افتتاح نمایشگاه «فارسی‌تور» برای گرامیداشت فردوسی و زبان فارسی
یکصدوهفتادمین شب شعر طنز «در حلقۀ رندان»، ویژۀ بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی، با حضور یوسفعلی میرشکاک، ناصر فیض، اسماعیل امینی و جمعی از طنزپردازان و با اجرای شهرام شکیبا در حوزه هنری برگزار شد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی حوزه هنری، یکصدوهفتادمین شب شعر طنز «در حلقۀ رندان»، ویژۀ بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی، با حضور یوسفعلی میرشکاک، ناصر فیض، اسماعیل امینی و جمعی از طنزپردازان و با اجرای شهرام شکیبا در حوزه هنری برگزار شد. دکتر فاطمه عظیمی‌فرد و مهدی صالحی از فارسی‌پژوهان و از اعضای شورای راهبردی دفتر پاسداشت زبان فارسی هم بخش دیگری از این رویداد بود.
مهدی صالحی، از اعضای شورای راهبردی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزۀ هنری و دبیر انجمن ویرایش و درست‌نویسی، با اشاره به تأسیس دفتر پاسداشت زبان فارسی، به اهداف پیش روی این دفتر اشاره کرد و گفت: تاکنون همۀ توجه‌ها به ادبیات فارسی بوده است؛ اما آن‌چنان‌که شایسته است به زبان فارسی توجه نشده است. این دفتر قرار است هر دو چلچراغ زبان و ادب فارسی را روشن و پرفروغ‌تر کند. وی در ادامه به توسعه و قوت دانش‌های زبان‌شناسی در دنیای امروز اشاره کرد و گفت: بسیاری از اهالی فرهنگ و ادب ما از این دانش‌ها بی‌خبرند. مثلاً ما نمی‌دانیم روایت‌شناسی و نشانه‌شناسی طنز یا چارچوب‌های نقد طنز چیست و کاربرد گفتمان‌شناسی و معناشناسی در این زمینه چه گره‌گشایی‌ها می‌کند. امید است این دفتر بتواند به تمام زمینه‌هایی که در حوزه هنری وجود دارد، جنبۀ زبان فارسی را نیز اضافه کند.
وی در ادامه دربارۀ توجه به کاربرد روزمرۀ زبان فارسی در جامعه گفت: این کاربرد، همان ضرب‌المثل‌ها، تکه‌کلام‌ها، لحن‌ها، نشانه‌ها و توانمندی‌های زبانی است که خیلی ضعیف شده است. سعی دفتر بر این است که این توانش زبانی را در حوزۀ هنری تقویت کند.
وی افزود: البته فعالیت‌ها در این زمینه، گام‌های اولیه‌ای است که از سال ۱۳۶۰ در ایران محل توجه بوده است. اما گام دیگری وجود دارد و آن اینکه بدانیم زبان ما به کدام سمت‌وسو می‌رود و چه نیازمندی‌های زبانی‌ای برای امروز و فردای ما مهم خواهد بود و در مسیر سیاست‌گذاری و راهبردسازی و آینده‌نگاری شود. اینکه رهبر انقلاب در کنار توجه به ادبیات، این‌قدر بر زبان فارسی تأکید می‌کنند و حتی گاهی گله‌مند گفته‌اند که «زبان فارسی رو به انحطاط است» همه از اهمیت توجه، اعتنا، برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری، آینده‌پژوهی برای زبان فارسی نشان دارد.
صالحی در ادامه، با لحنی استفهامی و رویکردی انتقادی به زبان استفاده‌شده در شبکه‌های پویا و نهال، از زبان به‌کاررفته برای مخاطب کودک انتقاد و خاطرنشان کرد: آیا وقت آن نرسیده که از خودمان بپرسیم زبان این رسانه‌ها چقدر به درد کودکان می‌خورد؟! شوربختانه پژوهش‌ها نشان می‌دهد این واژه‌ها و نشانه‌ها و معناهایی که در این برنامه‌ها وجود دارد، هیچ‌کدام به درد مخاطب کودک و نوجوان نمیخورد.
