رمان ایرانی از سبد فرهنگی خانواده‌ها در حال حذف شدن است/ آیین‌نامه جایزه جلال اصلاح می‌شود

به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری هفدهمین  جایزه ادبی جلال آل‌احمد، صبح امروز یکشنبه سی‌ام دی‌ماه در خانه کتاب ایران برگزار شد. 

ابراهیم حیدری (مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران)، مسعود کوثری (دبیر علمی جایزه ادبی جلال)،  حامد محقق (معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران) مسئولانی بودند که در این رویداد حضور داشتند. 

در ابتدا تلاوت آیاتی از قرآن کریم و سپس سرود ملی کشور پخش شد. 

ابراهیم حیدری در ابتدای صحبت‌هایش به اهالی رسانه، گفت: از حضور شما بابت توجه‌تان به حوزه کتاب و  مطالبه‌گری‌ها و حمایت‌هایی که از جایزه ادبی جلال دارید ممنونم.

او افزود: انتصاب من باعث شد در نیمه و نزدیک پایان رویداد جلال برسم و در ادامه  با همکاران در مسیر برگزاری تلاش نمودیم و البته زحمات اصلی کار بر دوش دوستان بوده و من در واقع کار آنها را کامل کردم. 

برگزاری جایزه جلال پویایی فرهنگ و ادبیات‌مان را در پی دارد

حیدری در ادامه با بیان اینکه جایگاه جلال آل‌احمد در ادبیات و فرهنگ کشورمان خاص است،‌ بیان کرد:  ادبیات در گوشت و خون ایرانی‌ها نهفته است و برگزاری جایزه یادی از بزرگان است که پویایی فرهنگ و ادبیات‌مان را در پی خواهد داشت. 

او افزود:  آقای سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چندی پیش گفتند ایران فقط تهران نیست و رویکرد ما نیز در ادبیات داستانی همین است که صرفا روی پایتخت متمرکز نباشیم. 

ابراهیم حیدری، در ادامه با اشاره به اینکه اولین‌بار است به عنوان مدیرعامل خانه کتاب با خبرنگاران مواجه می‌شود گفت: طبق گزارش‌ها استقبال کیفی و کمی در هفدهمین دوره، شرایط خوبی داشته است. البته زمان برگزاری با تاخیرهایی مواجه بوده و جایزه جلال را باید زودتر برگزار می‌کردیم. ولی این تاخیر ناخواسته بوده است و انشالله تلاش می‌کنیم که در دوره‌های بعدی سر موعد مقرر برگزار شود. در ادامه نیز توقع ما ادامه گفتگو‌ها و تعاملاتی است که تا به امروز شکل گرفته است. 

آیین‌نامه جایزه جلال باید بازنگری شود

حیدری بیان کرد:  همانطور که گفتم حوزه کتاب به مطالبه‌گری شما اهالی رسانه و انتقادها و پیشنهادهای‌تان نیاز دارد تا آیین‌نامه‌ جایزه جلال بازنگری شود. انشالله در همین راستا با کمکتان برخی برنامه‌ها را نیز تکمیل و تقویت خواهیم کرد.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران ادامه داد: به هرحال شرایط جدیدی بر ما تحمیل شده و در این میان باید به شرایط بین‌المللی نیز توجه داشته باشیم. باید تعامل کنیم و مکتوب کردن و نوشتن بهترین راه ارتقا عرصه ادبیات و کتاب است.

اگر برگزیدگان بخواهند به جای سکه مبلغ نقدی دریافت می‌کنند

حیدری در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: طبق روال سال‌های قبل بیست و پنج تا سی درصد بر مبالغ جوایز برگزیدگان رویدادِ امسال، افزوده‌ایم. در دوره قبل که آقای صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بودند به برگزیدگان سکه اعطا می‌شد و حال دریافت مبلغ هم می‌تواند خواست برگزیدگان باشد. 

حیدری در بخش دیگری از صحبت‌هایش، گفت: تلاش کرده‌ایم همه نگاه‌ها و آثار یکسان باشند. می‌خواهیم  آن‌هایی که کارعلمی و ادبی برای کشور می‌کنند، مورد توجه قرار گیرند و در این زمینه دچار چندصدایی نباشیم.

