غفلت دولت از هنرمندانِ خودآموخته

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ انجمن هنرمندان خودآموخته ایران؛ هدفش را بر جذب و شناسایی هنرمندانی قرار داده که بدون آموزش و آشنایی با مبانی تخصصی هنر و تنها با اتکا بر ذوق درونی‌شان، دست به خلق آثاری می‌زنند که جلوه‌ای از هنر ناب بشری است.  علی عزتی (رئیس انجمن هنرمندان خودآموخته)، بیش از سه دهه عمر خود را صرف مطالعات نظری و اجرایی در زمینه هنر کرده است. این هنرمند و آرشیتکت از ضرورت توجه به این ژانر هنری می‌گوید.

رئیس انجمن هنرمندان خود آموخته با بیان اینکه این انجمن از سال 85 کار خود را آغاز کرده و 10 سال است که فعالیت می‌کند، اظهار کرد: بسیاری از فرزانگان و فرهیختگان عرصه‌های هنری که با ما ارتباط و علقه‌های مشترک دارند در این انجمن به ما کمک می‌کنند و تاکنون سه نمایشگاه در سال‌های 88، 89 و 94 برگزارکرده‌ایم که هر کدام مراتب و شأنیت خاص خود را داشت.

عزتی به جشنواره اخیر انجمن هنرمندان خودآموخته که در اسفندماه سال 94 و در عمارت مسعودیه برگزار شد، اشاره و تصریح کرد: در این جشنواره بیش از 100 هنرمند خودآموخته از سراسر کشور حضور داشتند و 200 اثر هنری به نمایش درآمد، این نمایشگاه با اقبال بسیار از سوی عموم مردم و جامعه هنری روبرو شد.

عزتی با اشاره به اینکه در ابتدا انجمن با حضور 6، 7 نفر تشکیل شد، خاطرنشان کرد: ما به شکل مستمر و مداوم از طریق روزنامه‌ها، سایت‌های خبری و جشنواره‌ها فراخوان می‌دهیم تا این افراد را به ما معرفی کنند و بتوانیم با شناسایی ایشان حمایت‌های لازم را از این افراد که در آثار خود عرصه‌های دگرگونه‌ای را روایت می‌کنند و مایه شگفتی و حیرت مخاطب‌های مختلف قرار گرفته و بسیار تاثیرگذارند، داشته‌باشیم.

او ادامه داد: بستر حضور برای جذب همه افراد هنرمند در سراسر کشور آماده است و در این مدت  بسیاری از هنرمندان که در سراسر ایران مشغول به فعالیت هستند از طریق دوستان به ما معرفی شده‌اند. در جشنواره اخیر هم که در عمارت مسعودیه برگزار شد ما میزبان 4 نفر از هنرمندان ایل بختیاری بودیم که آثارشان بسیار مهجور واقع شده بود و حتی علاقه‌مند بودند که حضور داشته باشند اما به این دلیل که کوچ‌نشین بودند، بستری برای نمایش آثارشان فراهم نبود. ما از طریق دوستانمان با آنها ارتباط برقرار کردیم و آثارشان را در نمایشگاه درمعرض نمایش قرار دادیم و این یک اتفاق خوبی هنری بود.

رئیس انجمن هنرمندان خودآموخته کشور با بیان اینکه تاکنون از معنویت حضور نهادها و سازمان‌هایی مانند پژوهشگاه  میراث‌فرهنگی، یونسکو، کمیته موزه‌های ملی ایران(ایکوم) برخوردار بوده‌ایم، ادامه داد: ابعاد مادی قضیه برعهده خودم بوده و تلاش کردم با حفظ چارچوب‌هایی که جامعه هنری دارد؛ حافظ این انجمن باشم و از گزند آسیب‌هایی که ممکن است هدف ما را مخدوش کنند، مصون بدارم.

عزتی با اشاره به اینکه حاصل این ده سال فعالیت جامعیت بخشیدن به این ژانر هنری است، عنوان کرد: به زودی این انجمن را در یک استاندارد جهانی مطرح خواهیم کرد. بسترهای مقدماتی آن تدارک دیده شده و ابعاد نظری آن هم در یونسکو،‌ سازمان میراث فرهنگی و ایکوم شکل گرفته و خوشبختانه تا 80 درصد کار اجرایی شده اما تلاش می‌کنیم در سال جدید آن را به شکل کامل جامعیت ببخشیم.

او درباره بیمه هنرمندان خود آموخته نیز بیان داشت: با ارتباط‌هایی که با سازمان میراث فرهنگی داشتیم، تلاش کردیم بستری را برای بیمه این هنرمندان فراهم کنند. آثار این هنرمندان نیز بیمه نیست و ما قصد داریم در کنار بیمه خالق اثر، آثار را نیز شناسنامه‌دار کنیم چراکه بسیاری از آثار هنرمندان چنانکه بایسته و شایسته است؛ مقام و شانیت خاص خود را پیدا نکرده است.

رئیس انجمن هنرمندان خودآموخته با بیان اینکه متاسفانه از این آثار نه تنها در ایران و بلکه در خارج از کشور کپی‌برداری می‌شود، گفت: ، یکی از راهکارهایی که می‌تواند آثار این هنرمندان را تضمین کند، ‌شناسنامه‌دار کردن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شان  است. این آثار تضمین؛ تثبیت و تعریف نشده‌اند به همین دلیل دستخوش حوادث این‌چنینی قرار می‌گیرد البته ما در تلاش هستیم که بخش زیادی از این بسترها را مرتفع کنیم.

عزتی با اشاره به اینکه تا چند صباح پیش هنرمندان خودآموخته در جهان مهجور و مغموم بودند و با آنها برخوردهایی از بالا صورت می‌گرفت، افزود: در حال حاضر نه تنها از موضع بالا با ایشان رفتار نمی‌شود بلکه از آثار این هنرمندان  اقتباس نیز می‌شود. فکر می‌کنم این کارها ارزش رصد کردن و حمایت دارد و با تلاش می‌توانیم آنها را در یک عرصه جهانی جامعیت بخشیده و معرفی کنیم.

به گفته او، در یک دهه اخیر حمایت جدی و مادی برای کل جامعه هنری ایران چه خودآموخته و چه جامعه هنری شکل نگرفته است.

رئیس انجمن هنرمندان خودآموخته با تاکید براینکه اگر قصد ما این است که جامعه را تلطیف و از آسیب‌های اجتماعی پیرایش و پالایش کنیم، باید به هنر بها دهیم، گفت: آسیب‌های اجتماعی در جامعه هر روز در حال افزایش است و هر روز جامعه را بیشتر به بیراهه و کج‌راهه می‌کشاند، بدون شک با حمایت از هنر و هنرمند می‌توانیم بسترهای خوب ارزشی را روایت کرده و جامعه را به سمت پویایی و بالندگی هدایت ‌کنیم.

عزتی در پایان با ابراز امیدواری از بیشتر شدن حمایت‌های دولتی گفت: باید بسترهای خوبی برای نمایش آثار و فروش هنرمندان خودآموخته ایجاد شود البته در این مدت حمایت‌های دولتی بسیار کمرنگ بوده و تا امروز تلاش‌های غیردولتی بوده موجب ادامه راه هنرمندان شده است. یادمان باشد مدنیتی که در پشت این اتفاق تاریخی در حال شکل گرفتن است، به ما نهیب می‌زند که فراتر از ظرفیت‌های متعارفی که وجود دارد، ارزش‌های خاصی برای هنر قائل باشیم.