در نشست خبری چهلمین جشنواره موسیقی فجر مطرح شد؛
تاکید بر بالا بردن کیفیت و ایجاد اعتدال شنیداری/ افزایش ۱۸ درصدی بودجه جشنواره/ اگر غرب «رپ» دارد ما «بحرالطویل» داریم
نشست خبری چهلمین جشنواره موسیقی فجر صبح امروز شنبه ششم بهمن‌ماه با حضور سرپرست دفتر موسیقی، دبیر جشنواره و مدیرعامل انجمن موسیقی ایران در تالار وحدت برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری چهلمین جشنواره موسیقی فجر صبح امروز ششم بهمن ماه در طبقه دوم تالار وحدت با حضور احمد صدری (سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، رضا مهدوی (دبیر جشنواره)، محمدعلی مرآتی (مدیرعامل انجمن موسیقی ایران) برگزار شد.
در ابتدای برنامه پس از پخش تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید و پخش سرود ملی کشورمان، احمد صدری گفت: روز موسیقی یا روز آواها و نواها را تبریک می‌گویم. این روز بر اساس کارها و عملکرد صفی‌الدین ارموی در موسیقی نام‌گذاری شده است. در مناطق عرب زبان سیستم ارموی همچنان باقی مانده اما ایرانیان شروع به ایجاد تغییر و تحولاتی کردند و به این ترتیب راه و مسیر دیگری را در پیش گرفته‌اند و اصطلاحا مسیرشان را از بقیه جدا کردند. بر همین اساس است که موسیقی ردیف دستگاهی ایران از موسیقی مقامی استخراج شده است. در نهایت اینکه این روز را به هنرمندان پهنه جهان اسلام تبریک می‌گویم.
او افزود: در همین ابتدا از تیم اجرایی جشنواره امسال تشکر می‌کنم که برای انجام بهتر کارها یار و یاور ما بودند.
صدری در ادامه گفت: امسال چهلمین دوره از جشنواره موسیقی فجر برگزار خواهد شد و چهل عدد بخصوصی است و از کمال می‌آید. یعنی نشان از کمال دارد چراکه هم به سمت کم می‌رود و هم سمت کیف.
تلاش برای برگزاری جشنواره‌ای بر اساس کیفیت آثار
او ادامه داد: می‌توان گفت پس از چند دهه برگزاری، جشنواره به قوامی رسیده و امیدوارم ما نیز بتوانیم آن را جلوتر ببریم. در این دوره تلاش کردیم با توجه به امکانات موجود و شرایط کشور کیفیت را به لحاظ هنری بالا ببریم. .
صدری در ادامه توضیحاتش گفت: بر اساس آنچه گفتم، تا جای ممکن تمرکزمان روی موسیقی جدی و هنری‌تر بوده است لذا ازهنرمندان مختلفی دعوت به عمل آوردیم. تلاش داریم در سال‌های آینده مانند گذشته جریان ساز باشیم. جشنواره موسیقی فجر در گذشته چنین بوده و انشالله از این به بعد هم بر همین اساس پیش برویم و انشالله بیشتر به موسیقی بپرداریم. منظورم از موسیقی یک یا دو سبک نیست بلکه آنچه مدنظر داریم موسیقی در تمام حوزه‌هاست نه فقط موسیقی دستگاهی یا نواحی.
احمد صدری در پاسخ به خبرنگار ایلنا، مبنی بر اینکه آیا سرود در جشنواره امسال جایی دارد یا خیر، بیان کرد: شورای هماهنگی و اجرایی سرود خواهیم داشت و هر امری را به یک نهاد واگذار کنیم تا کیفیت آثار بالا برود. به طور مثال اخیرا در همدان جشنواره سرود داشتیم و بنیاد شهید و بسیج هم جشنواره سرود دارند که برگزار شد. تعدد این مراکز کیفیت کار را پایین می‌آورد و اگر تمرکزی باشد کیفیت بالاتر خواهد رفت و در اینصورت است که همپوشانی نداریم؛ لذا امسال بخش سرود نخواهیم داشت.
او همچنین درباره چگونگی انتشار ترانه‌های منتخب به ایلنا گفت: علاوه بر انتشار ترانه‌ها تلاش داریم آثار مورد استفاده حرفه‌ای قرار گیرند.
صدری در پایان صحبت‌هایش گفت: از صداوسیما می‌خواهیم در سالن‌ها حضور یابند و ما نیز استقبال می‌کنیم و در اینصورت است که جریان‌سازی انجام می‌شود و جهش یک‌ساله منوط به چنین همکا ی‌هایی است.
