تهیه‌کننده برنامه مطرح کرد؛
فصل جدید «نقد سینما» نگاهی تخصصی به سینما دارد/ بین مخاطب و منتقد در سینمای ایران ارتباطی وجود ندارد
یوسف بچاری گفت: اولویت ما این است که سینما را خیلی جدی بدانیم و نگاهی تخصصی به آن داشته باشیم. به نظر من اگر ارتباطی بین مخاطب و منتقد ایجاد شود و مخاطب محصول باکیفیت را انتخاب کند، این ارتباط می‌تواند به ارتقای کیفیت سینمای ایران منجر شود.
یوسف بچاری، تهیه‌کننده برنامه «نقد سینما» که قرار است در روزهای برگزاری چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر از شبکه چهار سیما به صورت زنده هر شب روی آنتن تلویزیون برود، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، اظهار داشت: یکی از تفاوت‌های اصلی این فصل با فصل‌های قبل برنامه «نقد سینما» این است که شبکه پخش «نقد سینما» تغییر کرده، در این سال‌ها به صورت سنتی این برنامه از شبکه پنج سیما پخش می‌شد ولی امسال از شبکه چهار این برنامه روی آنتن می‌رود.
بچاری خاطرنشان کرد: دلیل تغییر شبکه و پخش این برنامه از شبکه چهار به این موضوع مربوط می‌شود که در این فصل قصد داریم بار بحث‌های نظری بیشتر باشد. به نظر من مباحث فرهنگی هنری در شبکه چهار می‌تواند پر‌رنگ‌تر و بیشتر مطرح شود. ما در سال‌های سینمای پس از انقلاب مباحث تئوریک بسیاری درباره سینما داشته‌ایم که در برنامه‌های سینمایی همواره مطرح شده‌اند، موضوعاتی مثل قهرمان در سینما، سیاستگذاری‌های سینما، تأثیرپذیری سینما از جشنواره‌های مختلف و... همیشه در این سال‌ها تکرار شده‌اند و ما در این برنامه قصد داریم با حضور دست‌اندرکاران سال‌های گذشته مباحث جدیدی را مطرح کنیم و نگاهی کارشناسانه به موضوعات داشته باشیم.
وی افزود: از طرفی قصد داریم از کارشناسان جدید و جوان سینما که امروز صاحب نظر و اندیشه شده‌اند نیز استفاده کنیم چراکه حضور کارشناسان جوان به ما کمک می‌کند نگاهی بهروز به سینما داشته باشیم. از نظر من در این حوزه بهروز بودن نگاه اهمیت بالایی دارد چراکه سینما اصولاً هنری بهروز است.
این تهیه‌کننده درباره عدم همکاری فصل جدید برنامه «نقد سینما» با بهروز افخمی گفت: عدم حضور آقای افخمی در فصل جدید این برنامه به مسئله خاصی مربوط نمی‌شود؛ در واقع برنامه «هفت» زودتر اقدام کرد و پیش از ما ساخت این برنامه آغاز شد که به همین دلیل دوستان با آقای افخمی به توافق رسیدند و ما که کارمان کمی دیرتر آغاز شد به همین دلیل نتوانستیم از حضور ایشان بهره‌مند شویم. دغدغه همه ما رشد سینما است و فرقی نمی‌کند که ایشان در برنامه ما حضور داشته باشند یا در برنامه «هفت».
بچاری درباره عدم پخش مستمر برنامه‌های سینمایی در تلویزیون گفت: نظر خاصی در این مورد نمی‌توانم مطرح کنم و فکر می‌کنم بهتر است مدیران تلویزیون درباره دلایل این اتفاق توضیح دهند اما نظر مدیران شبکه چهار بر این است که پخش برنامه «نقد سینما» پس از جشنواره فیلم فجر هم ادامه داشته باشد و امیدواریم این بار پخش این برنامه متوقف نشود.
این تهیه‌کننده در پاسخ به این پرسش که عدم تمایل تلویزیون به همکاری و حضور برخی چهره‌ها در این رسانه چه تأثیری بر کیفیت برنامه‌های سینمایی تلویزیون دارد، گفت: مباحث برنامه «نقد سینما» بیش از هر چیز به موضوعات تخصصی مربوط می‌شود و فکر نمی‌کنم مشکل چندانی برای ما ایجاد شود اما در شرایطی که یک سیاست کلی وجود دارد ما را موظف به پذیرش این سیاست می‌کند. ما در برنامه «نقد سینما» تابع سیاست‌ها و قوانینی هستیم که در رسانه ملی وجود دارد.
