سیر تغییر دست‌افزارها از دورۀ فراپارینه سنگی به نوسنگی در پناهگاه صخره‌ای پیر قوچ
گمانه‌زنی اضطراری پناهگاه صخره‌ای پیر قوچ، اَرسنجان به منظور شناخت بهتر توالی لایه‌های فرهنگی و چگونگی زیست جوامع انسانی ساکن در منطقۀ فارس در دورۀ اواخر فراپارینه‌سنگی و اوایل نوسنگی انجام شد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، حسن افشاری (سرپرست کاوش لایه‌نگاری پناهگاه صخره‌ای پیر قوچ (قصر-جمال)) گفت: پناهگاه صخره‌ای پیرقوچ در شهرستان ارسنجان در استان فارس قرار دارد. این محوطه در سال ۱۴۰۰ مورد تعرض حفاران غیر مجاز قرار گرفته بود. یافته‌های سطحی گویای وجود استقراری از دورۀ نوسنگی بی‌سفال – فرا پارینه‌سنگی است. همین موضوع نشانگر اهمیت محوطه در خصوص پاسخگویی به سؤالات مهمی همچون چگونگی آغاز کشاورزی، تولید خوراک و همچنین اولین نشانه‌های دامپروری در زاگرس جنوبی و استان فارس است.
او اظهارکرد: به همین دلیل با حمایت پژوهشگاه، بنیاد ایلام‌شناسی و مدیریت پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، کاوش گمانه‌زنی اضطراری در این محوطه به منظور شناخت بهتر توالی لایه‌های فرهنگی و چگونگی زیست جوامع انسانی ساکن در منطقۀ فارس در دورۀ اواخر فراپارینه‌سنگی و اوایل نوسنگی انجام شد. کاوش در این محوطه در تاریخ ۰۵/۱۱/۱۴۰۲ آغاز شد و پس از پایان لایه‌نگاری، ۲۹ بافت فرهنگی با ضخامت ۵ متر به دست آمد که نمایانگر لایه‌هایی از دورۀ فراپارینه‌سنگی و نوسنگی بی‌سفال بود.
به عقیدۀ افشاری این محوطه یک ماندگاه کوچک و موقت شکار بوده است. نمونه یافته‌های به دست آمده از این محوطه شامل تعداد قابل توجهی دست‌افزار سنگی، استخوان‌های حیوانی، کوبه، مشته و یک عدد درفش استخوانی است؛ همچنین از ویژگی‌های بارز محوطه و یافته‌های حاصل از آن می‌توان به شناخت سیر تغییر دست‌افزارها از دورۀ فراپارینه سنگی به نوسنگی اشاره کرد که پس از مطالعات نهایی، در آینده در قالب چند رسالۀ دکتری منتشر خواهند شد.
این باستان‌شناس تصریح‌کرد: این محوطه اولین بار در سال ۱۳۵۷ توسط باستان‌شناسان ژاپنی شناسایی و کدگذاری شد و در سال ۱۳۸۵ توسط سازمان میراث‌فرهنگی استان فارس توسط محمدحسن پاک‌نژاد با شمارۀ ۱۷۲۶۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
