یادداشتی از جلیل حاجی حسینی؛
دیپلماسی گردشگری و تأثیر قوانین داخلی بر تقویت روابط اقتصادی و تجاری ایران با سایر کشورها

جلیل حاجی حسینی (مدرس حوزه، دانشگاه و وکیل دادگستری) به بحث دیپلماسی گردشگری و تأثیر آن بر تقویت روابط اقتصادی و تجاری با سایر کشورها پرداخته است.
دیپلماسی گردشگری به عنوان یکی از ابزارهای مهم در سیاست خارجی، در تقویت روابط اقتصادی و تجاری میان کشورها نقش مهمی ایفا میکند. ایران با داشتن تاریخی غنی، فرهنگ متنوع، جاذبههای طبیعی و میراث فرهنگی بینظیر، پتانسیل بالایی برای استفاده از گردشگری به عنوان ابزاری برای تقویت روابط بینالمللی خود دارد. این مقاله به بررسی نقش دیپلماسی گردشگری در تقویت روابط اقتصادی و تجاری ایران با سایر کشورها و همچنین تأثیر قوانین داخلی بر این موضوع میپردازد.
تعریف دیپلماسی گردشگری
دیپلماسی گردشگری به فرآیندی اطلاق میشود که از طریق آن کشورها تلاش میکنند با استفاده از ظرفیتهای گردشگری خود، روابط خارجی خود را بهبود بخشند. این نوع دیپلماسی نه تنها بر مبادلات فرهنگی تأثیر دارد، بلکه میتواند به تقویت روابط اقتصادی و تجاری، بهبود تصویر بینالمللی یک کشور و جذب سرمایهگذاری خارجی منجر شود.
تأثیر دیپلماسی گردشگری بر روابط اقتصادی و تجاری ایران
گردشگری، بهویژه در کشوری مانند ایران با جاذبههای فراوان، بهعنوان یک صنعت استراتژیک در تقویت روابط اقتصادی و تجاری میتواند نقش مؤثری ایفا کند. در اینجا چند مورد از اثرات مثبت دیپلماسی گردشگری بر روابط اقتصادی و تجاری ایران بررسی میشود:
۱. جذب سرمایهگذاری خارجی
با توسعه صنعت گردشگری و تبلیغ جاذبههای فرهنگی و طبیعی ایران در سطح بینالمللی، این امکان فراهم میشود که سرمایهگذاران خارجی به این کشور جذب شوند. برای نمونه، سرمایهگذاری در هتلها، تأسیسات گردشگری، پروژههای حمل و نقل و غیره میتواند موجب ایجاد شغل، توسعه زیرساختها و افزایش درآمدهای ارزی شود.
۲. ایجاد فرصتهای تجاری و اقتصادی
روابط گردشگری میتواند زمینهساز تبادل تجاری میان ایران و دیگر کشورها شود. گردشگران خارجی علاوه بر افزایش تقاضا برای کالاهای ایرانی، فرصتی برای معرفی محصولات و خدمات ایرانی در بازارهای جهانی ایجاد میکنند. این امر موجب رونق کسبوکارهای کوچک و بزرگ داخلی و همچنین افزایش صادرات میشود.
۳. ایجاد پلهای فرهنگی و اجتماعی میان کشورها
با تقویت دیپلماسی گردشگری، میتوان روابط میانفرهنگی میان ایران و دیگر کشورها را بهبود بخشید. این نوع روابط میتواند به نوبه خود زمینهساز همکاریهای تجاری و اقتصادی در آینده باشد. بهعنوان مثال، گردشگران خارجی میتوانند با فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی آشنا شده و در آینده روابط اقتصادی و تجاری میان ایران و کشور خود را تسهیل کنند.
تأثیر قوانین داخلی ایران بر تقویت دیپلماسی گردشگری
قوانین و مقررات داخلی یکی از عوامل تعیینکننده در توسعه صنعت گردشگری و بهرهبرداری از ظرفیتهای دیپلماسی گردشگری است. ایران برای بهرهبرداری از این ظرفیت باید قوانینی را تصویب و اصلاح کند که نه تنها صنعت گردشگری را حمایت کند، بلکه به تقویت روابط تجاری و اقتصادی با سایر کشورها نیز کمک نماید.
