جنس فانتزی «۱۱:۱۱» هالیوودی نیست/ استمرار تولید آثار اکسپریمنتال، میزان مخاطبان این سینما را افزایش می‌دهد

مهدی ایل‌بیگی، تهیه‌کننده و مدیر فیلمبرداری فیلم سینمایی «۱۱:۱۱» که این روزها در گروه هنر و تجربه در حال اکران است، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، اظهار کرد: من در ابتدا مدیر فیلمبرداری «۱۱:۱۱» بودم و تقریباً یک ماه مانده به شروع فیلمبرداری گروه تولید با یک چالش مواجه شد. مجری طرح و سرمایه‌گذار اثر اصرار داشتند که حتماً باید پروانه ساخت گرفته شود و بعد کار را کلید بزنند و از آنجا که تهیه‌کننده، فیلم دیگری داشت که هنوز اکران نشده بود، دیگر امکان دریافت پروانه ساخت برای ایشان وجود نداشت و با وجود تلاشی که کرد به نتیجه نرسید.

ایل‌بیگی خاطرنشان کرد: دوستان به من پیشنهاد دادند که تهیه‌کنندگی این اثر را برعهده بگیرم، در ابتدا مخالف بودم و پیگیری کردم تا پروانه ساخت برای تهیه‌کننده اول این فیلم صادر شود اما پس از پیگیری‌هایی که داشتم، متوجه شدم که این امکان اصلاً وجود ندارد و از آنجا که مدت‌هاست در سینما فعالیت می‌کنم و دوستان معتقد بودند که می‌توانم تهیه‌کنندگی این اثر را برعهده بگیرم، این پیشنهاد را تکرار کردند و من هم از آنجا که علاقه داشتم به عرصه تهیه‌کنندگی ورود کنم، این پیشنهاد را در نهایت پذیرفتم اما واقعاً «۱۱:۱۱» کار سختی برای من بود چراکه دو وظیفه بزرگ به طور همزمان برعهده‌ام بود.

این فیلمبردار در ادامه اظهار کرد: به عنوان فیلمبردار همیشه فیلمنامه‌های بسیاری به دستم می‌رسید که آن‌ها را می‌خواندم و برخی آثار نظرم را جلب می‌کرد و برخی برایم آثار جالب توجهی نبود. برای من به شخصه فیلمنامه‌هایی که حرفی برای گفتن دارند جذاب هستند و وقتی فیلمنامه «۱۱:۱۱» را خواندم اثری به نظرم آمد که در سینمای ایران نمونه متفاوتی است. ساخت این فیلم با ریسک همراه بود چون واقعاً «۱۱:۱۱» جهان عجیب و غریبی دارد.

وی افزود: با این حال به نظر من ما باید این سینما را زنده نگاه داریم و همانطور که عده‌ای تلاش کردند تا سینمای کمدی امروز به چنین جایگاهی برسد و زنده بماند، ما باید سینمای اکسپریمنتال را حفظ کنیم چراکه این سینما نباید از بین برود. همانطور که فیلمسازانی چون داریوش مهرجویی، عباس کیارستمی و… در زمانی که سینما در سیطره فیلم‌فارسی‌ها بود موج نوی سینمای ایران را راه انداختند که این سینما را کنار زد و امروز آثار این فیلمسازان ماندگار است و کمتر کسی از فیلم‌های موسوم به جریان فیلم‌فارسی یاد می‌کند، ما هم باید سینمای متفکر و اصیل را حفظ کنیم و اجازه ندهیم که این سینما از بین برود. به نظر من اگر ما سینمای اکسپریمنتال را حفظ کنیم و به هر زحمتی که شده آثارمان را تولید کنیم بالاخره به مرور زمان این آثار مخاطبان خود را پیدا می‌کنند و ما در آینده سینمایی قابل دفاع و ارزشمند داریم.

ایل‌بیگی تأکید کرد: در کشورهای صاحب سینما این نوع سینما با جدیت و دغدغه حفظ می‌شود و از آن به شکل‌های مختلف حمایت می‌شود. در یکی از جشنواره‌های خارجی که فیلم «۱۱:۱۱» حضور داشت در مراسم اختتامیه یکی از اعضات هیئت داوران گفت که من اصلاً فکر نمی‌کردم در ایران چنین فیلم‌هایی هم ساخته می‌شوند. ما برای ساخت این فیلم دست به ریسک زدیم و واقعاً در ابتدای راه نمی‌دانستیم که آیا این فیلم می‌تواند اثر قابل قبول و موفقی باشد یا خیر و به شخصه برای اکران استرس زیادی داشتم اما خوشبختانه یکی از شلوغ‌ترین اکران‌های افتتاحیه را داشتیم و واقعاً مخاطبان هم فیلم را دوست داشتند و این برای ما یک موفقیت بود. در بین مخاطبان حتی برخی افراد که جزو مخاطبان عام سینما بودند هم با فیلم ارتباط برقرار کرده بودند و این نشان می‌دهد که ما می‌توانیم با استمرار در تولید این آثار جریان‌سازی کنیم تا میزان مخاطبان این فیلم‌ها افزایش پیدا کند.

