می‌ترسند از دل انجمن مترجمان ایران؛ کانون نویسندگان سربرآورد

علیرضا کیوانی‌نژاد (مترجم) با اشاره به اینکه  انجمن مترجمان ایران قرار بود باری از روی دوش ما بردارد اما تنها به یک اتفاق خنده‌دار منجر شد به خبرنگار ایلنا گفت: این انجمن هم مانند انجمن صنفی روزنامه‌نگاران برای این تأسیس شد که مترجمان مشکلات خود مثلا بیمه را آنجا مطرح کنند که این اتفاق نیفتاد. اما خنده‌دارتر این بود که می‌گفتند این انجمن صنفی برای رشد ترجمه راه‌اندازی شده است.

او ادامه داد: رشد ترجمه در ایران به عوامل دیگری وابسته و نیازمند است. ما هنوز اندرخم یک کوچه‌ایم. ما قانون کپی‌رایت را نپذیرفته‌ایم. وقتی کتا‌ب‌ها را به راحتی برای دانلود، روی سایت قرار می‌دهند، یعنی که ما منکرات را رعایت نکرده‌ایم.

این مترجم با اشاره به دخالت دولت در امر ترجمه بیان کرد: هرجا که دولت بخواهد وارد عمل شود؛ می‌خواهد اعمال سلیقه کند و قطعاً هنرمند این را نمی‌پذیرد. دولت نمی‌تواند با اعمال سلیقه‌ی غیردولتی کنار بیاید. احتمال می‌دهند که اگر انجمن صنفی مترجمان فعال باشد، از دلِ آن یک کانون نویسندگان بیرون می‌آید. اما چیزی که وجود دارد این است که مترجمان هم تنها می‌خواهند به مسائل صنفی خودشان بپردازند و اعتراضشان را بیان کنند.

وی افزود: زمانی که انجمن صنفی روزنامه‌نگاران وجود داشت، با عضو شدن در آن امکانات زیادی در اختیار افراد قرار می‌گرفت. کسانی را می‌شناختم که شغلشان را از دست داده بودند و انجمن صنفی روزنامه‌نگاران برای آن‌ها شغلی پیدا می‌کرد.

کیوانی‌نژاد با بیان اینکه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران یک نهاد مستقل بود، اظهار داشت: مسئله‌ انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، استقلال آن بود و دیگر اینکه از دلِ خودِ جامعه‌ی روزنامه‌نگاران بود و آدم‌هایی که آنجا حضور داشتند، خودشان بلدِ راه بودند. در دوره‌ی احمدی‌نژاد یک اتفاق کمیک افتاد. گفتند باید انجمن صنفی روزنامه‌نگاران مسلمان تشکیل دهیم، این انجمن هیچ امکاناتی در اختیار افراد قرار نمی‌داد و سرجمع صد نفر هم به آن مراجعه نکردند. وضعیت انجمن مترجمان هم همین است؛ افرادی که هستند به مسائل دقت کافی نمی‌کنند. وقتی مترجمان نامدار و حرفه‌ای در این انجمن حضور ندارند، قطعاً اعتمادی به آن نیست.

او در پاسخ به این سوال که انجمن مترجمان ایران، چه زمانی می‌تواند کارکرد واقعی خود را نشان دهد، گفت: این انجمن باید از دلِ خودِ مترجمان تشکیل شود. وقتی یک مکانی داشته باشید که نشست‌های تخصصی ترجمه در آن تشکیل شود، در هر دوره تعداد شرکت‌‌کننده‌ها بیشتر می‌شوند و این در طول زمان یک هسته را تشکیل می‌دهد. پس از مدتی می‌توان گفت که می‌خواهیم یک انجمن صنفی راه بیندازیم.

این مترجم با اشاره به قانون کپی‌رایت افزود: کپی‌رایت مسئله‌ای است که نمی‌خواهیم زیر بار آن برویم. آهنگ فرهاد را بیش از بیست سال است که صداوسیما، بدون اجازه خانواده و بدون پرداخت هزینه‌ی آن، پخش می‌کند. اینجاست که باید گفت از ماست که بر ماست.

کیوانی‌نژاد همچنین به ترجمه‌های مشترک موجود در بازار اشاره کرد و گفت: وقتی یک کتاب با پنج ترجمه بیرون می‌آید، به دلیل نبودِ قانون کپی‌رایت در کشور است. این نکاتی است که در جامعه وجود دارد. اهل قلم می‌خواهند کارهایی انجام دهند اما نمی‌توانند. جایزه‌های ادبی را ببینید. مثلاً جایزه‌ی گلشیری را که یکی از جوایز ادبیِ خوب و حرفه‌ای ما بود را به تعطیلی کشاندند. دولت از ادبیات و قلم حس خطر می‌کند و به همین دلیل چنین جوایزی را یکی یکی می‌زند و از بین می‌برد.