قوانین مرتبط با ویزا و تسهیل سفرهای خارجی
یکی از مسائل مهم در دیپلماسی گردشگری، تسهیل فرایند صدور ویزا برای گردشگران خارجی است. قوانین مربوط به ویزا باید بهگونهای باشد که شرایط ورود گردشگران به ایران را سادهتر و سریعتر کند. اصلاح فرآیند صدور ویزا، کاهش هزینهها و تسهیل شرایط ورود برای اتباع کشورهای مختلف میتواند باعث جذب بیشتر گردشگران و در نتیجه تقویت روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها شود.
حمایت از بخش خصوصی و سرمایهگذاری در صنعت گردشگری
برای جذب سرمایهگذاری خارجی، باید قوانین داخلی ایران بهگونهای اصلاح شود که زمینههای سرمایهگذاری خارجی را در بخش گردشگری فراهم سازد. این قوانین میتواند شامل تسهیل شرایط مالیاتی، ارائه مشوقهای سرمایهگذاری، کاهش موانع قانونی و بهبود امنیت سرمایهگذاری باشد. علاوه بر این، ایجاد سازمانهای نظارتی و تسهیلکننده میتواند به بخش خصوصی کمک کند تا با اطمینان بیشتری در صنعت گردشگری سرمایهگذاری کنند.
تقویت زیرساختهای حمل و نقل و اقامتی
قوانین مربوط به حمل و نقل و زیرساختهای اقامتی باید بهگونهای تنظیم شود که نیازهای گردشگران را برآورده کند. بهبود زیرساختهای جادهای، هوایی، ریلی و دریایی و همچنین افزایش ظرفیت هتلها و تأسیسات اقامتی میتواند موجب جذب بیشتر گردشگران و تقویت روابط تجاری ایران با کشورهای مختلف شود. این امر نه تنها به بهبود تجربه گردشگران کمک میکند، بلکه باعث افزایش درآمدهای ارزی و ایجاد فرصتهای شغلی خواهد شد.
۴. حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی و تاریخی
یکی از عوامل مهم در جذب گردشگران، حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی و تاریخی ایران است. ایجاد قوانین و مقرراتی که به حفاظت از آثار باستانی، بناهای تاریخی و جاذبههای فرهنگی کمک کند، میتواند به جذب گردشگران علاقهمند به تاریخ و فرهنگ ایران منجر شود. این امر به تقویت دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی ایران با سایر کشورها کمک خواهد کرد.
چالشها و موانع پیشروی دیپلماسی گردشگری ایران
با وجود ظرفیتهای بالای ایران در زمینه گردشگری، چالشهایی نیز وجود دارند که ممکن است روند توسعه دیپلماسی گردشگری را تحت تأثیر قرار دهند. برخی از این چالشها عبارتند از:
تصویر منفی بینالمللی از ایران
یکی از مهمترین چالشها برای جذب گردشگر خارجی به ایران، تصویر منفی است که در برخی رسانههای بینالمللی از این کشور ترسیم میشود. برای مقابله با این مشکل، ایران نیاز به دیپلماسی عمومی مؤثر دارد تا تصویر واقعی و مثبت کشور را در سطح جهانی به نمایش بگذارد.
محدودیتهای مالی و اقتصادی
بحرانهای اقتصادی و محدودیتهای مالی در ایران ممکن است باعث ایجاد موانع در توسعه زیرساختهای گردشگری و جذب سرمایهگذاری خارجی شود. بهویژه، محدودیتهای بانکی و تحریمها میتوانند تأثیر منفی بر بخش گردشگری و روابط اقتصادی ایران با کشورهای دیگر داشته باشند.
نیاز به آموزش نیروی انسانی
برای جلب گردشگران و ارتقای کیفیت خدمات در صنعت گردشگری، نیاز به آموزش نیروی انسانی ماهر و متخصص در این حوزه است. این مسئله نیاز به سرمایهگذاری در بخش آموزش و تربیت نیروهای متخصص در صنعت گردشگری دارد.
نتیجهگیری
دیپلماسی گردشگری میتواند نقش مهمی در تقویت روابط اقتصادی و تجاری ایران با سایر کشورها ایفا کند. با بهرهبرداری از ظرفیتهای گردشگری و اصلاح قوانین داخلی، ایران میتواند فرصتهای جدیدی برای جذب سرمایهگذاری، افزایش صادرات و تقویت روابط فرهنگی و تجاری ایجاد کند. اما این امر نیازمند همکاری مؤثر میان دولت، بخش خصوصی و سایر نهادهای مرتبط است تا زیرساختها و قوانین بهگونهای طراحی شود که زمینهساز رشد و توسعه صنعت گردشگری و در نتیجه تقویت روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای مختلف شود.