موسیقی در قالب جشنواره باید بالنده‌تر شود
در ادامه برنامه رضا مهدوی که سال گذشته نیز دبیری جشنواره موسیقی فجر را به عهده داشت، گفت: ایام فرخنده دهه فجر را به تمام ایرانیان تبریک می‌گویم و باید گفت موسیقی طی این سال‌ها و از انقلاب اسلامی ریل‌گذاری شده است. به هر حال نمی‌توان گفت همه موسیقیهای پیش از انقلاب بد بوده‌اند و آنچه مهمات موسیقی محسوب می‌شده طی این سال‌ها مورد توجه قرار گرفته است. در واقع آنچه خوب به حساب می‌آمده مورد توجه قرار گرفته است. در نهایت اینکه پیشینیان موسیقی را به درستی به ما رسانده‌اند و ما نیز همه تلاشمان این است موسیقی را بالنده‌تر نشان دهیم.
وی در ادامه توضیحاتش گفت: روز گذشته گفتگویی از من با تسنیم منتشر شده بود که مربوط به چند ماه پیش است. خبرگزاری تسنیم تیتر زده بود که بودجه جشنواره امسال کم است. حال باید گفت با پی‌گیری‌‌های جدی و هر روزه خانم رضایی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این کمبود تا حدودی جبران شده است. حال می‌توان گفت بودجه با پیش بینی ما هم‌خوانی دارد و آنچه که باید تخصیص داده شده.
مهدوی گفت: ایده آل من این است که همه‌چیز را به نحو احسنت برگزار کنیم. خوشبختانه جشنواره موسیقی فجر با سابقه‌ای که دارد، در جهان شناخته شده است. همانطور که می‌دانید این رویداد محدود به یک یا دو موسیقی نیست و همه سبک‌ها در آن مورد توجه هستند؛ به اضافه اینکه ما موسیقی بانوان نیز داریم. واقعا باید بگویم نمونه چنین جشنواره‌ای را در دنیا نداریم.
او ادامه داد: موضوع دیگر بین‌المللی بودن جشنواره است که انشالله گسترش خواهد یافت. انشالله تلاشمان این است در سال‌های بعد داوران خارجی را هم در جشنواره داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه هنرمندان خارجی و مطرح تمایل دارند در جشنواره موسیقی فجر حضور یابند، ادامه داد: در دوره قبل و سال گذشته بود که موسیقی بانوان و کودکان را در جشنواره احیا کردیم. بر همین اساس امسال هم از فراخوان استقبال شد.
کودکان در جشنواره موسیقی فجر تک‌نوازی می‌کنند
مهدوی گفته‌های خود را اینگونه کامل کرد: معمولا اینگونه است که کودکان را بیشتر در گروه‌نوازی‌ها به کار می‌گیریم در صورتی که تاکید ما بر تک‌نوازی آنهاست که در جشنواره نیز شاهد چنین اجراهایی هستیم. در گروه‌نوازی به هرحال مشکلات دیده نمی‌شوند یعنی اگر یک نوازنده کودک نوازندگی‌اش اشکال داشته باشد، آن اشکال نادیده می‌ماند. اما در تک‌نوازی اینطور نیست و اینکه کلا تاکید ما بر بداهه‌نوازی و تک نوازی کودکان است و می‌خواهیم این روحیه از کودکی در نوازندگان شکل گیرد.
توجه بیشتر به مقوله پژوهش در جشنواره امسال
رضا مهدوی ادامه داد: یکی دیگر از موضوعات مهم مقوله پژوهش است که امسال این بخش را نیز تقویت خواهیم کرد.
او افزود: سال قبل یک سالن به دیگر سال‌های میزبان اضافه شد تا موسیقی مردمی را به مخاطبان ارائه کنیم که این بخش امسال جدی‌تر خواهد بود. این گستره امسال در سالن‌های دیگر برقرار است. قرار شده هر سال یک روز به جشنواره اضافه کنیم که البته در گذشته و در دهه شصت جشنواره ده روزه برگزار می‌شد.
مهدوی با تاکید بر اینکه امسال یک شب و چندین سالن به داشته‌های پارسال اضافه شده، توضیح داد: مانند روال قبل شب استادان نیز یکی دیگر از بخش‌های جشنواره است. در جریان هستید که بخشی از بدنه استادان که سن و سالی از آنها گذشته و شاید انگیزه و وقت ندارند؛ لذا فرصت را به جوانان داده‌اند و ما هم آنرا تقویت کردیم. یعنی تاکید ما بر جوان‌گرایی است. اما باید گفت اعتبار جشنواره و جایزه‌ای چون باربد وجود بزرگان و استادان است و چنین هنرمندانی هستند که به جشنواره و نشان باربد که امسال به بخش‌های دیگر هم تعلق می‌گیرد، اعتبار می‌دهند.
