علی فراهانی صدر مطرح کرد؛
«قوی دل» مخاطبش را به مطالبه‌گری دعوت می‌کند/ این یک مستند فرهنگی است نه سیاسی
علی فراهانی صدر با اشاره به اینکه مستندهای بسیاری درباره عملکرد مسئولان ساخته شده و اخبار هم همواره به این موضوع می‌پردازند، تأکید کرد: در این مستند سعی کردم زاویه دوربین را تغییر دهم و مستندی فرهنگی بسازم که مردم را به مطالبه‌گری دعوت می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، علی فراهانی صدر کارگردان مستند «قوی دل» که در هفدهمین جشنواره سینماحقیقت حضور دارد، درباره کشف سوژه و شخصیت اصلی فیلم گفت: در اوایل دوره ورود کرونا به ایران اخبار ضد و نقیضی درباره ورود این ویروس به کشورمان شنیده می‌شد که همان زمان دو خبرنگار که از شیوع این ویروس در ایران خبر داده بودند، دستگیر شدند. همان زمان با علی رستم‌آبادی نویسنده همین مستند صحبت می‌کردم که او این اتفاق را مثل ورود خون‌های آلوده به کشور دانست و به این نتیجه رسیدیم که واقعاً شباهتی بین این دو وجود دارد.
فراهانی صدر خاطرنشان کرد: پس از صحبت‌هایی که با هم داشتیم به یک درون مایه کلی رسیدم و به این مفهوم رسیدیم که وقتی روی یک مسئله جزئی سرپوش گذاشته می‌شود همان مسئله می‌تواند به بحرانی بزرگ تبدیل شود که مهارش غیر ممکن شود. ما تصمیم گرفتیم روی این موضوع کار کنیم و به سراغ پرونده‌های خون‌های آلوده رفتیم و هر جا که این پرونده‌ها را می‌خواندیم به نام آقای قوی‌دل می‌رسیدیم تا اینکه تصمیم گرفتیم با ایشان صحبت کنیم و پس از اینکه ایشان را پیدا کردیم در چند جلسه به این نتیجه رسیدیم که پرتره آقای قوی دل می‌تواند جذاب‌تر باشد و نوع برخورد او با بحرانی که شکل گرفته مهم‌تر از بحران ورود خون‌های آلوده به ایران است.
این کارگردان در پاسخ به پرسشی درباره پرداختن به موضوع عملکرد رسانه‌ها در مواقع بحران گفت: ما به این موضوع در این فیلم پرداخته‌ایم چرا که قطعاً موضوع عملکرد رسانه‌ها در مواقع بحران موضوعی بسیار مهم است. زمان ورود کرونا به کشورمان ما سال خیلی سختی داشتیم و علاوه بر نحوه اطلاع‌رسانی درباره ورود این ویروس به کشورمان ما شاهد اتفاقات دیگری هم بودیم و هر بار به این موضوع می‌رسیدیم که چرا رسانه‌ها در درست عمل نمی‌کنند و چرا هیچکس درباره عملکردها پاسخگو نیست و همینطور چراهای بسیاری وجود داشت که کسی به آن‌ها پاسخ نمی‌داد.
فراهانی صدر در ادامه گفت: اما ما به این موضوع فکر کردیم که اگر کلیت این اثر به عملکرد رسانه‌ها بپردازد و ما بخواهیم اصحاب رسانه را مورد انتقاد قرار دهیم افرادی که درگیر این مستند می‌شوند بسیار اندک هستند و به همین دلیل تصمیم گرفتیم که این مستند درباره آدم‌ها حرف بزند و ما این رویکرد را برای «قوی دل» در نظر گرفتیم که ببینیم هر فرد به عنوان کوچکترین بخش یک جامعه در مواقع بحران چه کاری را باید انجام دهد؟
وی افزود: در واقع این مستند درباره تک تک مردم صحبت می‌کند و این پرداخت را برای جامعه اثربخش‌تر و مفیدتر می‌دانم. مردم طعم دروغگویی، کتمان حقیقت، پنهان‌کاری و... را چشیده‌اند و ما در این مستند به این موضوع پرداخته‌ایم که وقتی با چنین پدیده‌ای روبرو می‌شویم حالا باید یک نفر در یک جامعه چه عملکردی داشته باشد؛ آیا او باید در برابر دروغ متوقف شود، حرکتی نکند و... . من به همین دلیل فکر می‌کنم که پرتره قوی دل مهم‌تر است چرا که اگر ما اتفاق ورود خون‌های آلوده را عوض کنیم تغییر چندانی رخ نمی‌دهد اما ما اگر قوی دل را از این مستند حذف کنیم کسی را نداریم که جایگزین او کنیم.
