دولت نباید به ناشر پول بدهد/ پول باید در صداوسیما هزینه شود
مدیرعامل شهرکتاب می‌گوید: با پرداخت یارانه از سوی دولت به هیچ وجه موافق نیستم. دولت نباید پول بدهد که ناشران کتاب منتشر کنند، بلکه باید همان پول را در مکان‌هایی مثل صداوسیما و... هزینه کند تا برای دیده شدن کتاب تبلیغ کنند.
مهدی فیروزان (مدیرعامل موسسه شهر کتاب) درباره روش‌های فروش دیجیتالی کتاب به خبرنگار ایلنا گفت: طبیعتاً با تحولاتی که در فناوری دیجیتالی شکل گرفته، یکی از حوزه‌هایی که به صورت جدی وارد کسب و کار شده، حوزه‌ی فروش کتاب است.
او با اشاره به اینکه در حوزه‌ی فروش دیجیتال، انوع مختلفی وجود دارد، بیان کرد: مخاطب می‌تواند از طریق فروشگاه‌های مجازی که امروزه وجود دارد، عین همان کالایی را که بیرون تولید می‌شود، از این فروشگاه‌ها خریداری کند تا با پست به دستش برسد. در این حوزه؛ شهرکتاب هم فروشگاهی دارد با آدرس shop.bookcity.org .در این سایت بیشتر از هفتاد هزار نوع کالا لیست شده است. تمام اطلاعات مورد نیاز مخاطب، مانند نوع و وزن کالا و عکس آن موجود است و کاربر می‌تواند بعد از آشنایی با کالا آن را خریداری کند. همچنین مخاطب می‌تواند کالایی را به عنوان هدیه برای شخصی که حتی ساکن خارج از ایران باشد؛ خریداری کند و برای او بفرستد.
فیروزان با بیان اینکه شبکه فروشگاهی مجازی روی این شبکه وجود دارد, ادامه داد: در این شبکه، بانک اطلاعاتی وسیعی وجود دارد و انواع کالاهای فرهنگی مانند کتاب، موسیقی، فیلم، صنایع دستی، مجلات و لوازم التحریر در آن موجود است. در این شبکه از آخرین فناوری‌های دیجیتالی استفاده شده است.
وی با اشاره به ای بوک‌ها ادامه داد: ای بوک اینگونه است که مخاطب عین کالا را خریداری نمی‌کند، بلکه نسخه‌ی دیجتالی کالا را خریداری کرده و آن را دانلود و مطالعه می‌کند. ای بوک‌ها یا IOS هستند یا اندروید که این توانایی را به مخاطب می‌دهد تا کتاب را بخرد و روی تلفن همراه خود یا لپ تاپ بخواند. در واقع مخاطب؛ کتاب کاغذی را نمی‌خرد بلکه محتوای آن را خریداری می‌کند.
مدیرعامل موسسه شهر کتاب با اشاره به نوع دیگری از تکنولوژی، اضافه کرد: این تکنولوژی در واقع به مخاطب این امکان را می‌دهد که نسخه‌ی صوتی یک اثر را خریداری کرده و بشنود. این نسخه‌ی صوتی، عین نسخه‌ی خطی کتاب است که نویسنده‌ی کتاب یا دوبلور و بازیگری آن را خوانده که در ایران به این تکنولوژی «کتاب خوانا» گفته می‌شود. این محصول را می‌توان از شبکه‌های فروش دیجیتالی دانلود کرد.
فیروزان در بخش دیگری از سخنان خود درباره‌ی یکی از روش‌های فروش مجازی کتاب صحبت کرد که هنوز به ایران نرسیده است. او در این باره افزود: این روش فروش در دنیا وجود دارد ولی هنوز به ایران نرسیده اما ما آن را روی فیدیبو طراحی کردیم و تا امروز نزدیک به دویست و هجده ناشر در این طرح شرکت کرده‌اند و پنج هزار کتاب فارسی در آن وجود دارد که قرار است به زودی مجموعه‌ای از کتاب‌های لاتین هم به آن اضافه شود. ما چند قرارداد با ناشران خارجی بسته‌ایم و قرار است در آینده‌ای نزدیک کتاب‌های لاتین هم وارد شود و مخاطبان بتوانند آن‌ها را خریداری کنند.