این تهیه‌کننده در پاسخ به پرسشی درباره خلق آثار فلسفی در سینمای امروز ایران گفت: نگاه فلسفی در فیلم‌های سینمایی ما تنها مربوط به امروز نمی‌شود، آثار فیلمسازانی چون کیارستمی و مهرجویی را نباید صرفاً به نگرش‌ها و رویکردهایی اجتماعی محدود کرد. شاعرانگی و نگاه فلسفی که عباس کیارستمی در آثارش دارد، بی‌نظیر است. عباس کیارستمی، سهراب شهید ثالث، داریوش مهرجویی، فریدون گله و… فیلمسازانی هستند که در زمان غلبه فیلم‌فارسی آثاری ساختند که ساختشان در آن زمان شاید دیوانگی بود چون احتمال شکست‌شان بسیار زیاد بود اما این ریسک را پذیرفتند و سینمایی شکل دادند که امروز ما به آن افتخار می‌کنیم. این سینما حاوی نگاه‌های اجتماعی و فلسفی است و به همین دلیل باید بگویم که فیلم فلسفی در تاریخ سینمای ما به وفور وجود دارد و «۱۱:۱۱» از این منظر نمونه‌ای استثنایی نیست.

وی افزود: ما تلاش کردیم این سینما را زنده نگاه داریم. این فیلم وارد جهان یک نویسنده و آدم‌هایی که خلق کرده، می‌شود و ماجراهایی را روایت می‌کند. به نوعی می‌توان گفت «۱۱:۱۱» به مخاطبش می‌گوید که می‌توانی هر چه در ذهنت خلق می‌کنی را در جهانی واقعی خودت عینیت ببخشی و بر آن تأثیر بگذاری یا تأثیر بپذیری. «۱۱:۱۱» یک فیلم اکسپریمنتال است ولی تعریف سینمای اکسپریمنتال در ایران به خوبی مشخص نیست و ما با وجود اینکه از این عنوان زیاد استفاده می‌کنیم، معنای مشخصی برای آن نداریم. ما در این فیلم یک فضای فرمی جدید تجربه کردیم اما با وجود اینکه به سمت فانتزی رفتیم از ویژوال افکت‌های چندانی استفاده نکردیم و چیزی از تصاویر VFX به فیلم اضافه نشده، چرا که فانتزی «۱۱:۱۱» فانتزی هالیوودی نیست بلکه فانتزی ذهن است.

ایل‌بیگی تأکید کرد: از همان ابتدا که ساخت فیلم را شروع کردیم که من آن زمان تنها فیلمبردار اثر بودم به سرمایه‌گذار گفتم که نباید انتظار فروش چندانی برای این فیلم داشته باشد چراکه ذائقه و سلیقه تماشاگر ایرانی امروز مشخص است و هیچ ارتباطی با این نوع سینما ندارد. امروز تماشاگر ایرانی به دنبال دیدن فیلم‌های دیگری است که ربطی به آثاری چون «۱۱:۱۱» ندارد اما از آنجا که ما یکی از اهدافمان رواج این نوع سینما بود تصمیم گرفتیم این خطر را بپذیریم. برای حفظ این سینما لازم است فیلم‌هایی ساخته شوند تا نسل جدید فیلمسازان ما ادامه‌دهنده آن باشند. ما ریسک ساخت این فیلم را به جان خریدیم و در شرایطی «۱۱:۱۱» را ساختیم که سرمایه‌گذار می‌دانست این فیلم فروش نخواهد داشت و ممکن است شکست بخورد اما خوشبختانه میزان فروش فیلم از حد تصورات ما بالاتر است و حتی در هفته‌های اخیر شاهد بودیم برخی سانس‌ها با ظرفیت کامل فیلم را اکران کرده‌اند و من معتقدم که ما می‌توانیم امیدوار باشیم که مردم ما به این سینما روی خوش نشان دهند و در بعد اقتصادی نیز سینمای متفکر و متفاوتمان امکان حیات داشته باشد. فیلم «۱۱:۱۱» بدون هیچ تبلیغاتی اکران شد و سینماها و سانس‌های محدودی داشت و با این حال وضعیت فروش این اثر قابل توجه است و من به همین دلیل معتقدم که مردم از اینگونه آثار استقبال می‌کنند، فقط لازم است که ما این تولیدات را ادامه دهیم و ساخت آثار اکسپریمنتال در سینمای ما متوقف نشود.