این کارگردان در پاسخ به پرسشی درباره الگوسازی از شخصیت قوی دل در این مستند گفت: مستند «قوی دل» یک پرتره قهرمان‌محور و قهرمان پرور است. اگر دقت کنید خودِ کاراکتر هم در روند فیلم به بلوغ می‌رسد و اتفاقات را آرام آرام رقم می‌زند. اگر برای ما اتفاقی مشابه رخ دهد احتمالاً کاری انجام نمی‌دهیم چون کاری از دستمان بر نمی‌آید یا فکر می‌کنیم که کاری از دستمان بر نمی‌آید یا شاید هم واقعاً توانایی نداشته باشیم. آقای قوی دل در این روایت به هر در بسته‌ای که می‌خورد از پنجره وارد می‌شود و کاراکتر این شخص یک کاراکتر چند بعدی است که ما نمی‌توانیم فقط به یک بعد آن توجه کنیم و بگوییم او فقط فردی مطالبه‌گر بوده است. او در تشکیل خانواده و روند زندگی شخصی‌اش هم با افراد معمولی فرق دارد و متفاوت عمل کرده است و این باعث شده که او بتواند اتفاقات بزرگی را رقم بزند.
وی اهمیت پرداختن به دو موضوع عملکرد رسانه‌ها و نگاه امنیتی به اخبار و سرپوش گذاشتن بر مسائل مختلف در مواقع بحران و همچنین پرداختن به موضوع مطالبه‌گری گفت: جریانی که بر مسائل مختلف و اتفاقات سرپوش می‌گذارد و همواره نگاهی امنیتی به اخبار دارد قطعاً بارها برای این نگرش خود با اتفاقات مختلف تلنگر خورده و در ادامه هم تلنگر خواهد خورد اما هیچ فایده ندارد و به همین روند ادامه می‌دهد. البته یک نفر زمانی می‌تواند قضاوت کند که در همان جایگاه قرار گرفته است به این معنا که شما وقتی می‌تواند درباره هدایت درست اخبار نظر بدهید که مثلاً مدیر صداوسیما باشید و از آن جایگاه ببینید که آیا مدیر قبلی اخبار را درست هدایت می‌کرد یا خیر. من نمی‌خواستم درباره این موضوع بیشتر صحبت کنم، تکلیف من با این موضوع مشخص است و نمی‌خواهم غُر بزنم. تکلیف من به عنوان شهروند با مدیران و مسئولان کشور مشخص است و آن‌ها را با ضعف‌هایشان می‌پذیرم اما باید تکلیفم با خودم هم مشخص باشد و بدانم که خودم در چنین مواقعی باید چه کاری انجام دهم؛ در این شرایط زاویه دوربین من تغییر می‌کند و باید بگویم که این مسئله برای من مهم‌تر است و به همین دلیل است که من چندان به عملکرد مسئولان و مدیران نپرداخته‌ام و احساس می‌کنم که اتفاقاً به وفور درباره این موضوع صحبت شده و مستندهای مختلفی ساخته شده و در اخبار هم هر روز شاهد هستیم که درباره عملکرد مثبت یا منفی مسئولان صحبت می‌شود اما خیلی کمتر درباره عملکرد مردم صحبت شده است.
وی افزود: ما درباره این موضوع که به افراد جامعه بگوییم که شما باید مطالبه‌گر باشید، حق‌خواهی کنید، بر دولت نظارت داشته باشید و... کمتر صحبت کرده‌ایم و من دوست داشتم در مستند «قوی دل» همین حرف را بزنم. در واقع نگاه من بیشتر از اینکه سیاسی باشد یک نگاه فرهنگی است.
فراهانی صدر درباره اکران و نمایش عمومی مستند «قوی دل» گفت: بهترین مدیوم برای نمایش مستند تلویزیون است و تا زمانی که تلویزیون مستند را پخش نکند اتفاق لازم برای دیده شدن آن مستند رخ نمی‌دهد. با این حال من می‌دانم که امکان نمایش «قوی دل» در تلویزیون وجود ندارد و به همین دلیل فکر می‌کنم اگر این فیلم در اکران هنر و تجربه قرار بگیرد می‌تواند موفق باشد و اگر این اتفاق رخ نداد به نظرم «قوی دل» در VODها نیز موفق خواهد بود. به نظر من اثر هنر درست و جذاب می‌تواند کارش را انجام دهد و امیدوارم که «قوی دل» آنقدر باکیفیت باشد و توانایی داشته باشد خودش بتواند نظر مخاطبان را به خود جلب کند.
این کارگردان در پایان درباره دلیل احتمال عدم نمایش مستند در تلویزیون گفت: به نظر من مدیوم مستند «قوی دل» تلویزیون نیست. مستندی که تلویزیون پخش می‌کند باید مقداری ژورنالیستی‌تر باشد، این مستند اینگونه نیست، قصه دارد و موضوعش هم کمی حساس است و به همین دلیل فکر نمی‌کنم این مستند در تلویزیون پخش شود اما باید بگویم با وجود موضوع حساسی که این مستند دارد، با هیچ سانسوری هم مواجه نشد.
