جامعه ما از تاریخ محروم شده است

به گزارش ایلنا، محمدرضا اصلانی درباره سینمای مستقل گفت: برای تعریف سینمای مستقل ابتدا باید وابستگی را تعریف کنیم. اگر کارگردان و تهیه‌کننده‌ای وابسته به دولت باشند یا از نهادهای مشخصی سرمایه بگیرند؛ وابسته می‌شوند.

وی گفت: اغلب تصور‌ها بر این است که هزینه کردن در بخش فرهنگ سرمایه گذاری اقتصادی محسوب نمی‌شود، تولید دچار مشکل است و سرمایه‌های ملی خرید و فروش می‌شود. به عنوان مثال امروز نفت خرید و فروش می‌شود و وجه تولید آن کمتر مطرح است و این خود معضلی است که باید به صورت عقلانی به آن پرداخت. به همین دلیل هم آثار فرهنگی شاعر و نقاش نیاز به سرمایه ندارد اما آثار فرهنگی مثل، نواختن موسیقی سرمایه می‌خواهد ضمن اینکه در بخش فرهنگی بیشتر سرمایه گذاری مطرح است تا سوددهی.

این مستندساز خاطرنشان کرد: ما تقریبا بخش خصوصی نداریم و این‌خود یک مساله است. حتی اگر بخش خصوصی هم داشته باشیم به دلیل اینکه از نفع عمومی سرمایه جمع کرده و به خصوصی تبدیل شده است بازهم نمی‌تواند مستقل صرف باشد، ضمن اینکه در مقایسه با امریکا و اروپا، آن‌ها خود ایجاد سرمایه می‌کنند.

اصلانی با بیان اینکه تعریف ما از سینمای مستقل تعریف دیگری است، گفت: در تعریف از سینمای مستقل ابتدا باید توجه داشته باشیم که تا به امروز چگونه عملکردی داشتیم. به طور مثال، شاعر دوره غزنوی شاعر وابسته است زیرا برای شعر گفتن سرمایه نمی‌خواهد اما به دلیل اینکه برای شاه سبکتکین شعر می‌گوید شاعر وابسته محسوب می‌شود اما فردوسی همه زندگی خود را فروخت و هیچ وقت برای منافع نهادی کار نکرد و او یک شاعر مستقل است.

وی ادامه داد: جهان انسانی مشروع است که یک اثر را مستقل معرفی کند، باید توجه داشت که مستقل در جهت منافع نهاد خاصی نیست و جدا و مستقل عمل می‌کند. یک فیلمساز مستقل می‌تواند سفارش بگیرد اما نباید سفارشی بسازد زیرا سفارشی ساختن موجب عدم استقلال او می‌شود، به طور کلی باید نحوه رویکرد را مبنا قرار دهیم.

اصلانی درباره تفاوت تجربی و تجربه گرا بودن گفت: فیلم‌های تجربی برای بخش مدرسه‌ای و عمدتا کسانیکه برای اولین بار می‌خواهند فیلم بسازند بکار برده می‌شود، اما تجربه گرا کسی است که حرفه آن تجربه کردن است مانند یک لابراتوریست که دائم درحال تجربه کردن است تا متوجه شود که چه اتفاقی بین عناصر می‌افتد.

وی با بیان اینکه کار تجربه گرا کار واحدی است، افزود: باید بدانیم که هنر تکثیرپذیر نیست. اگر دقت کرده باشید نمی‌توانیم یک تابلوی نقاشی را تکثیر کنیم زیرا در اینصورت دیگر اثر هنری نیست. کار تجربه گرا این است که در آن چیز جدیدی را کشف کنیم ضمن اینکه حتی غلط بودن در کار تجربه گرا تجربه است و موفقیت را به همراه دارد.

کارگردان «آتش سبز» گفت: جشنواره فیلم مستقل خورشید توجه زیادی به تجربه گرایی دارد و این امر موجب می‌شود تا مسیری باز شود که ما آنرا تجربه کنیم و ممکن است در این مسیر به بن بست بخوریم اما در ‌‌نهایت خودش تجربه است. ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که اغلب فیلم‌هایی که ظاهر تجربه گرا دارد تکرار تجربه‌های انجام شده است.

اصلانی در ادامه خاطرنشان کرد: سوال این است که چرا کشوری مثل ایران که ۱۰۰ سال است سینما دارد، صاحب سینما نیست؟ دلیل این است که در این سینما تجربه گرایی نکردیم تا چیزی به سینما اضافه کرده باشیم. کشورهایی مانند چک اسلواکی چیزهای زیادی به سینما اضافه کردند اما ما چیزی اضافه نکردیم و برای اینکار نیازمند اندیشه مستقل هستیم.

وی ادامه داد: مستقل بود یعنی از جریان‌های درست و کاذب روز، استقلال داشته باشیم. این استقلال از سیطره‌های عمومی می‌تواند کاری کند تا از طریق تجربه گرایی چیزی را به سینما اضافه کنیم. ادیسون ایده‌های زیادی را داد و به علم برق اضافه کرد به همین دلیل هم اسمش همیشه مطرح است. متاسفانه در طول این سال‌ها جامعه‌مان را از تاریخ محروم کردیم و وارد تاریخ نشدیم. در مورد تاریخ سینما، با اینکه با ۱۰۰ سال قدمت، جلو‌تر از کشورهای دیگر قرار داریم چرا نباید در تاریخ سینما جایی داشته باشیم؟ نیستیم زیرا چیزی به جهان سینما اضافه نکردیم.

کارگردان «خاطرات یک هفتاد و پنج ساله» در ادامه گفت: البته نباید از یاد ببریم که در طول این سال‌ها فیلم‌های خوبی هم ساختیم اما چیزی به جهان سینما اضافه نکردیم و یا بحث جدیدی را وارد سینما نکردیم. به عنوان مثال یانگ چو دوربین را در تاریخ سینما عوض کرد اما سینمای ما چنین کارهایی را انجام نداده است.

اصلانی درباره جشنواره فیلم مستقل خورشید گفت: برگزاری این جشنواره تلاش می‌کند تا تجربه گرایی زنده بماند زیرا همانطور که می‌دانید در جامعه ما چیز جدیدی گفتن مکروه است و باید همه کار‌ها را با‌‌ همان روش سنتی پیش ببریم. همانطور که مستندسازی را از دست داده‌ایم و موجب شد تا چیز جدیدی را نپذیریم و سخن جدیدی هم برای گفتن نداریم، درحالیکه می‌توانیم به جای نفی بد کردن جایگاه کشف را ایجاد کنیم.

مدیر هنری جشنواره خورشید یادآور شد: جشنواره فیلم مستقل خورشید رویداد فرهنگی است که تجربه‌گرایی را تشویق می‌کند و جامعه را با تجربه گرایی آشنا می‌کند. همانطور که هنر و تجربه که این روز‌ها باب شده و خوب هم کار می‌کند کارش قابل تحسین است، زیرا مسیر را باز می‌کند؛ درواقع ما در جشنواره خورشید تجربه گراهای جهان را آدابته می‌کنیم. تجربه‌گرایی که به معنای واقعی اتفاق افتاده است؛ ضمن اینکه نباید از یاد ببریم که باید همراه با همه جهان باشیم اما مستقل فکر کنیم.

 «پنجمین جشنواره فیلم مستقل خورشید» به عنوان رویداد ویژه سینمای مستقل تجربه‌گرا؛ دی ماه سال جاری برگزار می‌شود.