فرش ایرانی پشت میز گفت‌و گو/ فرش ایرانی دوباره باید به مردم ایران و دنیا معرفی و شناسانده شود

به گزارش خبرنگار ایلنا، نخستین رویداد ملی «گفت و گوی فرش دستباف ایرانی» با حضور رئیس موزه ملی فرش ایران، رئیس هیات مدیره ایران‌گره (مرکز جامع صدور شناسنامه فرش دستباف ایران) تعدادی از پژوهشگران فرش ایرانی و اصحاب رسانه در محل کنفرانس موزه فرش برگزار شد. 

«محمدجواد اینانلو» رئیس موزه ملی فرش ایران با تاکید بر اهمیت فرش ایرانی و پاسداشت ارزش‌های آن اعلام کرد: با اینکه فرش ایران، مرجع فرش در دنیا محسوب می‌شود اما در دهه‌های اخیر کاستی‌های بسیاری در حوزه تجاری فرش وجود داشته و گلایه‌های بسیاری نیز از سوی تولیدکنندگان و هنرمندان حوزه فرش مطرح شده است. گلایه‌هایی که البته به حق است و لازم است در رابطه با آن‌ها تدابیر درستی سنجیده شود. 

او گفت: یکی از دغدغه‌های موزه فرش به عنوان قدیمی‌ترین گنجینه فرش دنیا که هم‌اکنون فاخرترین آثار را نگهداری می‌کند، آینده فرش ایرانی با توجه به پیشینه و قدمت غنی آن است. به طوری‌که از یک سو وظیفه ذاتی موزه فرش نگهداری و حفاظت درست گنجینه‌ای از فرش‌های ایرانی است که در اختیار دارد و از سوی دیگر، شناسایی فرش‌های هنری هستند که توسط هنرمندان تولید می‌شوند و بدون شناسایی و ارزیابی سر از کشورهایی مثل هند و پاکستان در می‌آورند و با کپی به تولید انبوه می‌رسند. 

اینانلو تاکید کرد: یکی از بخش‌های کاری که هم‌اکنون در موزه فرش تعریف شده شناسایی، نقد و بررسی و معرفی فرش‌های ایرانی به بازدید کنندگان است که قرار است به عنوان نخستین گام با همکاری مجموعه ایران گره (مرکز جامع صدور شناسنامه فرش دستباف ایران) وحمایت بنیاد فرهنگی –هنری فرش رشتی زاده، یک سلسله نشست‌هایی تحت‌عنوان سرنخ برگزار شود تا با بررسی نقادانه، آثار هنری هنرمندان و تولیدکنندگان این حوزه شناسایی و معرفی شود. 

آنطور که رئیس مرکز ملی فرش ایران می‌گوید: در این رویداد ۹ اثر از فرش‌های ایرانی از نقاط مختلف ایران نامزده شده‌اند. این فرش‌ها که تاکنون هیچ کپی از آن‌ها نشده و برگرفته از ذهن بافنده‌های مولف هستند با حضور کارشناسان زبده وزارت میراث‌فرهنگی مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد. 

به گفته اینانلو، در این نشست چهار روزه که در موزه ملی فرش برگزار می‌شود، در نخستین روز، یک فرش، روز دوم، سه فرش، روز سوم دو فرش و روز چهارم سه اثر مورد بررسی و ارزیابی کارشناسان قرار می‌گیرد. 

او گفت: هدف از این ارزیابی‌ها، دستیابی به یک جمع‌بندی و استراتژی مشخص در حوزه تولید فرش‌های هنری ایران است. 

آنطور که رئیس موزه ملی فرش می‌گوید: در نشست چهارروزه نقد و بررسی فرش‌های دستباف، حضور برای عموم آزاد است و علاقمندان به ویژه دانشجویان رشته‌های هنر از قبیل گرافیک، فرش و نقاشی، طراحی صنعتی و غیره می‌توانند با شرکت در این نشست‌ها از آثار هنری نیز بازدید کنند. 

همچنین «زهرا شوندی مدیر اجرایی مجموعه ایران گره» اعلام کرد: رویداد ملی فرش دستباف ایرانی، نخستین رویدادی است که در قالب گفت و گو و بررسی فرش‌های دستباف معاصر ایرانی در موزه ملی فرش برگزار می‌شود. فرش‌هایی که در این رویداد رونمایی می‌شوند دارای شناسنامه و گواهی مالکیت هستند و شامل تمام فرش‌های هنری ایران از جمله یک فرش کلاسیک ۱۵۰ساله تا یک فرش مدرن امروزی با طرح و ویژگی منحصربه فرد می‌شود. 

«محمدرضا تاجر رشتی» رئیس هیات مدیره ایران گره (مرکز جامع صدور شناسنامه فرش دستباف) اما در این رابطه اعلام کرد: با برگزاری نشست‌های موشکافانه نقد و بررسی فرش‌های ایرانی قرار است سرنخ این نشست‌ها را بگیریم و به ریشه خود که گم کرده‌ایم برسیم. او گفت: ما در این رویداد قرار است نه به ارزیابی مهارت‌های فرشبافی که به معرفی ارزش‌های هنرمند و دانش و پیشینه‌ای که پشت یک اثر هنری نهفته است بپردازیم. 

یک فرش ایرانی بخر سه تا ببر!