صالحی از برگزاری نمایشگاه «خم گیسو» آثار خوشنویسی استاد صفر نورزاد و نمایشگاه «فارسی‌تور» (فارسی + کاریکاتور) آثار علی پاک‌نهاد به‌عنوان ویژه‌برنامه‌های دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری خبر داد و افزود: قطعه‌ای موسیقی هم با عنوان «وطن فارسی» با همکاری مرکز موسیقی حوزۀ هنری ساخته شده که امروز رونمایی و به‌زودی از صداوسیما نیز پخش خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: دفتر پاسداشت زبان فارسی شورایی راهبردی دارد به ریاست استاد ناصر فیض و با حضور و همراهی دکتر رضامراد صحرایی، زبان‌شناس و استاد دانشگاه، خانم دکتر فاطمه عظیمی‌فرد، زبان‌شناس و استاد دانشگاه، استاد علیمحمد مؤدب ادیب و شاعر.
فاطمه عظیمی‌فرد، از اعضای شورای راهبردی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، عضو هیئت‌مدیره انجمن زبان‌شناسی و پژوهشگر و مدرس گروه زبان و رسانۀ مرکز تحقیقات صداوسیما هم دیگر سخنران این مراسم بود.
فاطمه عظیمی فرد، در ابتدا به اهمیت فردوسی در میان تاجیکان چنین اشاره کرد: مرحوم دکتر رحیم مسلمانیان قبادیانی، ادیب تاجیک در کتاب «فارسی دری؛ مجموعۀ گفتارها» می‌گوید: انجمن ادبی تاجیکستان در سال ۱۳۱۳ در شهر دوشنبه شکل گرفت. در همایش دوروزۀ این انجمن، بحث و موضوع روز اول، دربارۀ ساختار انجمن بود و روز دوم، سراپا به حکیم فردوسی و شاهنامه اختصاص یافت.
وی در ادامه با اشاره به مصوب‌شدن ۲۵ اردیبهشت به‌عنوان روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در سال ۱۳۷۷و اضافه‌شدن روز پاسداشت زبان فارسی بعد از چند سال و به پیشنهاد بنیاد سعدی، دربارۀ پیچیده‌شدن مسائل زبان فارسی در دنیای امروز گفت: زبان‌شناسی در حل بسیاری از این مسائل به ما کمک می‌کند. بحث‌های نشانه‌شناسی، روان‌شناسی و علوم‌شناختی ده‌سالی است که در کشور ما رونق گرفته و طرح این مباحث می‌تواند ابزار ما در حل آن مسائل پیچیده باشند.
این استاد دانشگاه در ادامه بر لزوم گسترش مباحث زبانی چنین تأکید کرد: مهم‌ترین رسالت ما این است که تمام فارسی‌زبانان و فارسی‌دوستان را متوجه سهم خود در حفظ و گسترش زبان فارسی بکنیم و قرار نیست که فقط چند نهاد رسمی در این‌خصوص کمک کنند. البته آن‌ها کار خودشان را انجام می‌دهند؛ اما به کمک نهادهای غیررسمی هم به‌شدت نیاز دارند.
وی نقش مهم خانواده را در حفظ و گسترش زبان فارسی یادآور شد و گفت: در کتاب‌های زبان‌شناسی از نیم‌قرن پیش به نقش مادران، پدربزرگان و مادربزرگان در حفظ و پاسداشت زبان اشاره شده است. باید تلاش کنیم که به زبان فارسی به‌عنوان زبان ملی توجه ویژهای شود. درواقع، غیرت و حمیت زبانی یعنی همین، چه زبان فارسی، زبان مادری ما باشد و چه زبان دوم ما.
در این نشست از پخش‌آوای (پادکست) پارسی‌بان نیز رونمایی شد. این پخش‌آوا به صورت ماهانه در همه‌ی پادگیرها منتشر خواهد شد.
پس از پایان مراسم «در حلقه رندان»، هنرمندان و مهمانان حاضر در برنامه، برای افتتاح و بازدید از نمایشگاه فارسی‌تور در گالری خانه عکاسان حضور یافتند. یوسفعلی میرشکاک، شاعر و شاهنامه‌پژوه، ناصر فیض، مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزۀ هنری، سیدمسعود شجاعی طباطبایی، مدیر مرکز تجسمی حوزۀ هنری، شهرام شکیبا و اسماعیل امینی ازجمله هنرمندان حاضر در این برنامه بودند.
گفتنی است نمایشگاه «فارسی‌تور» تا ۳۱ اردیبهشت برپا خواهد بود و علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید از آن به حوزۀ هنری به نشانی انتهای غربی خیابان سمیه، نرسیده به حافظ مراجعه کنند.