بچاری در ادامه تأکید کرد: اولویت ما این است که سینما را خیلی جدی بدانیم و نگاهی تخصصی به آن داشته باشیم. همیشه سعی ما بر این بوده که مخاطبمان را با استانداردی از بحث زیبایی‌شناسی و دیگر مباحث نظری سینما آشنا کنیم تا راحت‌تر بتواند محصول مورد نظر خود را انتخاب کند. در حقیقت سعی ما ارتقای نگاه و سواد مخاطب است تا بتواند این کالای فرهنگی که سینما نام دارد را بهتر انتخاب کند. قطعاً برنامه‌های سینمایی در تلویزیون با رشد سلیقه و سواد مخاطب می‌توانند به رشد سینمای کشور کمک کنند و امیدوارم از اینگونه آثار حمایت شود. ما در «نقد سینما» همیشه رشد سینما را مدنظر داشته‌ایم و امیدوارم در فصل جدید نیز بتوانیم چنین کاری انجام دهیم.
این تهیه‌کننده درباره تأثیر نقد بر کیفیت آثار سینمایی گفت: هر جنسی را که بخواهید بخرید، هر چقدر که اطلاعات شما نسبت به آن جنس بیشتر باشد قطعاً باکیفیت‌ترین را می‌خرید. سینما هم به همین شکل است و نقد به مخاطب کمک می‌کند که بتواند سینما را به خوبی بشناسد و انتخاب بهتری داشته باشد. وقتی که بیننده شناخت خوبی پیدا کند در انتخابش تأثیر می‌گذارد و انتخاب مخاطب در بازار سینما تأثیرگذار است و در نتیجه نقد می‌تواند در کلیت سینما تأثیرگذار باشد ولی صرفاً نقد نمی‌تواند به ارتقای کیفیت سینما منجر شود، اگر نقد ضعیف باشد و اطلاعات درستی به مخاطب ندهد حتی ممکن است منجر به کاهش کیفیت سینمای یک کشور شود.
وی درباره ارتباط مخاطبان با منتقدان در سینما گفت: نه تنها در سینما که بین منتقدان در هر عرصه هنری و مخاطبان باید ارتباطی وجود داشته باشد، این یک ارتباط فرهنگی سازنده است که تأثیر چشمگیری در کلیت سینما خواهد داشت اما متأسفانه به دلیل پایین بودن سرانه مطالعه در کشور ما این ارتباط هیچ‌گاه در هیچ عرصه هنری شکل نگرفته است.
بچاری در پایان درباره نقش برنامه‌های سینمایی در شکل‌گیری ارتباط بین منتقد و مخاطب گفت: منتقدی که در عرصه عمومی می‌خواهد درباره یک اثر هنری مثل فیلم اظهار نظر کند باید با زبان همان مخاطبان نظر خود را بگوید. در واقع ما نمی‌توانیم با این تصور که در سینماتک فرانسه هستیم مقابل دوربین تلویزیون بنشینیم و فیلم‌ها را قضاوت کنیم و بگوییم که مثلاً فلان فیلم اثری بسیار ضعیف است. اگر در سینماتک فرانسه ادبیات انتقاد به شکل دیگری است به این دلیل است که افراد حاضر در این مجموعه اشتراکات فکری بسیاری دارند و اساساً آن محفل برای همین بحث‌های پیچیده است و به نظر من در عرصه عمومی منتقد باید با یک زبان ساده‌تر و بیانی موشکافانه به خوب یا بد بودن یک اثر اشاره کند یا حتی می‌تواند به جای بررسی مصداقی فیلم‌ها، درباره معیارهای بالا یا پایین بودن کیفیت فیلم‌های سینمایی صحبت کند و بگوید یک فیلم خوب واجد چه ویژگی‌هایی است. به نظر من این نگاه در برنامه‌های سینمایی ما بسیار کمرنگ بوده و من به عنوان تهیه‌کننده برنامه «نقد سینما» چنین مسئله‌ای را همواره مدنظر داشته‌ام. در حقیقت ما به فرمی که متناسب با محتوا باشد، سرفصل‌های فکری که در فیلم مطرح می‌شود و... ملاک سنجش یک اثر هستند. مسئله اصلی این است که ما امروز با خیل کثیری از آثاری سر و کار داریم که اصلاً نگاه و قصه و ساختار روایی ندارد و در بدیهیات سینما دچار مشکل است. مخاطب ما امروز باید از منتقد بیاموزد که اصلاً این محصولی که بابت آن هزینه می‌کند و وقت می‌گذارد، فیلم هست یا خیر و بعد به این بررسی برسد که آیا این فیلم خوب است یا خیر.
