«اسکورسیزی» یک سینما در تئاتر است/نمایشی تحتتاثیر شهرام مکری و ایناریتو
رسول کاهانی گفت: تعریف نمایش «اسکورسیزی» یک فیلم کوتاه است؛ در این اثر یک سکانس از یک فیلم بلند را روی صحنه تئاتر نشان میدهیم و هدفمان این بود که مرز تئاتر و سینما را گم کنیم و تماشاگر خودش پیدا کند که چه زمانی تئاتر میبیند و چه زمانی فیلم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «اسکورسیزی» به نویسندگی، طراحی و کارگردانی رسول کاهانی نمایشی ۵۰ دقیقهای است که به ساخت یک فیلم کوتاه و پشت صحنه تولید آن میپردازد؛ بازیگران نمایش با نامهای اصلی خود حضور دارند و تماشاگر روند ساخت این فیلم کوتاه را از زوایای مختلف روی صحنه تئاتر میبینید.
رسول کاهانی در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با بیان اینکه «پیش از این من همیشه در کارهایم چیزی که برایم مهم و در اولویت بود متن بوده است» گفت: هم در نمایش «به اتفاق خانواده» و هم نمایش «زبان اصلی» متن برایم پررنگ بود که همه چیز در راستای آن انجام میشد؛ اما در این نمایش چیزی که برایم اهمیت ویژهای داشت؛ فرمی بود که میخواستم به آن برسم و شش هفت ماه هم درگیر این ماجرا بودم.
کاهانی ادامه داد: بازیگران، متن و چند مورد دیگر تغییر یافت تا به چیزی که میبینید رسیدیم. در نمایش «اسکورسیزی» همه چیز در راستای فرم حرکت میکند؛ هم متن هم میزانسن و بازیگر و موارد دیگر.
کارگردان نمایش «اسکورسیزی» در پاسخ به این سوال که آیا آشنایی با فیلمسازی به دلیل حضور برادرش (عبدالرضا کاهانی) در سینما بوده است، یا نه، گفت: من در ابتدا فیلمساز کوتاهم و بعد کارگردان تئاتر؛ من کار هنری را از تصویر شروع کردم و به تئاتر رسیدم.
کاهانی با تاکید بر اینکه «قصه در این نمایش خیلی برای من مهم نبود» گفت: دنبال یک قصه کوتاه بودم که بشود در قالب یک پلان سکانس آن صحنه را مدام در چند دقیقه تکرار کرد. چون علاقه زیادی به فضای اجتماعی فرهنگی که کاملا در قالب کار رئالیستی بتوان انجام داد؛ دارم و همیشه اینطور کار کردهام، به این قصه رسیدم که یک خانمی رفته به مجلس عروسی با شوهرش که در آخر هم میفهمیم شوهرش نیست و صیغه هستند و بابت حجابش به مشکل برمیخورد؛ خیلی مینیمال میخواستم این قصه را توضیح دهم و خیلی هم از اهمیت ویژهای در کل نمایش برخوردار نیست.
او با بیان اینکه «علیرغم اینکه نمایش پشت صحنهای از تولید یک فیلم را نشان میدهد اما خیلی دنبال این نبودیم که پشت صحنه سینما را نشان دهیم» گفت: این نمایش تعریفش یک فیلم کوتاه است. یک سکانس از یک فیلم بلند را نشان میدهیم و خیلی نمیخواستم درگیر پشت صحنه شوم مگر به نیاز نمایش.
کاهانی ادامه داد: بیشتر هدفمان این بود که این مرز تئاتر و سینما را گم کنیم و تماشاچی خودش پیدا کند که چه زمانی تئاتر میبیند و چه زمانی فیلم. اینها برای من مهمتر بود. یا حرکتهای بازیگران قبل و بعد از ورود به دوربین و تفاوت بازیشان در این دو حالت برای من اهمیت بیشتری داشت تا اینکه پشت صحنه را نشان دهم. بیشتر دنبال تلفیق این ماجرا بودم و مونولوگ آخر نمایش هم در همین راستاست.
کارگردان نمایش «اسکورسیزی» در پاسخ به این سوال که خطهایی که روی زمین کشیده بود چقدر از فیلم «داگویل» لارنس فونتریه گرفته شده است، گفت: از ابتدا که داشتم کار را مینوشتم خودم مدام یاد فیلم داگویل میافتادم و سعی کردم از آن فاصله بگیرم اما بخواهم یا نه، چون در سالن تئاتر دارد یک فیلم ساخته میشود اگر خطکشیها را هم نداشتیم باز تماشاگر حرفهای تئاتر و سینما یاد داگویل میافتاد.
کاهانی ادامه داد: نمیشود از آن دوری کرد اما تا جاییکه امکانش بود سعی کردم فاصله بگیرم. سعی کردیم کمتر از آن صحنه استفاده کنیم. دو واحد را در یک آپارتمان چند طبقه مسکونی معرفی کردیم به شکل ساده و آماتوری نه اسکیس تئاتری. بیشتر مدل اسکیس سینمایی مدنظرم بود که خودشان روی کاغذ رسم میکنند و هنگام تمرین آن را برای بازیگر توضیح میدهند.
این نویسنده و کارگردان یادآور شد: ما فیلمی را داریم میبینیم که متنی ۶ دقیقهای دارد اما آن را از سه زاویه دید میبینیم؛ از زاویه دید شخصیت مهدی، از زاویه دید پریسا و تو شات (نمایی دونفره).
کاهانی خاطرنشان کرد: این عنصر تکرار بیشتر شباهت دارد به فرم کار شهرام مکری و سایر فیلمسازهای ۱۰- ۱۵ سال اخیر جهان که نمونه اخیرش را در کارهای ایناریتو مثل «بابل» و «عشق سگی» هم میبینیم. اما این بهرهگیری به شدت مینیمال و به شدت ایرانیزه شده است.
کاهانی با بیان اینکه «عنصر تکرار برای همین بود نه اینکه صحنهای را بخواهیم دوباره بگیریم» ادامه داد: بهجز صحنه آخر که آگاهانه کات میدهیم بقیه جاها تکرار در راستای خود فیلم است که فیلم شش دقیقهای را تبدیل به فیلم ۲۵ دقیقهای تبدیل میکند. اگر دقت کنید فضای پشت صحنه در لحظههایی که داریم کار را تکرار میکنیم هیچ راکوردی ندارد فقط فضای مقابل دوربین است که راکوردها حفظ میشود. گذاشتیم که تماشاگر متوجه شود که تکرار ادامه فیلمبرداری است ما کات ندادیم که دوباره بگیریم.
خاطره حاتمی، عطا عمرانی، کوروش شاهونه، داود ونداده، اشکان مستی، نیکا زندی و پژمان فرمانی بازیگران «اسکورسیزی» هستند که رسول کاهانی نویسنده، طراح و کارگردان آن است و از ۳ تا ۲۸ آبان ساعت ۱۹ در سالن ارغنون روی صحنه میرود.