بعید است هنرمندی دو سال در صف انتظار باشد

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدمحمدمجتبی حسینی (مشاور وزیر و دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان‌) با بیان اینکه پیشکسوت در عرف به کسی گفته می‌شود که دارای سابقه طولانی، استمرار در کار، اثر گذار یا واجد ویژگی خاصی باشد و به اصطلاح مویش را در آن کار سفید کرده، اظهار کرد: این ویژگیها اعطا کردنی نیست بلکه به‌دست آوردنی‌ست یعنی نمی‌توان به کسی کاغذ یا گواهینامه‌ای داد و به او گفت؛ شما از این تاریخ پیشکسوت هستید و انتظار داشت که این گواهی به طرفه‌العینی مورد قبول همگان واقع شود و آن را بپذیرند!

او با اشاره به اینکه استمرار در موارد گفته شده یعنی اینکه خرد جمعی درباره صاحب کسوتی متقاعد شود، ادامه داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نه خود را مالک عنوان پیشکسوتی می‌داند و نه این حق را برای خود قائل است که بگوید چه کسی پیشکسوت است یا خیر؟

دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان وزارت ارشاد افزود: در سالهای گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی با تصویب آئین‌نامه‌ای، مقرر می‌کند تا از بخشی از پیشکسوتان رشته‌های هنری، تقدیری ممتد صورت گیرد و دفتری برای این خدمت تمهید شود.

حسینی تصریح کرد: در آئین‌نامه تدبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ پیشکسوتانی مشمول این خدمت هستند که بیش از ۳۵ سال سابقه حرفه هنری، بیش از شصت سال سن و برخوردار از حسن شهرت و صاحب سبک ویژه باشند. این موارد شامل استمرار و سابقه طولانی و اثرگذاری و آفرینش‌گری خاص است.

او با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای ارزشیابی، خود را تعیین کننده پیشکسوتی هنرمندان نمی‌داند، گفت: وظیفه شورای ارزشیابی تطبیق شرایط هنرمندان با شرایط مندرج در آئین‌نامه است.

مشاور وزیر ارشاد تصریح کرد: صاحب سبک ویژه بودن و داشتن حسن شهرت به معنی دست یافتن به آخرین و بر‌ترین مراتب هنری است و یعنی اثر، قابلیت الگو و معیار شدن را دارا باشد و هنرمندان دیگر بدان تأسی کنند.

حسینی توضیح داد: البته هنرمندانی نیز هستند که صاحب‌نام و دارای حسن شهرت هستند اما دارای سبک خاصی نیستند بنابر مشمول این آئین‌نامه قرار نمی‌گیرند. اگر قانونگذار دایرهٔ شمول دیگری را مدنظر داشت طبعاً شروط دیگری را نیز قرار می‌‌داد.

او با بیان اینکه این موسسه شامل همه هنرمندان نمی‌شود، گفت: اگر قرار بود این موسسه تمام  عرصه هنر را دربربگیرد، باید به‌جای موسسه‌ای محدود، نهادی بزرگ را، دوشادوش نهادهای اجتماعی، با ماموریت مشابه برای اهل فرهنگ طرح ریزی کرد.

دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان وزارت ارشاد با تاکید براینکه با توجه به این شرایط بعید می‌دانم هنرمندِ واجدِ شرایطی دو سال در انتظار تطبیق و اعلام نظر شورای ارزشیابی مانده باشد، خاطرنشان کرد: البته برخی از هنرمندان تمایل به عضویت در این موسسه را دارند اما شرایط تصریح شده در آئین‌نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی را ندارند. بنابراین شاید مناسب باشد به‌جای شورا یا موسسه مربوطه به محدودیت‌های قانونی و کیفیت آثار هنری متقاضیان نیز توجه کرد.

حسینی در پاسخ به این سوال که باتوجه به این خاص‌گرایی در قانون، وزارت ارشاد برای هنرمندانی که مشکل معیشیتی دارند چه اقداماتی در نظر گرفته است، بیان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قانونگذار نیست، بلکه مجری قانون است و باید بکوشد که مجری توانمندی باشد.

او با اشاره به اینکه وظیفه قانونگذاری برعهده مجلس شورای اسلامی است، تصریح کرد: در امور فرهنگی، شورای عالی انقلاب فرهنگی ظرفیتِ قانونی ویژه‌ای دارد. با توجه به اینکه تمام نیاز‌ها، مسئولیت‌ها و تکالیف اصناف منحصراً توسط دستگاه دولتی مرتبط مرتفع نمی‌شود، بنابراین اگر منصفانه نگاه کنیم در یک جامعه منسجم و امروزی نهادهایی در جامعه شکل می‌گیرد که می‌تواند نیاز اقشار و گروه‌های مختلف را تامین کند.

