احمد بهرامی مطرح کرد:
نمیخواهم فیلمهایم به زمان حال بچسبند/ سینما اولویت جامعه امروز نیست/ «شهر خاموش» نمیتواند در جشنواره فجر شرکت کند
احمد بهرامی درباره دلیل سیاهوسفید بودن فیلمهایش گفت: تصاویر سیاهوسفید نوعی بیزمانی ایجاد میکنند و از آنجا که نمیخواهم فیلمهایم دقیقاً به زمان حال بچسبند از این ویژگی استفاده میکنم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، احمد بهرامی از فیلمسازان جوانیست که با کسب جایزه در جشنوارههای جهانی به تازگی توانسته فیلمساز موفقی در عرصه بینالملل باشد. اولین فیلم او با عنوان «دشت خاموش» توانست در بخش افقهای هفتادوهفتمین جشنواره ونیز جایزه بهترین فیلم را دریافت کند. او به تازگی با «شهر خاموش» جدیدترین اثر سینماییاش موفق به کسب جایزه بهترین کارگردان از جشنواره شبهای سیاه تالین شد.
«دشت خاموش» فیلمی سیاهوسفید است که روایتگر داستان کارگرانی در حاشیه شهر است که بازیگرانی چون علی باقری، فرخ نعمتی و مهدیه نساج در آن ایفای نقش کردهاند و شاید آنطور که در خارج از ایران مورد توجه قرار گرفت، در کشورمان توجه چندانی به آن نشد. به طور کلی بهرامی با وجود موفقیت در جشنوارههای جهانی تا امروز در جشنوارههای داخلی حضور چندانی نداشته و این در حالی است که قطعاً «شهر خاموش» میتوانست یکی از فیلمهای مهمی باشد که در چهلویکمین جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشد.
به بهانه موفقیت «شهر خاموش» در بیستوششمین جشنواره شبهای سیاه تالین با او گفتگویی داشتیم. بهرامی در ابتدای این گفتگو درباره حضور یا عدم حضورش جدیدترین فیلمش در چهلویکمین جشنواره فجر گفت: با توجه به اینکه فیلم «شهر خاموش» در جشنواره تالین حضور داشته، قوانین جشنواره فجر دیگر اجازه حضور این فیلم در این رویداد را نمیدهد. همچنین طبق قوانین فجر تنها فیلمهایی میتوانند در این جشنواره حضور داشته باشند که اولین نمایششان را در این رویداد سینمایی تجربه کنند و این امکان برای «شهر خاموش» وجود ندارد.
بهرامی درباره حضور فیلم «دشت خاموش» در جشنواره جهانی فجر گفت: فیلم قبلی من «دشت خاموش» که در جشنواره ونیز توانست جایزه بهترین فیلم بخش افقها را از آن خود کند هم نتوانست در بخش مسابقه جشنواره جهانی فجر حضور داشته باشد و به همین دلیل در بخش خارج از مسابقه نمایش داده شد. اما به طور کل باید بگویم که با توجه به مشکلات اقتصادی که مردم با آن دست و پنجه نرم میکنند و اتفاقات تلخی که اخیراً شاهد بودیم سینما در اولویت جامعه نیست و به همین دلیل ترجیح میدهم در جشنی حضور نداشته باشم.
این کارگردان در ادامه درباره اکران فیلم سینمایی «دشت خاموش» گفت: طبق اطلاعاتی که دارم و از خبرگزاریها و رسانههای مختلف کسب کردهام، میدانم که سینماها در هر سانس معمولاً ۳ یا ۴ درصد بلیتهایشان را میفروشند و مشخص است که در این شرایط کسی تمایل به سینما رفتن ندارد. طبیعتاً در این شرایط اکران فیلم کار خطرناکی است و به نظر من پیش از فکر کردن به این مسائل لازم است همه دست در دست هم دهیم تا مشکلات موجود حل شوند، در صورتی که این اتفاق رخ دهد و جامعه به آرامش برسد، خود به خود سینما نیز به شرایط عادی برمیگردد و مردم به سینما میروند. فعلاً سینما در اولویت کسی نیست و به دلیل مسائل اقتصادی همه ما در شرایط نامتعادلی به سر میبریم و خانهنشین شدهایم، در این شرایط همیشه اولین قشری که آسیب میبیند قشر فرهنگی هنری است چراکه فیلم دیدن تنها در شرایط عادی اتفاق میافتد؛ به همین دلیل نمیتوان انتظار داشت که فیلمی در سینماها فروش قابل قبول داشته باشد یا اصلاً سینما برای مردم اهمیت داشته باشد.