جوایز برگزیدگان پانصد میلیون تومان است

حیدری در پاسخ به خبرنگار ایلنا مبنی بر مبلغ جایزه و چگونگی اهدای جوایز و حمایت‌ها توضیحاتی داد.

او گفت: با توجه به اوضاع اقتصادی نگاهمان کلی است و  نباید بعد رویداد دوستان نویسنده را فراموش نکنیم. درست است که بخشی از کار اعطای جایزه نقدی است، اما این حضور و فعالیت نویسندگان است که برایمان اهمیت دارد. یعنی اینکه نگاه ما حمایتی است.  فضا باید فراهم شود تا برگزیده‌ها به عنوان الگو معرفی شوند.  شما خبرنگاران هم مطالبه کنید و پیگیر باشید.

او گفت: جایزه برگزیدگان مبلغ پانصد میلیون تومان است و شایستگان تقدیر نیز مبلغی حدود دویست میلیون تومان دریافت می‌کنند. 

او در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایلنا،‌ مبنی بر اهمیت نقد در رویداد امسال گفت: تلاشمان این است که با برگزاری کارگاه و حضور مدرسان این بخش جدی‌تر باشد. کارگاه و خیلی از نشست‌های نقد در تلویزیون کتاب و سرای اهل قلم و خانه کتاب داریم و انشالله جز تهران و در شهرهای دیگر برگزار خواهند شد. دو پایگاه هم داریم که فعال هستند و آنها را تقویت می کنیم.

او در پاسخ به این سوال که چرا اهالی رسانه در رویداد جلال آل‌احمد بخشی رقابتی ندارند نیز بیان کرد: جشنواره کتاب و رسانه را داریم و آثار رسیده و آثار در حال داوری هستند و خبرنگاران تقدیر می‌شوند.

محقق نیز در ادامه پاسخ حیدری گفت:: در نمایشگاه امسال تاکید بر این است که آثار نقد شوند و جشن امضاهایی برگزار شوند. در ایبنا و در شبکه کتاب با نویسندگان برگزیده گفتگو می‌کنیم. استاد فراست و گودرزی و دیگر استادان هم حضور دارند.

توضیحاتی آماری درباره آثار ارسالی به جایزه جلال

در ادامه برنامه حامد (معاون شعر و ادبیات و داستان خانه کتاب و ادبیان ایران) نیز گفت: رسانه‌ها یکی‌از پایه‌های مهم جوایز و جشنواره‌ها هستند. درست است که ما کارها را پیش می‌بریم اما باقی کار با شما اهالی رسانه است و به همین دلیل است که شما را همکار خودمان می‌دانیم. 

او گفت: تعداد آثار  رسیده به هفدهمین جایزه ادبی جلال آل‌احمد، ۲۵۲۶ اثر بوده که در این میان ۱۲۶۵ اثر داستان بلند و رمان بوده‌اند. در مرتبه دوم درمستندنگاری ۷۴۹ عنوان کتاب داوری شد‌ه‌اند. در بخش داستان کوتاه نیز ۳۹۶ اثر داوری شده‌اند.

محقق در ادامه توضیحاتش گفت:۸۷۹ ناشر کتاب  طی یک سال گذشته چاپ کرده بودند که آثارشان داوری شده و تا ساعاتی دیگر اسامی نامزدها اعلام خواهد شد. 

او درباره حضور ناشران طی توضیحات بیشتر بیان کرد: دو ناشر غیر تهرانی در بین نامزدها هستند. با توجه به رویکردمان که توجه به کل ایران است، ۵ نوسینده غیر تهرانی داریم و هشت نفر برای چندمین بار نامزد دریافت جایزه جلال شده‌اند.

محقق اذعان داشت: در میان شرکت‌کنندگان،‌ مسن‌ترین فرد ۶۸ سال سن دارد و جوانترین آنها ۳۵ساله است. در میان نامزدها سه نفر خانم هستند و اینکه در بین ۱۲ داور پنج نفر غیر تهرانی حضور دارند که شش نفرشان استاد و مدرس دانشگاهی هستند.

حضور شرکت‌کنندگان رویداد اقلیم قلم در جایزه جلال آل‌احمد امسال

معاون شعر و داستان خانه کتاب درباره سومین دوره رویداد اقلیم قلم و حضور برگزیدگانش در جایزه ادبی جلال توضیحاتی داد. 

