رسانه ملی، اخلاق حرفه‌ای را زیر پا گذاشته/خبرنگاران آلت دست نشوند
در سازمان صدا وسیما، میان برنامه سازان، مسابقه‌ای برای کوبیدن دولت آقای روحانی جریان دارد و این سازمان رسانه‌ای، اخلاق حرفه‌ای را زیرپا گذاشته است و همه اعتبار خود را خرج تضعیف روزافزون دولت می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ در هفته‌های اخیر، سازمان صدا وسیما، حجم حملات خود را به دولت حسن روحانی افزایش داده است. به جز اخبار سوگیرانه و منفی، اغلب افرادی که با عنوان کار‌شناس در برنامه‌های مختلف شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی حضور می‌یابند، از مخالفان خط مشی اقتصادی و سیاسی دولت انتخاب می‌شوند. این کار‌شناسان سفارشی، در بحث‌های خود، به طور معمول عملکرد دولت را زیر سئوال می‌برند و این روند تخریبی، بعد از انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، روند صعودی به خود گرفته است. دلیل رویکرد دولت ستیزانه رسانه ملی چیست؟
قادر باستانی، نویسنده و مدرس علوم ارتباطات اجتماعی، با تأیید رشد برنامه‌های مخرب رسانه ملی اظهار داشت: در سازمان صدا وسیما، میان برنامه سازان، مسابقه‌ای برای کوبیدن دولت آقای روحانی جریان دارد و این سازمان رسانه‌ای، اخلاق حرفه‌ای را زیرپا گذاشته است و همه اعتبار خود را خرج تضعیف روزافزون دولت می‌کند.
وی تصریح کرد: در بند ۲ اصل سوم قانون اساسی، بالا بردن آگاهی‌های عمومی در همه زمینه‌ها، با استفاده صحیح از رسانه‌ها، در صدر وظایف نظام اسلامی قرار گرفته است. همچنین در ماده ۲ قانون رسانه‌ها، به وضوح عنوان شده که تلاش برای نفی مرزبندی های کاذب و تفرقه انگیز، جزو تکالیف رسانه‌ها، ازجمله رادیو و تلویزیون به شمار می‌رود و به نظر من، رویکرد صدا و سیما، در جهت خلاف این رسالت قانونی است. برنامه‌های صداوسیما، نه تنها مرزبندی‌های تفرقه انگیز را نفی نمی‌کند، بلکه خود به آن دامن می‌زند.
باستانی افزود: در کل، جو رسانه‌ای کشور مسموم شده است و روزنامه‌نگاران و تولیدکنندگان محتوا، چه در صداوسیما و چه در رسانه‌های مکتوب و شبکه‌های اجتماعی، از رسالت و مسئولیت‌های اجتماعی خود دور شده‌اند. این مساله هم در رسانه‌های حامی دولت و هم در رسانه‌های منتقد آن دیده می‌شود. روزنامه نگارانی که در صدا و سیما و یا بنگاه‌های خبری منتقد دولت فعالیت می‌کنند، در کنار پوشش رسانه‌ای منطبق با خط مشی رسانه متبوع خود، یک سری وظایف انسانی و حرفه‌ای هم دارند که فرا‌تر از وظایف سازمانی آنهاست و آن داشتن صداقت و انصاف و توجه به منافع ملی است.
این استاد دانشگاه، با بیان «اصول بین المللی اخلاق حرفه‌ای روزنامه نگاران»، خاطر نشان کرد: اصل سوم اخلاق حرفه‌ای، مر بوط به مسئولیت اجتماعی روزنامه نگاران است و در آن تصریح شده که اطلاعات در یک رسانه، به منزلة منفعت اجتماعی است، نه کالا و بر این اساس، تولیدکنندگان محتوا در رسانه‌ها، همه در برابر جامعة انسانی و مخاطبان مسئولیت دارند.
وی اضافه کرد: در اصل نهم، با ذکر تعهد اخلاقی به ارزش‌های عام انسانی، اهالی رسانه را ملزم می‌کند، از هر نوع توصیه یا تحریک به جنگ و تجاوز و هر نوع خشونت و نفرت یا تبعیض، پرهیز کنند. نفرت پراکنی، مخل حرکت جامعه به سوی تعالی است. تحقیقات علمی مشخص کرده است که رسانه‌های جمعی، نقش مهم در توسعه اقتصادی و بهبود شرایط معیشتی مردم دارد و اطلاع رسانی مناسب‌تر، منجر به تخصیص بهتر و کارآمد‌تر منابع می‌شود؛ پس رسانه‌ای که می‌داند، دولت با اقدامات بین‌المللی گسترده، توانسته کشور را از یک بلای بزرگ و خانمانسوز ملی دور کند، چرا باید با اتخاذ مواضع تحریک آمیز و غیرمنصفانه، افکار عمومی را به خاطر منافع محدود جناحی و باندی، دچار اشتباه کند.