او ادامه داد: یکی دیگر از روش‌های فروش مجازی این است که مخاطب سفارش می‌دهد که از بین مثلاً 10 کتاب، به اندازه‌ی یک ساعت مطلب می‌خواهد، یا به اندازه‌ی صد صفحه که فقط همان را خریداری می‌کند.
مدیرعامل موسسه شهر کتاب با بیان اینکه کتاب ایب وک یا فیدیبو ضعف سیستم الکترونیک را رفع کرده است، ادامه داد:به سرعتی که کتاب منتشر می‌شود، نسخه‌ی دیجیتالی آن را می‌توان دریافت کرد. همچنین ای بوک از آلودگی‌های محیط زیستی و قطع شدن درختان جلوگیری می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود کسانی که استعدادهای زیادی دارند بتوانند کتاب خود را با صرف هزینه‌های کمتر منتشر کنند.
فیروزان ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از ناشران هوشمند برای اینکه میزان فروش کتاب کاغذی را ارزیابی کنند، ابتدا کتاب را به صورت الکترونیکی منتشر و ارزیابی می‌کنند همان کتاب در تهران چند نسخه و در شهرستان چند نسخه فروش رفته. آن وقت براساس این ارزیابی‌ها کتاب کاغذی را منتشر می‌کنند.
او در پاسخ به این سوال که از شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام، چقدر می‌توان در فروش کتاب استفاده کرد، گفت: شهرکتاب مجله‌ای با آدرس bookcitymag@ در تلگرام دارد. البته من هنوز کمی محافظه‌کار هستم، البته نه در رابطه با فروش کتاب مجازی، بلکه در رابطه با شبکه‌های اجتماعی. زمانی که در دنیای عرب کتاب الکترونیک وجود نداشت، ما در ایران آن را منتشر می‌کردیم. درباره‌ی شبکه‌های اجتماعی محافظه‌کار هستم اما با این سرعتی که این شبکه‌ها پیش می‌روند به گمانم محافظه‌کاریِ من هم به زودی از بین خواهد رفت.
فیروزان با بیان اینکه برای خریده شدن کتاب، عوامل زیادی وجود دارد، گفت: در هیچ جای دنیا، سیستم توزیع و واسطه برای کتاب تبلیغ نمی‌کند بلکه این تولیدکننده‌ها هستند که باید برای دیده و خریده شدن کتاب تبلیغ کنند. فروشگاه‌های شهرکتاب هم نقش توزیع را دارند. ما از نظر قانونی و اقتصادی حق تبلیغ نداریم.
وی افزود: به نظر من برای اینکه کتاب رشد کند، دولت‌ها باید از طریق امکانات خود، عادت خواندن را بالا ببرند و ناشران، کتاب مفید و مؤثر برای مردم تولید کنند. همچنین دستگا‌ه‌های دولتی باید برای کتابفروشی‌ها تسهیلاتی درنظر بگیرند و آن‌ها را از مالیات معاف کنند و با صرف هزینه برای تبلیغات، امکان دیده شدن کتاب را به وجود آورند. اگر دولت‌ها به تولید کمک نکنند و فقط در بالا بردن عادت کتابخوانی تأثیرگذار باشند، اتفاق خوبی است و بعد از آن مردم می‌دانند که چه کار کنند.
مدیرعامل موسسه شهرکتاب در پاسخ به این سوال که وضعیت نشر و کتاب کاغذی، در جهان چگونه است، گفت: به نظر من دنیا هم با مشکل کاهش کتاب کاغذی رو به روست. تیراژ کتاب در همه‌‌جای دنیا پایین آمده آن هم به این دلیل است که کتاب رقبای زیادی دارد.
او ادامه داد: فکر می‌کنم سطح خواندن در دنیا پایین آمده، آن هم به دلیل رقبایی مثل دیدن و شنیدن. ناشران باید توجه داشته باشند که چه کتاب‌هایی منتشر می‌کنند و همچنین دولت‌ها باید شرایطی ایجاد کنند که کتاب دیده شود. دولت باید از طریق تسهیلات قانونی به دیده شدن کتاب کمک کند. من با پرداخت یارانه از سوی دولت به هیچ وجه موافق نیستم. دولت نباید پول بدهد که ناشران کتاب منتشر کنند، بلکه باید همان پول را در مکان‌هایی مثل صداوسیما و... هزینه کند تا برای دیده شدن کتاب تبلیغ کنند.