در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
از میزهای تخصصی گردشگری چه خبر؟ / افتتاح نخستین هتل مخصوص معلولان در مشهد/ بزرگترین مشکل گردشگری دریایی، تعدد دستگاه‌ها و صدور مجوز است/ تحقق ادبیات مشترک در حوزه گردشگری کشاورزی
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از آنچه تاکنون در میزهای تخصصی گردشگری گذشته، سخن گفت.
به گزارش خبرنگار ایلنا، یکی از پروژه‌های بزرگ حوزه گردشگری راه‌اندازی میزهای تخصصی گردشگری است که بر اساس گفته‌های مسئولان در قالب ۴۹ میز تخصصی در زیرمجموعه ۱۳ کمیته ملی قرار است حوزه گردشگری را به صورت تخصصی پیش برد، توسعه دهد و موانع و مشکلات پیش روی آنرا رفع کند.
سیدمصطفی فاطمی (مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) در این خصوص گفت: با توجه به رویکردی که در وزارتخانه وجود دارد، بنابرآن شد تا با استفاده از نمونه‌هایی که در دنیا وجود دارد و با توجه به ساختاری که برای توسعه گردشگری موضوعی دارند به حوزه گردشگری تخصصی ورود کنیم. نمونه‌هایی در کنیا، مصر و ارمنستان و… وجود دارد که تشکیل فدراسیون‌های موضوعی گردشگری را دربرمی‌گیرد. از این ساختار برای شکل دادن به میزهای تخصصی و کارگروه‌های گردشگری استفاده کردیم.
او ادامه داد: در حوزه طبیعتگردی سه میز تخصصی از جمله ژئوتوریسم و گردشگری معدن، اکوتوریسم، حیات وحش و قرقگاه‌ها تشکیل شد. در این حوزه احصاء معادن دارای قابلیت گردشگری، توجه به محورهای طبیعتگردی و ژئوتوریسم، تشکیل کارگروه‌های پرنده نگری، شکار و مراکز آشنایی با حیوانات، احیاء مجدد خانه‌های طبیعتگردی در نقاط مختلف کشور، تشکیل مجمع موزه‌های طبیعتگردی، برگزاری نشست مراکز تفریحی و آموزشی مرتبط با حیوانات، احصاء مراکز پرنده نگری در استان‌ها و آموزش و صدور کارت برای راهنمایان تخصصی این حوزه‌ها مد نظر قرار گرفته است. همچنین به زودی نخستین همایش گردشگری معدن را در زنجان برگزار خواهیم کرد.
فاطمی درخصوص حوزه گردشگری خانواده محور و میزهای تخصصی آن نیز گفت: از سه میز گردشگری کودک، گردشگری دسترس‌پذیر (ویژه سالمندان و معلولین)، گردشگری زوجین و جوانان که برای این بخش پیش بینی کرده‌ایم دو میز شکل گرفته است. در این میان محورهای مراکز گردشگری کودک، محورهای کودک در شهرها در دستور کار قرار دارد اما هنوز نهایی نشده است. همچنین دستورالعملی برای جاذبه‌های مکمل برای کودکان در نظر گرفته شده، در این میان با وجود آنکه هنوز میز تخصصی گردشگری زوجین و جوانان تشکیل نشده اما آیین نامه خودروهای گردشگری خانواده که همان کمپرها هستند در دستور کار قرار دارد. مناسب‌سازی محورهای گردشگری را با همکاری وزارت کار و رفاه اجتماعی و سازمان بهزیستی پیش می‌بریم. تدوین استانداردهای دسترس‌پذیری اماکن گردشگری، پیشنهاد اختصاص کمک هزینه به اماکن گردشگری از اعتبارات زیرساخت برای در دسترس‌پذیر کردن مجموعه‌ها، تعیین مشوق برای توسعه گردشگری افراد دارای معلولیت از جمله نتایجی است که از این حوزه حاصل شده است.
او با اشاره به آنکه یزد موفق شد در نخستین جشنواره گردشگری دسترس‌پذیر حدود ۱۷ کیلومتر از مسیرهای گردشگری خود را برای معلولان و کم توان‌های جسمی مناسب‌سازی کند، از برگزاری دومین جشنواره در کیش و آماده‌سازی مسیر گردگشگری برای معلولان خبر داد و گفت: این حوزه نیازمند فرهنگسازی است و باید برخی از کارها با رای‌زنی با مسئولان انجام شود. برخی از کارها می‌تواند به سادگی انجام شود تا معلولان در اولویت ورود قرار گیرند. البته که هزینه مناسب‌سازی برای گردشگری دسترس‌پذیر بسیار زیاد است و نمی‌توان آنرا یکجا عملیاتی کرد. اما تعداد زیادی از مراکز این کار را شروع کرده‌اند و حتا نخستین هتل مخصوص معلولان در مشهد به زودی گشایش خواهد یافت. این مهم حاصل تعامل سرمایه‌گذار با تشکل‌های گردشگری است.