وی گفت: سیاسیونی که کنترل برخی رسانه‌ها را در اختیار دارند، رقابت با دولت روحانی دارند و از هر امکانی برای حمله به دولت و تضعیف آن بهره می‌برند، اما روزنامه‌نگارانی که در این رسانه‌ها کار می‌کنند، نباید به راحتی اخلاق حرفه‌ای خود را کنار بگذارند و آلت دست این سیاسیون واقع شوند. آن‌ها در کنار رعایت خط مشی کلی نشریه، اصول اخلاقی حرفه‌ای دارند که فرا‌تر از مرزهاست و هر تولیدکننده محتوا، چه در صداوسیما و چه در نشریات و شبکه‌های اجتماعی، متعهد به رعایت آن‌ها هستند.
باستانی با بیان اینکه روزنامه‌نگاران در برابر جامعه، از جهت اخلاقی و حرفه‌ای جوابگو هستند، تصریح کرد: رسانه شمشیری دو دم است. روزنامه‌نگار، فرا‌تر از آن کار حرفه‌ای که انجام می دهد، یک مسئولیت و تعهد اجتماعی هم دارد که باید براساس آن عمل کند. یک جاهایی باید افشاگری کند. یک جاهایی باید سکوت کند. باید به برخی خبرها بپردازد و به برخی نپردازد. بنابراین، معیار در کار رسانه، مسئولیت اجتماعی است و در سطح کلان، به خصوص در حوزه سیاسی، منافع ملی مورد توجه است. یعنی رسانه‌ای، ممکن است براساس منافع ملی، اطلاعاتی را افشا کند و در جای دیگر سکوت کند.
وی افزود: مصلحت جامعه و منافع ملی، دو عنصرتعیین‌کننده هستند. تولیدکنندگان محتوا در رسانه‌ها، چه طرفدار دولت و چه منتقد آن، براساس تحلیلی که از فضای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی کشور دارند، در چارچوب منافع ملی و مبتنی بر قانون حرکت کنند؛ همة رسانه‌ها، باید جامعه را به قانون و منافع ملی و چارچوب‌های قانونی دعوت کنند.
وی تاکید کرد: ما خوشبختانه در همین صدا و سیما، روزنامه‌نگاران و برنامه‌سازان فهیم و متعهد فراوان داریم که آلت دست محافل سیاسی واقع نمی‌شوند و انزوا و کم محلی را به حرکت بر خلاف اصول اخلاق حرفه‌ای ترجیح می‌دهند. آن‌ها هم منتقد خط مشی غلط و پُراشتباه رسانه ملی هستند. نقش سازنده دارند و آنچه از دستشان برمی آید، برای تصحیح این روند خلاف منافع ملی و اصول دموکراسی انجام می‌دهند. البته در همین میدان‌های سخت است که تفاوت یک روزنامه‌نگار متعهد و یک فرصت‌طلب، به خوبی مشخص می‌شود.
باستانی خاطرنشان کرد: می‌توان منتقد دولت بود، اما اصول حرفه‌ای را رعایت کرد. منافع ملی را همیشه درنظر داشت. از موضع انصاف و مسئولیت اجتماعی دور نشد. چنین روزنامه نگارانی، در پیش وجدان خود آسوده هستند و هیچگاه از عملکرد خود پشیمان نمی‌شوند، اما آنهایی که به زعم خودشان زرنگی می‌کنند و با زیر پا گذاشتن بر اخلاق، منویات برخی محافل قدرت را عملی می‌سازند، هم افکار عمومی را دچار اشتباه می‌کنند و هم فردای سختی پیش روی خود خواهند داشت، مثل شخصی که در کشتی نشسته و به تحریک دیگران، کشتی را سوراخ می‌کند.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد؛ سازمان صداوسیما و سایر رسانه‌های ارتباط جمعی، بیش از این با اشتباه و ندانم‌کاری، مخاطبان خود و مردم را آزار ندهند و آن‌ها را به سمت شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های خارجی سوق ندهند.