یا پروژه را متوقف کنند یا جلوی آسیب رساندن به ساختمان کتابخانه را بگیرند.
برجرودی درخصوص محدودیت ورودی کتابخانه گفت: ما به دلیل محدودیت فیزیکی در فضای کتابخانه مجبوریم که تالارهای مطالعه را فقط در اختیار دانشجویان فوق لیسانس و دکتری قرار دهیم. اما مخازن برای استفاده‌ی عموم است. اگر روزی بشود که فضای دیگری در ساختمان احداث شود، این محدودیت را برخواهیم داشت.
ادعای ترکیه و افغنستان برای ثبت جهانی «مثنوی معنوی» در یونسکو
و
قدیمی‌ترین سند خلیج فارس
کمیته‌ی ثبت آثار جهانی، در سازمان اسناد و کتابخانهی ملی مستقر است، و نهادهایی هم‌چون یونسکو در آن نقش دارند. ما تمام تلاش‌مان بر این است که آثار بیشتری را در عرصه‌ی بین‌المللی به ثبت برسانیم. ما در جریان ثبت مثنوی معنوی، نسخه‌ای که در اختیار کتابخانه بود را برای یونسکو فرستادیم. اما مثل اینکه این اثر سریع مدعی پیدا کرد و ترکیه نسخه‌ای قدیم‌تری و افغانستان نسخه‌ای ارزشمندتر را برای ثبت به یونسکو فرستادند. حالا به دنبال این هستیم که توافقی ایجاد شود تا اثر به نام هر سه کشور ثبت شود تا تعاملات فرهنگی این سه کشور افزایش یابد. قدیم‌ترین سندی که خیلج فارس را خیلجِ «فارس» ثبت کرده، سندی است که در اسناد کتابخانهی ملی وجود دارد.
برای خرید نسخ، بودجه‌ی مستقلی را سازمان بودجه برای این کار در نظر گرفته است. در این راستا، همه‌ی همّ ما این است که آثار صحت‌اش ثبت شود و قیمت‌اش واقعی باشد. ما سعی کرده‌ایم که باید دیگر کتابخانه‌های دنیا، روابط خوبی را برقرار کنیم. دولت کارش بسترسازی و ایجاد عرصه‌های هموار برای افزایش سرانه‌ی مطالعه در کشور است. اما وظیفه‌ی اصلی، بر دوش انجمن‌های تخصصی است. در برنامه‌های صداوسیما و مجموعه‌های تلویزیونی، هیچ‌وقت نمی‌بینیم که هیچ حرفی از کتاب و کتابخوانی باشد.
دولت نهم و دهم، ساختمان اولیه‌ی کتابخانه ملی (در خیابان سی تیر) را از کاربری اصلی‌اش خارج کرد
بروجردی درخصوص بنای اولیه‌ی کتابخانه ملی که در خیابان سی تیر قرار دارد و وضع امروزینش گفت: در رابطه با ساختمان خیابان سی تیر، که درواقع نخستین ساختمان کتابخانهی ملی است، همیشه از دغدغه‌های ما بوده که این بنا را به عنوان نمادی برای کتابخانه و کتابداری حفظ کنیم. متأسفانه در دوره‌ی دولت نهم و دهم بدون هیچ‌گونه قراردادی این ساختمان به وزرات علوم منتقل شد تا به عنوان موزه‌ی علم و فناوری از آن بهره‌برداری کنند. ما اقدام کردیم و آن‌ها از ما زمان خواستند تا وسایل موزه را از این ساختمان خارج کنند. الان هم مشغول انجام دادن کارهای حقوقی آن هستیم.