مشاور وزیر با بیان اینکه سازمان تامین اجتماعی قابلیت پذیرش موثر‌ترین نقش را در این موضوع داراست، ادامه داد: اگر وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی بخواهد سازمانی متناظر یا همپوشان با ماموریت‌های سازمان‌های حمایتی را ایجاد کند قطعا توفیق نخواهد داشت و از مسئولیت‌های اولیه خود بازخواهد ماند.

حسینی افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی براساس سه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، ماموریت یافته تا در قالب کمک مستمری و تکریم هنرمندان پیشکسوت به قدر بضاعت خود، خدماتی را ارائه دهد که مجریان این طرح‌ها صندوق اعتباری هنر و موسسه هنرمندان پیشکسوت هستند و شورای ارزشیابی هنرمندان در زمینه چند و چون اجرای این طرح‌ها، توسعه یا محدودیت این گونه رسیدگی‌ها مرجعیت ندارد.

توجه وزارت ارشاد به مقوله اقتصاد فرهنگ و هنر

او با بیان اینکه شورای ارزشیابی ستاد تخصصی‌است که براساس مصوبه‌ها وظایفی را برعهده دارد، گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلیل مسئولیت‌پذیری و تکلیفی که مستمراً برای خود در تجلیل و قدر‌شناسی از اهل فرهنگ می‌داند؛ در دولت رویکرد جدی و قابل توجهی به مقوله اقتصاد فرهنگ و هنر و اقتصاد خلاق داشته است.

دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد است اگر زمینه مناسب جهت فعالیتِ تمامیِ خانواده بزرگِ فرهنگ و هنر فراهم شود و بازارهاِی ممکن و مقدور این عرصه ایجاد شده و رونق بگیرد؛ اقدامی به مراتب بزرگ‌تر و ارزنده‌تر رقم خورده و انشاءالله ظرفیتی گشوده خواهد شد که اهل هنر نیازمند استفاده از حداقل‌های معیشیتیِ حمایتی نخواهند بود.

حسینی گفت: خدماتی که از سوی ارشاد و این موسسه به هنرمندان ارائه می‌شود بسیار ناچیزاست و منجر به رفع مشکلات نخواهد شد، شاید بهتر باشد به‌جای این مبالغ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طرح‌هایی تدوین کند تا ضمن امکان بهره‌مندی هنرمندان حرفه‌ای از خدمات حمایتی درمانی و منزلت اجتماعی، بتواند به هنرمندان در مراتب و مدارج گوناگون تسهیلات ارائه دهد.

او با اشاره به اینکه برخی از هنرمندان خود به شورای ارزشیابی تقاضای بررسی داده‌اند، گفت: تعدادی از هنرمندان نیز توسط موسسه هنرمندان پیشکسوت به شورا معرفی می‌شوند که بنظر می‌رسد مسیر دوم به صحت نزدیک‌تر است و تلاش شورا نیز بر استقرار راهی روشمند است.

مشاور وزیر ارشاد اعلام کرد: دبیرخانه شورا براساس اعلام، تشکیل پرونده می‌دهد. بدیهی است در این مرحله عده‌ای از متقاضیان؛ شرایط مندرج در آئین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی را دارا نیستند، پرونده آن دسته از هنرمندانِ واجدِ شرایط در هر جلسه شورای ارزشیابی در زمانی مختص به همین کار بررسی و با رای و نظر اعضا، اسامی به تصویب رسیده و به موسسه مربوطه ابلاغ می‌شود.

حسینی با تاکید براینکه شورا قانوناً نقشی در امور اجرایی و چگونگی انجام و ارائه خدمات ندارد، ادامه داد: از نظر شورا، مدت انتظار برای این تطبیق طولانی نیست اما این احتمال هست که عده‌ای از علاقمندان به عضویت در این نهاد که شرایط عضویت را ندارند؛ بخواهند از مسیرهای نامتعارف موجود، بر شورا برای پذیرش خواستهٔ خود، فشار بیاورند. گمان می‌کنم کوشش برای تغییر آئین‌نامه و تسهیل شرایط عضویت آسان‌تر باشد تا طرح انتقاداتی که خارج از اختیارات قانونی شورای ارزشیابی باشد.

او در پایان تاکید کرد: فراهم کردن ظرفیت‌های استفاده از تخصص و مهارت هنرمندان و گشودن راه‌هایی که منجر به ایجاد درآمدهای پایدار می‌شود برای خانواده بزرگ هنرمندان ایران بسیار عزتمندانه‌تر از پرداخت کمک‌های اندک نقدی خواهد بود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن امتداد رویه فعلی به این موضوع نیز اهتمام ویژه می‌ورزد و امیدواریم حاصل این تلاش‌ها بزودی بروز مناسب بیاید.