در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
سالانه ۲ میلیارد تومان فقط برای برق میمند هزینه می‌کنیم/ چاره‌ای جز پویا کردن روستا نداریم
۱۱ درصد کیچه‌های میمند فعال هستند
مدیر پایگاه میراث جهانی منظر فرهنگی میمند از هزینه‌کرد سالانه ۲ میلیارد تومان برای پروژه‌ای خبر داد که فقط ۵ تا ۱۰ درصد پیشرفت می‌کند و گفت: تنها دغدغه ما بودجه ناکافی است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، روستای ییلاقی میمند از توابع شهر بابک کرمان؛ روستایی صخره‌ای در مرز بین دشت و کوهستان است که قدمت آن به سال‌های بسیار دور باز می‌گردد. تاریخ این روستا به قرون ۷ و ۸ پیش از میلاد بازمی‌گردد. گویی دوام بالا و استحکام بناهای میمند شهر بابک، بر استحکام اصول اجتماعی این مکان هم موثر بوده است. زیرا آداب و رسوم این منطقه، خاص و مرتبط با حال و هوای دوران گذشته بوده و طی قرون مختلف تغییر چندانی نکرده است.
خانه‌های صخره‌ای دستکند میمند یکی از جذاب‌ترین عناصر این منطقه هستند که مردم محلی به آن کیچه می‌گویند. هر کیچه از یک یا چند اتاق با ورودی مشترک تشکیل شده است. ابعاد خانه‌ها با هم فرق دارد اما سادگی و بی‌تکلفی در همه این دست سازه‌های بشری مشترک است. جالب‌ترین نکته در ساخت این خانه‌ها، عدم وجود ملات و مصالح ساختمانی در ساخت این منازل است. عمده‌ترین کاری که برای ساخت این خانه‌های غار مانند انجام شده، جابه‌جایی و جدا کردن سنگ‌ها و ایجاد حفره‌هایی است که نقش کیچه یا خانه بومی میمندی را ایفا می‌کنند.
رضا ریاحیان گهرتی (مدیر پایگاه میراث جهانی منظر فرهنگی میمند) با بیان اینکه حدود ۴۵۰ خانه صخره‌ای کوچک و بزرگ (کیچه) با ۲۵۶۰ اتاق در روستای میمند وجود دارد، گفت: از این مجموع، حدود ۵۰ تا ۷۰ کیچه فعال هستند. به این معنا که مردم در آن کیچه‌ها زندگی می‌کنند، برخی تبدیل به واحد بومگردی شده و برخی دیگر نیز کارگاه صنایع دستی شده‌اند. در این میان ۲۰۰ کیچه درهایش بسته است و دارای مالک و وارث است و کسی در آن زندگی نمی‌کند. بر همگان پر واضح است که اگر در مکانی کسی زندگی نکند، به مرور دچار آسیب می‌شود با این وجود از سال ۱۳۹۸ که به عنوان مدیر پایگاه منظر فرهنگی میمند فعالیتم را آغاز کردم، طرح پایش فضاهای دستکند را اجرا کردم.
او ادامه داد: درواقع برای انجام این پایش، کیچه به کیچه یا همان خانه به خانه رفتیم، عکس برداری و آسیب‌شناسی کردیم و بر اساس اعتبارات موجود و نیروهای فعال پایگاه به طور پیوسته کار خود را انجام می‌دهیم. اما حجم کار به گونه‌ایست که بازخورد ندارد چراکه کار خیلی زیاد است.
ریاحیان گهرتی با اشاره به آنکه از اهداف یک پایگاه میراث جهانی می‌توان به حفاظت، مرمت، ساماندهی و ایجاد زیرساخت اشاره کرد، گفت: به جرات می‌توان گفت پایگاه منظر فرهنگی میمند از سال ۱۳۸۱ که ملی بود و از سال ۱۳۹۴ که تبدیل به پایگاه جهانی شد، هر روز کارگاه مرمتی و ساماندهی در آن فعال بوده و کارگران در این کارگاه‌های مرمتی مشغول کار بوده‌اند. با توجه به حجم کار و اعتباراتی که تخصیص پیدا می‌کند، میزان بازخورد این فعالیت‌ها متغیر است.
مدیر پایگاه میراث جهانی منظر فرهنگی میمند تصریح کرد: واقعیت امر آن است که درحال حاضر حدود ۱۲ کارگر فنی داریم که روزانه ۳ تا ۴ کارگاه را فعال می‌کنند. در این میان بخش بزرگی از اعتبارات تخصیص یافته به گردشگری واریز شده. برای مثال ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبارات مرمتی و گردشگری حدود ۵۰۰ میلیون تومان به بخش مرمت و مابقی به توسعه گردشگری تخصیص می‌یابد که از این میان حدود ۵۰۰ میلیون تومان برای مرمت و ساماندهی و اصلاح سرویس‌های بهداشتی تخصیص می‌یابد و به نوعی می‌توان گفت دو سوم اعتبارات این بخش از پایگاه به حوزه گردشگری اختصاص یافته.
