ضرورت روش‌مندی در نگارش تاریخ هنر ایران بررسی شد
نشست "روش‌شناسی مطالعات تاریخ هنر ایران" دوشنبه ۱۵ آذر در نگارخانه لاله برگزار شد.
به گزارش ایلنا، در این نشست سیامک دل‌زنده نویسنده و پژوهشگر هنر به عنوان سخنران و جمعی از علاقه‌مندان، نویسندگان و هنرمندان حضور داشتند.
دل‌زنده در آغاز این نشست که از سوی" منتقدان هنرهای تجسمی ایران" برنامه‌ریزی شده بود، گفت: این بحث مقدمه‌ای بر روش‌شناسی مطالعات تاریخ هنر ایران است و نه بحثی کامل و جامع، اما من سعی کرده‌ام زمینه‌ای را ایجاد کنم مثل مدخلی به این موضوع بسیار مهم. به این دلیل که در دوره‌ای قرار داریم که در آن با یک سوال بزرگ مواجه هستیم؛ اینکه چرا باید تاریخ هنر ایران را بنویسیم و تاریخ‌هایی را که نوشته شده چطور باید تفسیر و نقد کنیم. فکر می‌کنم ضروری باشد ذهن‌مان به نوعی متمرکز شود روی امکاناتی که پیش رو داریم و آنچه که تا امروز انجام شده است.
این نویسنده و پژوهشگر هنر با اشاره به روند شکل‌گیری و ماهیت آنچه تاریخ هنر می‌خوانیم، بیان کرد: شاید برای شروع بد نباشد اشاره‌ای کوتاه کنم به اینکه اساساً نهاد تاریخ هنر به چه صورت شکل گرفته؛ تاریخ هنر پیش از هر چیز نهاد دانشگاهی محسوب می‌شود و الزاماً تاریخچه هنر آن‌طور که پیوسته و مسلسل‌وار رویدادها را تاریخ‌نگاری هنر می‌دانیم نیست.
وی ادامه داد: تاریخ هنر جدا از رابطه و نسبتش با نهادهای سیاسی نیست. طبیعتا یکی از مهم‌ترین نهادهای موازی یا مرتبط و همبسته با تاریخ هنر نهاد موزه هست و اصولا انگار به این دلیل تاریخ هنر نوشته می‌شود که آنچه در موزه‌ها مجتمع شده را به یک شکل صورت‌بندی کرد و درون یک روایت تاریخی و در حقیقت چارچوبی روایی بررسی و آنها را دارای یک ارزش و اعتبار تازه کرد. تاریخ هنر همان‌طور که از اسمش پیداست یک متن نوشتاری است و هسته اصلی این تاریخ‌ها را اصولا نوشته‌های نظری، نوشته‌های توصیفی و نوشته‌هایی که به هر حال به شکلی به این هنرها در طول تاریخ اشاره کرده‌اند، می‌سازد.
مولف کتاب "تحولات تصویری هنر ایران؛ بررسی انتقادی" در بخشی دیگر از سخنانش گفت: پرسش اصلی در بحث امروز این است که در شرایط کنونی ضرورت تدوین تاریخ هنر برای ایران به چه نحوی می‌تواند شکل بگیرد. آیا قرار است در تاریخ هنری که برای ایران می‌نویسیم یا می‌خواهیم در آینده بنویسیم نسبتی با تاریخ هنری که در کشورهای اروپایی و به طور خاص در اروپای غربی شکل گرفته برقرار شود؟ آیا زیرمجموعه‌ای از آن و یا ذیل آن باید خوانده شود؟ تاریخ هنری که می‌خواهیم برای ایران بنویسیم محدوده‌اش کجاست و موضوعاتی را که در خودش جای می‌دهد کدام است؟ آنچه در موزه‌های ما یا آنچه از آثار هنری ایران در کشورهای دیگر موجود است و ...
این پژوهشگر هنر همچنین تاکید کرد: چه بخواهیم و چه نخواهیم، این تاریخ هنری است که در اختیار داریم و آنچه بسیار مهم است شرایط ما است. پرسش اصلی این است که اگر بخواهیم بدنه‌ای از نوشته‌ها یا نوشته جامع و کاملی را به وجود بیاوریم با چه روش و رویکردی باید به آن بپردازیم. این مقوله‌ای است که باید درباره آن بحث کنیم و از این حدود توصیفی محض خارج شویم و سطح این بحث‌ها را ارتقا دهیم، تئوری را به جای مصرف کردن بیافرینیم و وارد این حوزه شویم که مفاهیم تازه خلق کنیم.
بخش پایانی این نشست به پرسش و پاسخ درباره منابع مکتوب تاریخ هنر ایران اختصاص داشت.