کشف کتیبه‌ای جدید درباره نجوم و گاهشماری در مرودشت
کتیبه تازه‌ای درباره نجوم و گاهشماری بر فراز کوهستان نقش رستم مرودشت در استان فارس کشف شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نقش رستم مرودشت در استان فارس دربردارنده یکی از زیباترین و متنوع‌ترین آثار تاریخی ایران است که هر ساله هزاران گردشگر داخلی و خارجی از آن دیدن می‌کنند. در این مکان از دیرباز نقش برجسته‌های دوره عیلامی، هخامنشی و ساسانی، آرامگاه‌های هخامنشی، ساختمان موسوم به کعبه زرتشت و همچنین سنگ‌نوشته‌های متعددی از دوره‌های تاریخی به جای مانده که هر تماشاگری را سرشار از ذوق و شادی می‌کند. اخیرٱ سنگ‌نوشته‌های متعددی بر فراز کوهستان نقش رستم به وسیله پژوهشگران بومی کشف شده که به تدریج در همایش‌ها و مقالات علمی در حال انتشار است.
ابوالحسن اتابکی (پژوهشگر آزاد) درباره کشف این کتیبه‌ها گفت: یکی از این کتیبه‌ها که به اتفاق آقای حبیبی و خانم ابراهیمی کشف نمودیم، سنگ‌نوشته‌ای درباره نجوم و گاهشماری است که در دو سطر کوتاه به خط «پهلوی کتابی» بر روی سنگ‌های هموار کوهستان به نگارش درآمده است. رسم الخط کتیبه و نحوه نگارش آن نشان می‌دهد که این سنگ‌نوشته در اواخر دوره ساسانی به وسیله کاتبان محلی از اهالی شهر استخر یا ساکنان قلعه نقش رستم بر فراز کوهستان نگاشته شده است.
اتابکی بر این باور است که واژه «فراراست» که در این سنگ نوشته به کار رفته در متون اوستایی و پهلوی، تنها برای پیمایش زاویه‌ای آسمان به کار رفته است. وی به استناد از کتاب «آثارالباقیه و قرون خالیه» ابوریحان بیرونی آشکار می‌کند که واژه فراراست یا معادل آن «ذراع» برای اندازه گیری میان ستارگان، صورت‌های فلکی و فاصله میان دو نقطه که بروی دو نصف النهار قرار گرفته‌اند نیز به کار می‌رفته است. ترجمه این سنگ نوشته که به تازگی در مجله «پژوهشنامه تمدن ایرانی» دانشگاه کرمان به چاپ رسیده، چنین است:
«بیست و دو فراراست (ذراع) شمردن، سوی کنش نافرمانی»
او ادامه داد: اهمیت علم نجوم در ایران باستان چنان بوده که کتاب‌های متعددی از دوره ساسانی درباره گاهشماری و نجوم تالیف شده است و پس از آن در دوره اسلامی نیز منجمان بزرگی همچو «عبدالرحمان صوفی رازی» با نوشتن کتب و رساله‌های فراگیر در باب نجوم خدمات گسترده‌ای به جامعه جهانی عرضه نمود. حافظ شیرازی با سرودن چکامه‌ای در باب علم نجوم چنان مات و مبهوت عالم هستی است که از عدم توانایی و درک گیهان و پیچیدگی آن زبان به شکوه می‌گشاید:
چیست این سقف بلند ساده‌ی بسیار نقش
زین معما هیچ دانا در جهان آگاه نیست