او با اشاره به آنکه اولویت اول پایگاه میمند ساخت و ساماندهی سرویس‌های بهداشتی است، گفت: روزگاری، میمند دارای پایگاه میراثی، پژوهشی و مطالعاتی بود اما اکنون با توجه به آنکه در فهرست یونسکو ثبت شده، تبدیل به مقصد گردشگری شده است. به این معنا که ۵۰ درصد فعالیت‌ها در حوزه گردشگری متمرکز شده است. دراین خصوص نیز حدود ۵۰ سرویس بهداشتی ساختیم تا بخشی از زیرساخت‌های گردشگری را توسعه دهیم. درحال حاضر حدود ۴۰ سرویس فعال هستند. ما در این مکان اقدامات پیوسته انجام می‌دهیم که ۶۰ درصد فعالیت‌ها در حوزه گردشگری و ۴۰ درصد درحوزه ساماندهی و مرمت متمرکز است.
ریاحیان گهرتی یادآور شد: از سال ۱۳۹۸ تاکنون ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان صرف اصلاح شبکه برق در میمند شده است. سالی ۲ میلیارد تومان اعتبار در این حوزه داریم اما با توجه به افزایش قیمت‌ها، هرسال پروژه اصلاح شبکه برق حدود ۵ تا ۱۰ درصد پیشرفت می‌کند. این در تمام پروژه‌های عمرانی کشور وجود دارد. تاکنون حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و به صورت کابل کشی زیرزمینی درآمده اما از آنجایی که باید این اصلاحات تکمیل و بعد شبکه زیرزمینی فعال و مدار برقرار شود تا بتوانیم منظر را از سیم‌های برق آویزان خالی کنیم، تاکنون نتوانسته‌ایم این مهم را محقق کنیم.
او همچنین از تخصیص ۲ میلیارد تومان از حوزه مسئولیت‌های اجتماعی شرکت مس برای تکمیل موزه میمند خبر داد و گفت: پیوسته در حال انجام کارها و امور هستیم و به فراخور زمانه نیز اعتبارات خوبی داریم اما مشکل آنجاست که افزایش قیمت‌ها سبب شده تا کارها آنگونه که می‌خواهیم پیش نرود. برای مثال سالانه حداقل یک میلیارد تومان برای مرمت نیاز داریم. اگر بخواهیم سالی از ۴۰۰ کیچه موجود، ۵۰ کیچه را مرمت و بازسازی کنیم باید یک میلیارد پول داشته باشیم. حتا اگر بخواهیم ظرف مدت ۲ سال شبکه برق را اصلاح کنیم باید همین الان ۱۰ میلیارد تومان داشته باشیم. تنها دغدغه ما بودجه ناکافی است. باتوجه به بودجه موجود، اگر قیمت‌ها افزایش نیابد، اصلاح شبکه برق میمند ۵سال دیگر طول می‌کشد.
مدیر پایگاه میراث جهانی منظر فرهنگی میمند همچنین به لزوم همکاری دهیاری‌ها و مردم محلی با پایگاه اشاره کرد و گفت: سال گذشته حدود ۴۰۰ متر مربع از سطح معابر روستا را با کمک دهیاری سنگفرش کردیم و امسال هم درصدد هدایت بخشی از اعتبارات دهیاری به این سمت هستیم. از این دست کارها برای جذب اعتبارات انجام می‌شود اما کافی نیست. هرچند درحال حاضر شرایط نسبی میمند خوب است اما آنچه که باید باشد نیست.
از آنجا که این میراث به عنوان منظر فرهنگی به ثبت جهانی رسیده، از این رو رونق زندگی و حضور مردم در آن از اهمیت بالایی برخوردار است. ریاحیان در این خصوص گفت: منظر فرهنگی میراث جهانی میمند حدود ۱۲ هزار کیلومتر است که ۴۰ آبادی را در خود جای می‌دهد و روستای میمند هسته اصلی آن است. شاخص جهانی آن بر تعامل انسان و طبیعت تاکید دارد. نمود این شاخص شیوه زندگی و اقتصاد مردمان میمند است که سه مرحله کوچ داشتند. درواقع اگر در تمام دنیا دو مرحله کوچ مرسوم است، در میمند سه مرحله کوچ وجود دارد. حفاظت از این ارزش‌های میمند ما را برآن می‌دارد تا کاری کنیم که حداقل ۸۰ درصد زندگی در میمند پویا باشد تا چرخه سه مرحله‌ای کوچ شکل گیرد.
او یادآور شد: در پایگاه میراث جهانی منظر فرهنگی میمند حدود ۵۰ درصد کارها به مباحث مرمتی و کارگاهی مرتبط است اما ۵۰ درصد دیگر به بحث منظر فرهنگی و چرای دام‌ها و کوچ و زندگی مردمان میمند ارتباط پیدا می‌کند. پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری را باید مد نظر قرار داد. در این میان روستای میمند هسته اصلی منظر فرهنگی است. از یک سو باید سیما و منظر را حفظ کنیم که برای این مهم ساماندهی و اصلاح شبکه برق را در دست داریم. از دیگر سو ساماندهی مد نظر است که در این بخش هم معابر را سنگفرش می‌کنیم و در بخش دیگر هم مرمت مطرح است که کیچه‌ها را در دست داریم. درحال حاضر ۹۰ درصد یکپارچگی و ایستایی معماری دستکند میمند سالم است. اگر در گوشه و کنار شاهد ریزش سقف یا دیواری هستیم بخشی از کل معماری است. میمند در یک دره قرار دارد و جنس خاک آن آتشفشان فشرده است و ممکن است به یکباره بخشی از کوه جدا شود. گرچه در این سال‌ها چنین اتفاقی نیفتاده البته سقف برخی از کیچه‌ها ریخته که آنها را مرمت کرده‌ایم.