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به شکل گیری میزهای تخصصی در حوزه گردشگری تعالی بخش نیز گفت: میز گردشگری ادیان در شرف تاسیس است و هنوز شکل نگرفته اما میز گردشگری جنگ و دفاع مقدس در قالب راهیان نور تشکیل شده است. با همکاری راهیان نور سعی برآن است تا این تورها کمی به سمت گردشگری نزدیک‌تر و از ظرفیت‌های استانی در حوزه گردشگری و موزه‌ها بیشتر استفاده شود و جوامع محلی از حضور راهیان نور در مناطق بیشتر نفع برد. همچنین میز گردشگری مذهبی و زیارت در شرف تاسیس است و میز گردشگری معنوی نیز شکل گرفته. تفاوت این دو میز در آن است که در حوزه گردشگری معنوی، از سایر ادیان برای دیدن مراسم یک دین دیگر می‌آیند و در گردشگری مذهبی و زیارت گردشگرانی از همان دین برای دیدن مراسم می‌آیند. در حوزه گردشگری معنوی شاهد برگزاری تورهای متعددی در شهرهایی همچون یزد، کاشان، زنجان و… بودیم که در ایام تاسوعا و عاشورا و اربعین برگزار شدند. حتا نمایشگاه دست نوشته‌ها و عکس‌های مربوط به گردشگری معنوی نیز برگزار شد.
فاطمی در ادامه از عدم تشکیل میزهای تخصصی گردشگری فرهنگی و تاریخی خبر داد و گفت: میز گردشگری میراث ملموس، ناملموس و آثار جهانی سه میز تخصصی این حوزه است. از آن جهت که این موضوعات سال‌ها مورد توجه بوده و خیلی روی این موضوعات کار شده و دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های خود را دارد از این رو در اولویت قرار نگرفته است.
او همچنین درخصوص میزهای تخصصی در حوزه گردشگری سلامت گفت: در این حوزه شورایی شکل گرفته که کارگروه‌ها در قالب آن فعالیت دارند. از این رو خیلی به آن ورود نکرده‌ایم.
به گفته این مقام مسئول در حوزه گردشگری آبی، سه میز تخصصی در نظر گرفته شده که از آن جمله می‌توان به میز گردشگری کروز و شناورهای تفریحی، میز گردشگری آب‌های معدنی، ماساژ و آب گرم و میز گردشگری ساحلی (دریا، تالاب‌ها و رودخانه‌ها) اشاره داشت اما از آنجا که موضوع جدیدی است و گروه‌هایی در این حوزه فعالیت دارند، نیاز است تا نشست‌هایی با این گروه‌ها داشته باشیم. از این رو هنوز هیچیک از این میزها تشکیل نشده است. موانع و مشکلاتی در این خصوص وجود دارد که از آن جمله می‌توان به بحث سوخت، دریافت مجوزها و… اشاره کرد. بزرگترین مشکل گردشگری دریایی، صدور مجوزهایی است که به دلیل تعدد دستگاه‌های دخیل با مشکل مواجه است.
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی همچنین درخصوص میزهای تخصصی گردشگری خوراک گفت: برای این حوزه چهار میز تخصصی از جمله غذاهای ملل، غذاهای ایرانی، نان و شیرینی، دمنوش و سردنوش، در نظر گرفته شده که تاکنون همه آن‌ها تشکیل شده‌اند. در این حوزه تصمیماتی از جمله طرح صدور کارت تخصصی راهنمایان گردشگری خوراک، تدوین اطلس گردشگری خوراک اخذ شده. شاهد برگزاری رویدادهای گردشگری خوراک در قالب ملی و بین‌المللی نیز بودیم چنانکه چندی پیش شاهد برگزاری رویدادی مشترک بین عمان، هند، افغانستان و ایران بودیم. به زودی رویداد مشترکی با عمان و ترکیه خواهیم داشت. برنامه ریزی‌هایی برای برگزاری تور ویژه گردشگری خوراک نیز انجام شده. ایجاد خانه‌های خوراک‌های ایرانی در شهرهای ایران نیز مد نظر قرار گرفته.
