سلطان عثمان‌اُف کارگردان تاجیکستانی:
تاجیکستان، «شاهنامه» را شناسنامه ملت خود می‌داند/ نمایشنامه‌های بهرام بیضایی میان تاجیک‌ها پرطرفدار است
سلطان عثمان‌اُف کارگردان تاجیکستانی می‌گوید: ما شاهنامه را همچون شناسنامه ملت خود می‌شناسیم و بر این باوریم که ایرانیان نیز چنین به شاهنامه نگاه می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، تاجیکستان مهمان ویژه چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بود؛ هرچند که پیش از این هم آثاری از این کشور در جشنواره فجر به نمایش درآمده بودند اما این بار به مناسبت سی‌اُمین سالگرد روابط دیپلماتک ایران و تاجیکستان، حضور هنرمندان این کشور در جشنواره رنگ و بوی دیگری داشت. «فردوسی» یکی از دو نمایش تاجیک‌ها بود که بر اساس متنی از «ساتم الغ زاده» با کارگردانی «سلطان عثمان‌اُف» در تماشاخانه سنگلج اجرا شد. با عثمان‌اُف که از «تئاتر دولتی ابوالقاسم لاهوتی» شهر دوشنبه در چهلمین جشنواره تئاتر فجر شرکت کرده بود، گفتگویی کرده‌ایم که مشروح آن را می‌توانید در ادامه بخوانید.
شاهنامه فردوسی در گستره ایران بزرگ فرهنگی، پیوند محکمی بین کشورها ایجاد کرده است؛ اما به نظر می‌رسد آنطور که در ایران شاهنامه محبوب بوده، این علاقه‌مندی برای کشورهای فارسی زبان همچون تاجیکستان هم ریشه‌دار است...
در پاسخ به این سوال یک چیز می‌خواهم بگویم؛ شاهنامه فردوسی چه برای مردم ایران و چه مردم تاجیکستان جزو مقدسات است. ما شاهنامه را همچون شناسنامه ملت خود می‌شناسیم و بر این باوریم که ایرانیان نیز چنین به شاهنامه نگاه می‌کنند. در اجرای عمومی نمایش «فردوسی» در ایران هم دیدیم که ایران و تاجیکستان یک خلق و یک مردم هستند که از هم جدا شده‌اند. شاید سبب اصلی روی صحنه آمدن نمایش فردوسی همین بود که همین پیوند را نشان دهیم و اگر به هدف‌مان رسیده باشیم، خیلی سرفرازیم. ضمن اینکه نمایش دادن اثری در مورد فردوسی بر صحنه تئاتر ایران آرزو و آرمان همه ما بود و اینک به این مقصد رسیده‌ایم.
نمایی از نمایش «فردوسی» گروه تاجیکستانی در تماشاخانه سنگلج
آشنایی‌تان با تئاتر ایران چقدر است؟ با توجه به نزدیکی فرهنگ دو کشور، بین هنر نمایشی ایران و تاجیکستان هم شباهت‌هایی می‌بینید؟
متاسفانه تا امروز روابط زیادی بین هنر تئاتر ایران و تاجیکستان برقرار نبوده است. من تنها چند نمایش را از ایران دیده‌ام اما بر اساس همان‌ها، معتقدم که تئاتر ایران سال به سال پیشرفت کرده و به سطح بالاتری رسیده است. آخرین نمایشی که از ایران دیدم هم در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بود که بسیار زیبا بود. تئاتر ایران روز به روز رونق بیشتری پیدا کرده و پیش می‌رود و این باعث خوشنودی ماست. ضمن اینکه در صحنه تئاترهای تاجیکستان، نمایشنامه‌هایی از درام‌نویسان ایرانی هم به صحنه رفته و می‌روند. به طور مثال، تئاتری‌های تاجیکستان آقای «بهرام بیضایی» را به خوبی می‌شناسند و تا امروز چندین نمایشنامه از ایشان را به صحنه برده‌اند. بنابراین کمابیش با درام ایران آشنایی داریم.
نمایی از نمایش «فردوسی» گروه تاجیکستانی در تماشاخانه سنگلج
دو سال پاندمی کرونا تئاتر در تاجیکستان را چطور تحت تاثیر قرار داد؟
سال 2020 و برای یک سال تمام دچار مشکلات فراوانی بودیم؛ تئاترها کم‌تر به صحنه می‌رفتند و تماشاگران از سالن‌های تئاتر دور شدند. اما حالا کار هنری در تاجیکستان دوباره رونق گرفته است. به طوری که هر روز نمایش‌هایی به صحنه می‌روند و تالارهای ما پر از تماشاگر است.
علاقه مردم تاجیکستان به چه نوع تئاترهایی بیشتر است؟ تنوع ژانری وجود دارد؟
تنوع در آثار و تنوع در علاقه‌مندی مخاطبان تئاتر تاجیک زیاد است؛ یکی فاجعه (تراژدی) می‌پسندد و دیگری مضحکه (کمدی). ما هم نمایشنامه‌هایی از درام‌نویسان ملی را در تاجیکستان به صحنه می‌بریم و هم روی آثاری از درام‌نویسان جهانی دست می‌گذاریم.
نمایی از نمایش «فردوسی» گروه تاجیکستانی در تماشاخانه سنگلج
برای رونق رابطه هنری و تئاتری دو کشور چه چشم‌اندازی دارید؟
حضور ما در جشنواره تئاتر فجر بهترین رخدادی بود که می‌توانست اتفاق بیفتد. به خصوص اینکه در طول دو سال گذشته به دلیل کرونا ویروس با ایران رابطه چندانی نداشتیم. اما امروز باعث خوشبختی و خوشنودی ماست که توانسته‌ایم به این دوری پایان دهیم و مهمان ویژه ایران در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر باشیم. ضمن آنکه رابطه دو جانبه ایران و تاجیکستان در تمام زمینه‌ها در سی‌اُمین سالگرد روابط دیپلماتیک دو کشور، گسترش یافته است.
