نگاهی به حقوق کودک در کتاب «حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بشردوستانه»
کتاب حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانهی بینالمللی با عنوان فرعی زندهباد حقوق انسان، نوشته محمدمهدی سیدناصری منتشر شد.
به گزارش ایلنا، باید اذعان داشت که حقوق بشر دوستانه بخشی از حقوق بینالملل است که در هنگام مخاصمات مسلّحانه بر روابط بینالمللی دولتها و عملکرد نیروهای نظامی حاکم میشود و هدف اصلی حقوق بینالملل بشر دوستانه که در قالب معاهدات و اسناد بینالمللی آمده است، حمایت از حق بر حیات، سلامت و کرامت غیر نظامیان و رزمندگانی که صحنه درگیری را ترک کردهاند، میباشد.
همچنین حقوق بینالملل بشر دوستانه حق طرفهای درگیری را در انتخابِ روشها و سلاحهای جنگی محدود مینماید. بطور کلی حقوق بشر دوستانه از حقوق اساسی بشر و از حقوق قربانیان در شرایط جنگ دفاع نموده و باعث کاهش آلامِ صدمات ناشی از مخاصمات مسلّحانه میگردد.
حقوق بشر دوستانه از یک سو ماهیت حقوق بشری دارد؛ چون رعایت آن دربارهی هر انسانی بدون توجه به رنگ، نژاد، زبان، مذهب و ملّیت لازم بوده و از سوی دیگر چون با انعقاد کنوانسیونهای بینالمللی لازم الاجرا میشود، صبغه حقوق بینالمللی پیدا میکند، به موازات گسترش روابط دوستانه بینالمللی و پویایی دانش و فرهنگ و تمدن انسانی، قدرت دولتها و نیروهای خودکامه به تحلیل رفته و ارزشهای اخلاقی و بشردوستانه که در گذشتهها فقط جنبه اخلاقی داشت، امروزه به عنوان مهمترین بخش حقوق بینالملل، جنبهی حقوقی و الزامی یافته است. در اثر وقوع جنگهای خانمان سوز جهانی و منطقهای، امروزه همه به این باور رسیدهاند که رعایت حقوق بشر دوستانه، تأمین کننده منافع همهی ملتهاست؛ چون هر کشوری ممکن است روزی گرفتار مخاصمات مسلّحانه گردد و مردم آن نیازمند برخورداری از حداقل حقوق انسانی و قواعد محدودکننده رفتار قوائد درگیر جنگ باشند. انسان در تاریخ حیات خود جنگهای خونینی را به خود دیده است، ملّتی نیست که از آسیبهای آن در امان مانده باشد.
این آسیبها نه تنها جان و مال انسان را تهدید کرده، بلکه کرامت و احترام او را نیز نشانه گرفته است. کشتار کودکان، زنان و سالخوردگان، تجاوز به عنف و امثال آن، قلب بشریت را جریحه دار و پرونده افتخارآمیز جنگاوران را سیاه کرده است. در این میان حقوق بشردوستانه در پی کم کردن این آسیبها و دفاع از حقوق ستمدیدگان جنگ بوده و جامعهی جهانی با تصویب کنوانسیونهای بینالمللی مانند کنوانسیون ژنو و لاهه و سایر کنوانسیونها سعی در ایجاد یک اصول اساسی بشردوستانه در زمان رخدادهای جنگی است اما این کنوانسیونها، قوانینی هستند که رعایت آنها، اگر چه از وقوع جنگ جلوگیری نمیکنند، اما دردها و آسیبهای انسانی را تا حدودی از طرفین مخاصمه میکاهد. هرچند قوانین حقوق بشر دوستانه همانگونه که در کنوانسیونهای بینالمللی امروزه مطرح میباشد در منابع اسلامی مطرح نبوده، اما مواد آن از صدر اسلام، چه در قرآن و چه در سنّت پیامبر (ص) وامامان اهل بیت (ع) موجود بوده است. قرآن کریم به صورت مکرّر بر رعایت عدالت و تجاوز نکردن از حدود معقول انسانی در مقابل دشمنان تأکید کرده است. در این کتاب با نگاهی عمیق و با مطالعهای تطبیقی به بررسی سازوکارهای حمایتی از کودکان در جنگهای مسلحانه بینالمللی و غیر بینالمللی میپردازد.
کتاب حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانهی بینالمللی با عنوان فرعی زندهباد حقوق انسان، نوشته محمدمهدی سیدناصری (پژوهشگر و مدرس حقوق کودکان) در ۲۲۳ صفحه و شمارگان پانصد نسخه با قیمت پشت جلد ۷۹۰۰۰ هزار تومان در اول آذرماه سال ۱۴۰۲ توسط کتابهای متمم واحد حقوق و روابط بینالملل موسسهی نشر و تحقیقات ذکر به چاپ رسید.