توسعه شب موسیقی نواحی در جشنواره امسال
استقبال از دو بخش نواحی و دستگاهی
وی افزود: شب موسیقی نواحی را هم امسال توسعه داده‌ایم. در نواحی و دستگاهی بیشترین استقبال را داشته‌ایم و حال بدنه دولت‌ها باید استادان را متقاعد کند که لااقل به جشنواره بیایند تا جوان‌ها ببیند و انگیزه بگیرند.
مهدی ادامه داد: درست است که جوان‌گرایی یکی از اهداف مهم ماست اما استادان باید بیایند و پشتوانه باشند. در اینصورت است که پله‌ها را به سرعت طی خواهیم کرد. موسیقی تلفیقی را هم امسال داریم. بانوان امسال بر خلاف پارسال دو سانس و هر شب اجرا خواهند داشت.
مهدوی با تاکید بر اینکه بانوان به سالن‌های مشخص رویدادهای تخصصی‌تر نیاز دارند، گفت: تلاش این است فرهنگسرای نیاوران در طول سال میزبان موسیقی بانوان باشد. انشالله جشنواره گل یاس بانوان که سال‌هاست برگزار نمی‌شود را از سال بعد داشته باشیم؛ تا بگوییم بانوان می‌توانند در موسیقی مانند آقایان موفق باشند.
نشان باربد به بخش‌های «ترانه» و «موسیقی و رسانه» هم تعلق می‌گیرد
مهدوی گفت: جایزه ترانه و موسیقی و رسانه را داریم که نشان باربد امسال به آنها تعلق گرفته است. خوشبختانه از دهه نود باربد را داشتیم منتهی فقط در بخش آلبوم‌ها به برگزیدگان اهدا می‌شد. امسال باربد گستره بیشتری پیدا کرده و البته به آثار ویژه داده می‌شود.
او گفت: بخش ترانه امسال متفاوت است. اینکه در طول سال ترانه‌سراها مجوز می‌گیرند و همه آنها در جشنواره داوری شوند روال خوبی نیست؛ چراکه شاید ترانه‌سرایی راضی نباشد اثرش در فجر ارزیابی شود. امسال گفتیم فراخوان بدهیم که آثار بدون مجوز هم بیایند.به این واسطه، انتخاب ما دعوتی را برای هنرمند ایجاد می‌کند. انشالله دولت بودجه را تامین کند تا جشنواره با کیفیت‌تری داشته باشیم.
مهدوی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: با وجود تغییراتی که در دولت رخ داد اما شوراهای جشنواره در همان ابتدای کار شکل گرفتند و تاخیری در انجام کارها وجود نداشته است.
وی خطاب به خبرنگاران گفت: از رسانه‌ها می‌خواهم به سراغ هنرمندانی بروند که کمتر دیده شده‌اند و باید مورد توجه قرار گیرند.
مهدوی در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا، مبنی بر اینکه آیا بر اساس گفته‌های قبلی قرار است موسیقی رپ نیز در جشنواره مورد توجه باشد، گفت: بله طی چندماه گذشته بود که پیشنهاد دادم رپ نیز به برنامه‌های جشنواره افزوده شود که از پیشنهادم استقبال نشد. نظرم این بود که بیایم و رپ ایرانی را ایجاد و ابداع و اختراع کنیم؛ همانطور که غربی‌ها موسیقی ما را برده‌اند و ما همچنان چشم‌مان به آنهاست.
مهدوی گفت: رپ در واقع همان بحرالطویل گذشته خودمان است. ما فرم و شکل را رعایت می‌کنیم و شیوه خوانش می‌شود رپ. اما چرا باید حرفای نامربوط بزنیم و مانند غربی‌ها از الفاظ رکیک استفاده کنیم. بله رپ موسیقی اعتراضی است و ما می‌توانیم مانند گذشته‌گانمان از الفاظ زیبا و شیرین استفاده کنیم. همانطور که حافظ، پروین اعتصامی و ملک الشعرا چنین آثاری را سروده‌اند. آنها در عین بیان زیبا اعتراض خود را بیان کرده‌اند و ما نیز می‌توانیم همینطور عمل کنیم. من نگفتم عینا همان رپ غربی را بیاوریم. مثلا اینکه می‌توانیم از زبان و موسیقی نواحی در رپ ایرانی استفاده کنیم و اتفاقا هم خیلی زیبا خواهد شد. در نهایت اینکه نظرم همچنان پا برجاست اما خب امسال مورد استقبال واقع نشد.