او می‌گوید: متاسفانه در جامعه‌ای که مصرف‌گرایی در اولویت مردم قرار گرفته است حمایت از فرش دستباف دیگر جایی ندارد اما تعدادی از مردم خیلی راحت ۷۰ میلیون پول را بابت خرید یک دستگاه آیفون می‌دهند و یک کالایی که عمر کوتاه دارد و مصرفی است را خریداری می‌کنند اما فرشی که طول عمر آن از یک انسان بیشتر است و پیشینه فرهنگی غنی دارد را مورد توجه قرار نمی‌دهند. 

او گفت: مجموعه ایران گره در مدت ۱۰ سال فعالیت خود تلاش کرده تا با ایجاد زیرساخت به ارزش هنرمندان و معرفی آثار آن‌ها با تاکید بر سه اصل اصالت، شفافیت و منزلت بپردازد. 

آنطور که مدیربنیاد رشتی‌زاده می‌گوید: فرش کالایی است که عمر آن بیش از ۱۰۰ سال است و کالایی نیست که مصرف تکراری داشته باشد اما در رقابت اقتصادی دنیا به دلیل اهمیت ندادن به فرش ایرانی از دور رقابت‌ها خارج شده‌ایم. به طوری که یک زمانی تجارت فرش در دنیا بیش از ۴ میلیارد دلار بود که ایران در سی سال پیش حدود ۲ میلیارد دلار فرش صادر می‌کرد رقمی که هم‌اکنون به زیر ۵۰ میلیون دلار رسیده است. 

او گفت: با این وجود هنوز کشوری نیامده جای ایران را بگیرد کشورهایی که در حوزه صادرات فرش با رقم مشخص فعالیت می‌کردند همان فروش را دارند مشکل اصلی اینجاست که ما خودمان از بازار بین‌المللی خارج شده‌ایم. این درحالی است که ما اگر به فرش ایرانی ارزش ندهیم هیچ کجای دنیا برای هنر ایرانی ارزش‌گذاری نمی‌کنند. متاسفانه وقتی در اروپا راه می‌روید با تبلیغاتی در این خصوص که یک فرش ایرانی با ۵۰ درصد تخفیف بخر سه فرش ایرانی ببر مواجه می‌شوید و هم‌اکنون زمان آن رسیده که به جای آنکه فرش و سنت و فرهنگ خود را حراج کنیم باید ارزش فرش خود را در جهان ارتقاء دهیم. 

رشتی‌زاده تاکید کرد یکی از مشکلاتی که هم‌اکنون در حوزه فرش وجود دارد اینست که هنر خود را به درستی ارائه نمی‌دهیم و ما در مجموعه ایران گره تلاش داریم با ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی، ارزش کالای هنرمندان را به جایگاه واقعی برسانیم و سعی کنیم به همان صادرات ۲ میلیارددلاری فرش دست پیدا کنیم. 

او همچنین تاکید کرد: نبود آگاهی و اطلاعات کافی در حوزه فرش سبب شده اعتماد خریدار از دست برود، درحال‌حاضر کارشناسان فرش موظف هستند سواد و دانش خود را به مصرف کننده انتقال بدهند. یکی از رویکردهای رویدادی که قرار است در موزه فرش برگزار شود انتقال این دانش از کارشناسان و صاحبنظران به مصرف کننده و بازدیدکنندگان است تا مردم تفاوت آثار هنری که توسط هنرمندان تولید می‌شوند را به درستی بشناسند تا با افزایش این دانش مردم بدانند چه چیزی خریداری می‌کنند و چگونه باید از آن استفاده کنند. 

آنطور که مدیرعامل بنیاد رشتی‌زاده اعلام کرد: این رویداد نخستین بار است که با همکاری موزه ملی فرش انجام می‌گیرد و قرار است در آینده با تداوم سلسله نشست‌ها با ایجاد کمیته اجرایی در موزه فرش هنرمندان حوزه فرش کاندید شوند تا آثار خود را مورد نقد و بررسی قرار دهند. 

رئیس موزه ملی فرش نیز در این رابطه اعلام کرد: در بازاریابی و تجارت نوین جهان یکی از موضوعاتی که در میزان فروش بسیار موثر است موضوع رقابت پایدار است. چنانچه هر محصولی که خوب می‌فروشد دارای مزیت رقابتی پایدار است. اگر هند فرشی تولید می‌کند که با نقشه ایرانی و متریال ایرانی است این برمی‌گردد به کوتاهی ما که کالای خود را به‌درستی معرفی نکردیم. 

اینانلو با بیان اینکه یکی از وظایف موزه معرفی فرهنگ یک کالای هنری و تجاری است ادامه داد: متاسفانه هیچ گاه فرهنگ و پیشینه غنی که پشت فرش‌های ایرانی وجود دارد معرفی نشده اما هم اکنون این کار را با همکاری بنیاد رشتی‌زاده داریم انجام می‌دهیم چراکه معتقدیم یکی از وظایف موزه معرفی فرهنگ و تمدن کالایی است که به ظاهر جنبه تجاری پیدا کرده است. 

او تاکید کرد: داستان و تفکر که پشت هر فرش وجود دارد برای ما بسیار مهم است و موزه فرش با داشتن تاریخچه فرش‌ها می‌تواند به این مهم دست پیدا کند.