وی درباره قصه فیلم «شهر خاموش» و ارتباطش با فیلم «دشت خاموش» گفت: من قبلاً میخواستم فیلمی سینمایی در چند اپیزود بسازم که قصه آدمهای در حاشیه و رانده شده از جامعه را روایت میکرد که در نهایت «دشت خاموش» را با قصه لطفالله ساختم، پیشکاری که در یک کوره آتشپزی کار میکند اما کوره در آستانه تعطیلی است و این اتفاق مشکلات بزرگی برای او به وجود آورده است. بعد از آن میخواستم قصه خانمی را روایت کنم که از جامعهاش رانده و در حقیقت این اتفاق در جامعهای صنعتی رخ داده که کرامت انسانی را از بین برده است و این زن به دنبال این است که حق و حقوقش را بگیرد.
این کارگردان در ادامه خاطرنشان کرد: شباهتهای ساختاری بین این فیلم و فیلم «دشت خاموش» وجود دارد؛ مثل تصویر سیاهوسفید، نسبت ۴:۳ تصویر، سکانسپلان و قصههای مینیمال که در هر دو فیلم دیده میشود.
بهرامی درباره دلیل سیاهوسفید بودن هر دو فیلمش گفت: یکی از دلایلش این است که نمیخواهم فیلمم به زمان دقیق الان بچسبد، با دیدن سیاهوسفید انسان ناخودآگاه یاد گذشته میافتد و من ترجیح میدهم که فیلمم این حس را به مخاطب بدهد که قصه در یک گذشته نه چندان دور روایت میشود و با توجه به تجربه ذهنی مخاطب او را به ۲۰ یا ۳۰ سال پیش ببرد. دلیل دیگرش این است که من در قصه آدمهای حاشیهای که دنبالشان میکنم، رنگ خاصی به آن معنا نمیبینم. زندگی آنها عاری از انواع رنگها است و رنگ با خود زرق و برقی دارد که ممکن است مخاطب حواسش به چیزهای دیگر پرت شود و من با استفاده از تصویر سیاهوسفید از این اتفاق جلوگیری میکنم. مهمترین مسئله اما همان بیزمانی است که برای من اهمیت دارد.
این کارگردان در پاسخ به این پرسش که آیا در قالب یک تریلوژی پرداختن به زندگی انسانها در حاشیه شهرهای صنعتی را دنبال میکند، گفت: برای ساخت قسمت سوم به سوژه فکر میکنم و اگر سوژه مناسبی پیدا کنم قطعاً سومین اثرم را هم در همین قالب خواهم ساخت. وضعیتی که امروز داریم اصلاً برای فیلمسازی مناسب نیست و از طرفی با توجه به حوادث اخیر و سرعت اتفاقات به نظر میرسد که دیگر موضوعات و طرحهای قدیمی عقب ماندهاند و سینما طبیعتاً نباید از جامعهاش عقبتر باشد. من واقعاً در برزخی به سر میبرم که نمیدانم سوژه فیلم بعدیام باید چه باشد. در واقع من قصهای در ذهن داشتم که میتوانست تکمیلکننده این تریلوژی باشد اما با توجه به اتفاقاتی که رخ داد به نظرم باید سوژه دیگری را دنبال کنم.
بهرامی در پایان درباره حضور «شهر خاموش» در جشنوارههای جهانی گفت: وقتی که ساخت فیلم به پایان رسید زمان حضور در برخی جشنوارهها به پایان رسیده بود و به همین دلیل ترجیح دادیم که در جشنواره فیلم تالین که یک فستیوال الف هست، حضور داشته باشیم. فیلمسازان معتبر و بزرگی در این جشنواره شرکت میکنند و برای ادامه حضور جهانی «شهر خاموش» در جشنوارههای مختلف نیز برنامهریزیهایی نیز داریم.
خبرنگار: علی ناصری