مولف کتاب "رفتار انتخاباتی مردم ایران":
برآورد مطالعات این است که حسن روحانی پیروز انتخابات است
نشست بررسی فضا، شرایط و روندهای سیاسی و رسانهای در انتخابات با حضور سیدحسین سراجزاده (رئیس انجمن جامعهشناسی ایران)، محسن شریفزاده (مولف کتاب رفتار انتخاباتی مردان ایران)، محمد فاضلی (معاون پژوهش مرکز بررسیهای استراتژیک)، عباس عبدی (تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی)، محمد آقاسی (رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران - ایسپا) و هادی خانیکی (رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات) در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، محسن شریفزاده، مولف کتاب «رفتار انتخاباتی مردم ایران»، در نشست بررسی فضا، شرایط و روندهای سیاسی و رسانهای درا نتخابات گفت: در اسفند سال گذشته کتابی منتشر کردم که نتیجه مطالعات 20 سالهام بود. بعد از دولت آقای خاتمی روی جمعآوری آمارها و تجزیه و تحلیل و تبدیل آنها به جدول و نمودار کار کردند. اگر بخواهیم شرایط را به لحاظ منطقهای تقسیم کنیم باید نظام و مردم را در بخش داخلی درنظر بگیریم.
شریفزاده ادامه داد: در بررسی نظام مشخص میشود مردم چندان مطالبی که در مناظرهها اعلام میشود را جدی نمیگیرند زیرا متوجه هستند که رقبا برای حذف یکدیگر تلاش میکنند. فقط و فقط 10 درصد از مطالبی که گفته میشود میتواند از هر جناحی صحت داشته باشد. باید این را باور کنیم که هماکنون با وضعیت خطرناکی مواجه هستیم چراکه جریانهای فساد نفود کردند و کسانی که حتی عقبه دارند عضو گیری میکنند. این جریان نه چپ است و نه راست و به خاطر منافعش هرکاری انجام میدهد.
او با بیان اینکه نباید با دیدن مناظرههای تلویزیونی نامزدها خوشحال شد، اضافه کرد: با دیدن این مناظرهها پدیدهای را میبینیم که روی زندگی حال و آینده تاثیر میگذارد. مردم؛ زمانی سیدمحمد خاتمی را به عنوان رئیسجمهور انتخاب میکنند و زمانی محمود احمدینژاد را پس باید پرسید مردم کدام هستند؟ آنها نه شبیه روحانی هستند و نه احمدینژاد. مردم میانگین اینها هستند. مطالعات من نشان داده وضعیت میانگین مردم نه آن شور انتخاباتی اوایل انقلاب است و نه رکود اواخر دهه 60. پس ما نه با احمدینژاد مواجه هستیم و نه خاتمی بلکه الان شرایط میانگین این دو است.
شریفزاده با بیان اینکه پیشبینی ما این است که حضور بالا و غیرمترقبهای از رایدهندگان را در انتخابات این دوره ریاست جمهوری داشته باشیم، گفت: برآورد مطالعات ما این است که حسن روحانی نسبت به ابراهیم رئیسی پیروز انتخابات میشود. در این انتخابات باید انتظار رفتارهای غیرمترقبه را داشت. باید انتخابات جوری برگزار شود که اعتماد مردم نسبت به نتایج وجود داشته باشد. مردم باید نسبت به آمار اعتماد داشته باشند.
شریفزاده با بیان اینکه لازم است تعداد آرا به ازای هر صندوق اعلام شود، گفت: وزارت کشور این کار را در انتخابات سال 90 انجام داد به طوری که مشابه این کار را قبلاً ندیده بودیم اما وزارت کشور آرای هر نماینده را در هر شهر اعلام کرد. در انتخابات ریاستجمهوری سال 92 تلاش بسیاری کردیم که آمارها به تفکیک صندوقهای رای اعلام شود تا این رسم خوب بنیان گذاشته شده تا دیگر شاهد تنشهایی مانند سال 88 نباشیم که همه به خاطر آن هزینه دادند.
مولف کتاب "رفتار انتخاباتی مردم ایران" تصریح کرد: درمورد نظرخواهیها مسئلهای که باید از امروز به بعد به آن توجه شود روشهایی است که برای انحراف در نتایج نظرسنجیها انجام میشود. تشکیلاتی که به پول و امکانات دسترسی دارند. به نظر من روی این زمینه فعال خواهند شد. این ازجمله کارهای عمدی محسوب میشود که باید در سالهای آتی مدنظر قرار بگیرد.
شریفزاده بخش غیرعمدی و غیرتشکیلاتی را عدم اعلام افرادی دانست که از آنها نظرخواهی میشود و گفت: دیدهایم که افرادی در نظرخواهیها بهجای نام نامزد مورد نظرشان نام حسن روحانی را میگویند تا خیال آن نامزد راحت شود و دیگر فعالیت نکند و درنهایت به نتیجه مطلوب خود نرسد.
او یادآور شد: در مورد رای باید بدانیم که یک نفر قبل از انتخابات هر جوری میتواند حرف بزند اما زمان رای دادن کلیه محاسبات خود را جمع میکند و مسائل شخصی و خانوادگی و کشورش را محاسبه میکند و رای میدهد. پس به رای باید به عنوان انتخاب و نظر اساسی جامعه تکیه شود. برای همین توجه میکنیم به اینکه تجزیه و تحلیل انتخابات و نوع آمار در شناخت جامعه خیلی کمک خواهد کرد. مثلا در انتخابات مجلس سال 90 نتایج آرای آقای غلامعلی حدادعادل را طبقهبندی کردم تا ببینم در کجا رای بیشتری در تهران آورده است؛ برخلاف انتظار مبنی بر اینکه فکر میکردیم در شمال شهر تهران کمترین رای را آورده باشد به تعدادی صندوق در مناطق جنوب شهر تهران رسیدم که رای او صفر بود. مثلا صندوق جنوب قلعه مرغی.
شریفزاده با اشاره به بحث رندی مردم ایران؛ گفت: جامعه ایرانی به دلایل مختلف مانند گذشتهای که داشته بسیار پیچیده است. اما اگر مجموعهای از انتخابات ایران را تحلیل کنیم میبینیم که این رند بودن با ترس و گول خوردن پوشش داده میشود و به نتیجه واقعی رفتار مردم میرسیم.
این محقق همچنین به تحقیقات خود روی آرای حسن روحانی در استانهایی که به او در دوره پیش رای بیشتری داده بودند اشاره کرد و گفت: در استانهای کرمانشاه، یزد، سیستان و بلوچستان، مازندران، آذربایجان غربی و کردستان که بیشترین رای را به حسن روحانی داده بودند این نکته جالب است که اغلب استانهای توسعه نیافته و دارای اهالی سنی هستند. در این استانها ابتدای انقلاب میزان مشارکت زیر متوسط بود.
شریفزاده ادامه داد: منحنی دیگری رسم کردم که نشان میدهد این استانها در آینده چطور رفتار خواهند کرد؟ مثلا استان کردستان در عین اینکه سرعت بالایی در مشارکت دارد اما شتاب مشارکتش رو به کاهش است. کرمانشاه و آذربایجانغربی هم چنین وضعیتی دارند. اما در استانهای مازندران، یزد و سیستان و بلوچستان این شتاب مشارکت رو به افزایش است. این آمار با جمعبندی گذشته رفتاری استانها به دست میآید و براساس چنین آمارهایی میتوان بسیاری از رفتارهای انتخاباتی مردم را پیشبینی کرد.