گردشگری ورزشی یکی دیگر از میزهای تخصصی است که فاطمی به آن اشاره داشت و گفت: جلسه مشترکی با میزهای تخصصی در این زمینه داشتیم اما هنوز مسئولیت میزها مشخص نشده. میز گردشگری ماجراجویانه، رویدادهای ورزشی و بازی‌های بومی و محلی در این حوزه جای گرفته‌اند. وزارت ورزش نیز در این خصوص ورود کرده است. همچنین صدور کارت تخصصی برای راهنمایان گردشگری ورزشی را مد نظر داریم. تقویم رویدادهای گردشگری ورزشی و گردشگری کشاورزی به زودی رونمایی می‌شود.
به گفته او، در حوزه گردشگری روستایی، سه میز تخصصی از جمله گردشگری روستایی، عشایری و کشاورزی تشکیل شده. دومین نشست گردشگری کشاورزی هفته گذشته در لرستان برگزار شد و کارگاه آموزشی در این راستا برگزار شد. با توجه به آنکه بین تفکر ما به عنوان نهاد گردشگری با تفکر جهاد کشاورزی تفاوت وجود دارد از این رو نیاز بود تا کارشناسان این دو حوزه در کنار هم قرار گیرند تا تفکرات به هم نزدیک‌تر شود و مشکلات و موانع را رفع کنند. درحال رسیدن به ادبیات مشترک هستیم. اطلس بومگردی‌های ایران، احیای سایت‌های گردشگری روستایی، عشایری و کشاورزی، بازبینی روستاهای گردشگری، ارزیابی پروژه‌ها و پرونده‌های روستاهای ثبت جهانی که تاکنون ۵۰ روستا شناسایی شده‌اند که در نوبت ثبت قرار گیرند و… نیز در برنامه قرار گرفته است.
فاطمی درخصوص حوزه گردشگری شهری نیز گفت: در این زمینه نیز گردشگری کاری و صنعتی و پارک‌های موضوعی مد نظر است. نباید فراموش کرد که پارک‌های موضوعی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگر در کشور هستند چنانکه اگر پارک‌هایی مانند ژوراسیک‌پارک، پارک آبی و… را از تهران حذف کنیم، بخش عمده‌ای از جاذبه‌های گردشگری تهران حذف خواهند شد. این امور در دستور کار قرار گرفته‌اند. میز گردشگری خرید نیز در حال شکل گیری است.
او درخصوص وضعیت نهایی پروژه موسوم به «شهر گردشگر» که ارتقای رقابت‌پذیری مقاصد گردشگرپذیر کشور، معرفی و ترغیب برندهای مقاصد گردشگری اعم از شهر و روستا که در پروژه ملی اعتبارسنجی، ارزیابی و رتبه‌بندی مقاصد گردشگرپذیر تعریف می‌شود در زمره اهداف آن گنجانده شده بود، گفت: این طرح به دنبال برندسازی بود. یزد توانست لوح خود را دریافت کند اما به نظر می‌رسد که درحال حاضر این طرح متوقف شده است. اما در دستور کار میز تخصصی گردشگری شهری قرار دارد.
فاطمی با اشاره به‌عدم تشکیل میزهای تخصصی گردشگری هنری نیز گفت: گردشگری موسیقی، هنر گردی و گالری‌ها، گردشگری سینما، فیلم و عکاسی را داریم که با وجود برگزاری جلساتی با تعدادی از افراد، هنوز میزهای تخصصی آن تشکیل نشده است.
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی تصریح کرد: در حوزه گردشگری ادبی نیز میزهای تخصصی، شعر و ادبیات، داستان سرایی و مفاخر و اسطوره‌ها در این زمینه جای می‌گیرند. اطلس گردشگری ادبی ایران، المان‌های مفاخر ادبی با قابلیت تبدیل شدن به جاذبه‌گردشگری، پیگیری خانه‌های مفاخر ادبی برای تبدیل شدن به مقصد گردشگری، تولید محتوا، احصاء داستان‌ها و روایت‌های تاریخی که در شهرهای ایران اتفاق افتاده از اهداف این میزهاست. در حوزه گردشگری الکترونیک نیز سه میز ازجمله گردشگری در فراجهان (متاورس)، تولید محتوای گردشگری توسط افراد مشهور، میز وبسایت‌ها و کسب و کارهای گردشگری در نظر گرفته شده که میز متاورس تشکیل شده است. بهره گیری از توان شرکت‌های دانش بنیان، تولید محتوای AR و VR و… نیز در نظر گرفته شده است.
فاطمی ادامه داد: حدود ۴۰۰ باند پرواز در کشور وجود دارد که در اختیار دستگاه‌های مختلف است. قصد داریم مذاکراتی برای استفاده از این ظرفیت و همچنین هواپیماهای تفریحی داشته باشیم. شبکه پروازهای تفریحی کشور نیز در حال شکل گیری است.
