از یک ایده مشترک تا کپی‌برداری
درحالی‌که به پایان نمایشگاه کتاب نزدیک می‌شویم، حاشیه‌هایی درباره کپی بودن طرح پوستر «بیست‌ونهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران» در فضای مجازی منتشر شده‌است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در حالی روز پایانی نمایشگاه را پشت‌سر می‌گذاریم که در یکی از خبرگزاری‌ها اخباری درباره کپی بودن پوستر نمایشگاه منتشر شده و گفته می‌شود چند روز پیش از آغاز نمایشگاه کتاب، تصاویری در فضای مجازی منتشر شده و عکس سیاه و سفید ساعتی که عقربه‌های آن کتاب نیمه‌بازی است را در کنار پوستر نمایشگاه نشان می‌داد و مطالبی در کنار آن مطرح می‌شد که این اثر را کپی از این عکس معرفی می‌کرد.
انتشار اخباری درباره کپی‌برداری پوسترهای نمایشگاهی و رویدادهای مهم در کشور درحال تبدیل شدن به امری عادی است، مسئله‌ای که در پوستر سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز اتفاق افتاد؛ که اگر درست باشد این سوال را مطرح می‌کند که آیا خلاقیت در طراحی پوستر در کشورمان از بین رفته یا افراد صاحب‌نام و چهرهایی که ایده پردازی می‌کنند فرصتی برای ارائه کار پیدا نمی‌کنند یا این مشکلات به دلیل نبود فضای رقابتی در کشور ایجاد است یا اینکه مسئولان ما تمایلی به کار کردن با افراد صاحب ایده ندارند.
ابراهیم حقیقی(رئیس انجمن طراحان گرافیک) در پاسخ به این سوال که آیا طرح پوستر نمایشگاه کتاب کپی است، گفت: من وارد این موضوعات نمی‌شوم، حتی اگر کپی هم باشد کار همکارم است و من نه انتقاد می‌کنم و نه وارد موضوعاتی می‌شوم که جوانان به آن دامن می‌زنند.
ساعد مشکی گرافیست نیز در این باره گفت: معتقدم طرح حسن کریم‌زاده برای پوستر نمایشگاه کتاب کپی نیست و این مربوط به تشابه ایده‌ها است که ممکن است به ذهن هر کسی برسد. طرح این پوستر هم ممکن است مشابه داشته باشد.
او با بیان اینکه برای هر پوستری می‌توان ایده‌های مشابه دیگری را مشاهده کرد، اظهار کرد: این طرح خیلی عجیب و غریبی نیست که تصور کنیم از جایی برداشته شده بلکه ایده‌ای‌ست که مشابه آن به کرات نیز ممکن است مشاهده شود و معتقدم این طرح کپی‌برداری نیست چراکه کار کپی شده مشخص است.
او ادامه داد: باید تفکیکی بین کار کپی شده و ایده‌های مشابه قائل شد. متاسفانه آنچه متداول شده این است که تا کاری ارائه می‌شود، عده‌ای با جستجو در اینترنت، ایده‌های مشابه آن را پیدا می‌کنند و پس از آن تهمت‌ها و مشکلات دیگر شروع می‌شود.
این گرافیست افزود: در عالم حرفه‌ای هم تاثیرات و ایده‌های مشترک وجود دارد اما چون در ایران برای این مسائل تعریف مشخصی نداریم، هر ایده مشترکی را کپی یا دزدی مطرح می‌کنند.
مشکی در پاسخ به این سوال که هر گاه نمایشگاه یا رویدادی در کشور داریم با این مسائل روبرو می‌شویم، آیا این موضوع جامعه گرافیک را زیر سوال نمی‌برد، افزود: به عقیده من این اتفاقات مسئولان را زیر سوال می‌برد چراکه مسئولان ما به افراد متخصص سفارش نمی‌دهند و ما با این مشکلات روبرو می‌شویم.
او همچنین در پاسخ به این سوال که آیا کپی‌برداری خلاقیت را از بین نمی‌برد، گفت: این ضعف مسئولان ما است که سطح‌شان پایین آمده که نمی‌توانند با طراح حرفه‌ای کار کنند و اساسا این سطح پایین است که رابطه طراح، نقاش، دیزاینر و ... با مسئولان قطع شده است.
این گرافیست ادامه داد: دلیل این امر نیز بی‌سلیقگی و بی‌کفایتی برخی از متولیان امر است، ما هر وقت با یک مسئول خوب روبرو هستیم کارهای موفق و نمونه را می‌بینیم.
مشکی با بیان اینکه منظور من تنها به دبیران جشنواره‌ها و یا مسئولان مستقیم همایش‌ها نیست، خاطر نشان کرد: صحبت درباره مدیران ناشی است که بدون در نظرگرفتن تجربه، سواد با افراد ناشی کار می‌کنند چراکه توانایی کار با افراد قوی را ندارند. از طرف دیگر عدم قوانین محکم برای مقابله با کپی‌رایت ما را با این مشکلات روبرو می‌کند.