او گفت: امسال سومین دوره اقلیم قلم را داشتیم که مرکز و جنوب کشور را در برگرفت. در این رویداد دویست نفر از شانزده استان را داشتیم که شصت نفر از آنها را امسال در جایزه جلال داشتیم.

او با بیان اینکه اقلیم قلم نوزدهمین دوره خود را پشت سر گذاشته گفت: در میان متقاضیان برخی دوره خود را با جایزه جلال کامل کرده‌اند. در رویداد اقلیم قلم که منطقه‌ای بود، ۱۰۰ کارگاه برگزار شد و حال یک رویداد تخصصی و سه سخنرانی در نظر گرفته شده است. 

قرار بود هفدهمین جایزه جلال در روز زادروزش برگزار شود

در ادامه برنامه کوثری (دبیر علمی هفدهمین جایزه جلال) نیز با حضار صحبت کرد. 

او گفت: با فشردگی‌های زیاد رویداد امسال را برگزار کردیم. قصدمان این بود رویداد را در زادروز جلال برگزار کنیم، که میسر نشد. در ادامه کارها به سرعت انجام شد و سپس به مرحله داوری آثار رسیدیم. 

گام بعدی در جهت ارتقا کیفی آثار

کوثری با بیان اینکه در بخش رمان کثرت انتشار داشته‌ایم، تاکید کرد: در میان کارها، دو موضوع داشتیم که برای ما اهمیت داشت؛ یکی از آنها توجه بیشتر و گسترش داستان کوتاه است. در رمان نیز کثرت انتشار داشته ‌یم. معنا این است که به تولید کمیِ زیادی رسیده‌ایم. آثار قابل توجه زیاد داریم و باید در  گام بعدی ما به سمت کیفی‌سازی برویم. و اینکه جایزه جلال باید سکویی برای حضور بین‌المللی نویسندگان در رویدادهای دیگر باشد.

او افزود: منتقدان باید جدی‌تر باشند تا کارها محک بخورند و آثار بهتری نوشته شود. طی این رویه است که جایزه جلال ایجاد رقابت می‌کند که خیلی مغتنم خواهد بود.

کوثری با اشاره به اینکه باید به شهرهایی غیر از پایتخت توجه بیشتری داشته باشیم گفت: مثلا در جنوب و خراسان و غرب سنت‌های خاصی هست و اسطوره‌ها زیاد است و اینها یعنی نباید صرفا روی پایتخت متمرکز نباشیم. این تنوع اقلیمی مهم است. اگر توجه کنید فیلم‌های سینمایی هم اغلب در تهران ساخته می‌شوند. امیدواریم بتوانیم با رویداد جلال این تنوع را تقویت کنیم.

تاکید بر اصلاح آیین‌نامه 

کوثری ادامه داد: دو نکته باید در آیین نامه جلال اصلاح شود؛ یکی مقوله پژوهش است که می‌خواهیم در مقایسه با نقدها بیشتر دیده شوند. موضوع دوم در مستندنگاری است. در بخش مستندگاری طیف وسیعی از آثار ارزیابی می‌شوند که بیوگرافی، تاریخ شفاهی و مستندهای جنگ و اجتماعی داریم که موضوعاتی یکدست نیستند. امسال با شاخص مرتبط‌تر کارها داوری شدند اما باید تفکیک‌هایی صورت بگیرد. 

رمان ایرانی در حال حذف شدن از سبد فرهنگی خانواده‌هاست

کوثری درباره ترجمه آثار برگزیده به زبان‌های دیگر، گفت: بازار جهانی باید خواستار آثار ما باشد. رمان امروز به لحاظ محتوا با آثار ده سال پیش متفاوت است. موضوع این است که در این رابطه با پول دولتی کار به جایی نمی‌رسد و نویسندگان خودشان باید تلاش کنند.

او گفت: متاسفانه هنوز جایی در بازار جهانی پیدا نکرده‌ایم و باید بخش خصوصی وارد عمل شود و نهادها و دولت باید حمایتگر باشد.

کوثری تاکید کرد: اگر حرکات مثمر ثمری نکنیم بازار را به رمان خارجی می‌بازیم و دغدغه‌مان باید همین باشد. نگرانیم رمان ایرانی در سبد خانواده‌ها جایی نداشته باشد.