تعداد سالن‌ها از هفت به ده سالن افزایش یافته
در ادامه برنامه محمدعلی مرآتی نیز درباره اتفاقات رخ داده طی ما‌ه‌های اخیر بیان کرد: با وجود انجام کارها و ترتیب و جدیتی که وجود داشت، جدول اجرایی جشنواره بیش از دو هفته است که آماده شده و اساس انجام این کار کمیته‌های بیست‌گانه بوده‌اند. با این تفاسیر باید بگویم امسال از پارسال ده روزی جلوتر هستیم. و اینکه تعداد سالن‌ها از هفت به ده افزایش یافته است که دلیل این اتفاق استقبال‌های صورت گرفته است. و اینکه اغلب این سالن‌ها دو سانسی هستند در حالی که سال قبل اینطور نبوده است. بانوان نیز دوازده اجرا خواهند داشت که در ده سالن تخصصی تقسیم‌بندی شده‌اند.
مرآتی گفت: تالار وحدت نیز میزبان موسیقیهای ارکسترال و گروه‌های بخش بین‌الملل خواهد بود. فرهنگسرای نیاوران نیز به اجرای بانوان اختصاص دارد.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه هنرمندان شرکت‌کننده نسبت به پارسال چهل‌درصد افزایش یافته‌اند، بیان کرد: در جشنواره امسال ۱۴۶۴ نفر اجرا کننده موسیقی داریم. صد و شش گروه در رویداد امسال حضور یافته‌اند و شش گروه در بخش بین‌الملل روی صحنه خواهند رفت. موضوع دیگر اینکه در جشنواره امسال با دستور معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد برای دانشجویان تخفیف‌های پنجاه درصدی در نظر گرفته‌ایم.
اختصاص فرهنگسرای ارسباران به هنرستانی‌ها و دانشگاهی‌ها
برج آزادی برای اهالی موسیقی نواحی
مرآتی با اشاره به اینکه در جشنواره امسال گروه‌های پنجاه، شصت نفری هم حضور دارند، گفت: فرهنگسرای ارسباران را نیز امسال طی دو سانس به هنرستانی‌ها و دانشگاه‌ها اختصاص دادیم. برج آزادی نیز امسال مختص موسیقی نواحی است. سالن بهمن به گروه‌های پدیده‌های نواحی اختصاص دارد.
مدیرعامل انجمن موسیقی ایران در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره چند و چون بخش بین‌الملل، گفت: متاسفانه مقوله فرهنگ‌مان نیز دچار تحریم‌های ظالمانه است. بر همین اساس برخی کشورهایی که ما را تحریم کرده‌اند، نخواستند در جشنواره حضور یابند. اما با این حال گروه‌ها و هنرمندانی از ترکیه، اسپانیا، شمال آفریقا، تونس و هند در جشنواره امسال حضور می‌یابند. با وجود تحریم‌ها و مشکلات تلاشمان این بود به سراغ هنرمندان شاخص برویم و از الان بلیت‌های‌شان هم خریداری شده است.
بودجه جشنواره امسال هجده میلیاردتومان است
مرآتی با اشاره به اینکه اعتدال شنیداری یکی از موضوعات مهم است، درباره بودجه جشنواره امسال نیز توضیحاتی داد. او گفت: عدد بودجه امسال هجده میلیاردتومان است که نسبت به سال قبل افزایشی چهل درصدی داشته است. در حال حاضر نیز مشغول نهایی کردن بلیت کنسرت‌های جشنواره هستیم و هفته آینده جزییات اطلاع‌رسانی خواهد شد. از سویی برای استقبال بیشتر با دانشگاه‌ها و هنرستان‌ها هم تعامل و مذاکراتی داشته‌ایم تا دعوت‌هایی که داریم دقیق‌تر صورت گیرد.
وی با بیان اینکه اختتامیه جشنواره موسیقی فجر امسال روز بیست و نهم بهمن‌ماه برگزار می‌شود، گفت: جشنواره تا این لحظه اسپانسر ندارد و اینکه دو سالن رزمال و وزارت کشور نیز جزو سالن‌های میزبان هستند.
مرآتی افزود: جشنواره ه تا این لحظه اسپانسر ندارد. امسال برای غرب تهران سالن رزمال را داریم و وزارت کشور هم یکی از سالن‌های ماست.
در پایان از پوستر جشنواره که بر اساس نماد بلبل یا عندلیب یا هزاردستان و شعری از حافظ طراحی شده، رونمایی شد.
