پاسداشت زبان فارسی منافاتی با زبان‌های قومی و محلی ندارد/ گران‌بهاترین میراث کهن در بین مقولات فرهنگی

به گزارش ایلنا، نشست تخصصی و گفتگو پیرامون کتاب «عشق به زبان فارسی» با حضور محمود اکرامی، نویسنده اثر؛ زینب کوشکی، کارشناس معاونت بین الملل بنیاد سعدی؛ محمدجعفر محمدزاده، مدیر رادیو ایران؛ رضا حاجی آبادی، ناشر اثر و جمعی از علاقمندان ادبیات پارسی و اهالی شعر در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.

محمود اکرامی، نویسنده کتاب «عشق به زبان فارسی» در این نشست با بیان اینکه همواره در پی آن بودم که کاری در حوزه زبان فارسی انجام دهم، گفت: برای تهیه این کتاب اول در فکر این بودم که غزل بگویم اما دیدم در مورد شعر فارسی صحبت کردن با زبان غزل کار سختی است. بعد خواستم شعر سپید بگویم دیدم این نوع شعر نیز از عهده من خارج است. لذا به سراغ شعر نیمایی رفتم و در چاپ اول ۳۰ شعر نیمایی و دو غزل سرودم و در چاپ دوم ۳ شعر نیمایی دیگر نیز به آن اضافه کردم.

وی ادامه داد: اگر ما ایرانی هستیم باید زبان فارسی را پاس بداریم البته بسیار کوشیدم که این سوء برداشت ایجاد نشود که من در این کتاب قصد تضعیف گویش‌های دیگر ایرانی را دارم و به همین منظور سعی کردم در خیلی از جاهای کتاب هم به این موضوع اشاره کنم.

پاسداشت زبان فارسی منافاتی با زبان‌های قومی و محلی ندارد

اکرامی تاکید کرد: هیچ منافاتی ندارد در حالی که ما کُرد، لر، ترکمن، عرب یا تُرک هستیم اما زبان ملی خودمان که همان زبان فارسی است و سبب انسجام ملی در کشور می شود را  پارس بداریم. لذا در این کتاب ضمن تکریم و احترام به گویش ها و زبان های محلی، بر روی زبان ملی تاکید کردم.

تولید این کتاب نه سفارشی بلکه پاسخ به نیاز قلبی خودم بود

وی با بیان اینکه نگارش این کتاب پاسخ به نیاز قلبی خودم بوده و سفارش جایی و یا شخص خاصی نبوده است، گفت: از اعتمادی که دکتر محمد زاده، مدیر رادیو ایران و مدیر رادیو پیام برای نگارش این کتاب به من داشتند، تشکر می کنم و برای اینکه برنامه های این رادیوها بارورتر و غنی تر شود، سعی کردم بخشی از این برنامه ها را به زبان فارسی اختصاص بدهم و چون شعر خاصی نیافتم خودم دست به کار شدم و انگیزه نگارش این کتاب از همین جا آغاز شد. البته امیدوارم که این کتاب مورد لطف دوستان قرار بگیرد.

محمد زاده، مدیر رادیو ایران نیز در این نشست با ابراز خوشحالی از برگزاری این نشست فرهنگی و ضمن تشکر از نهاد کتابخانه ها برای برگزاری این نشست، اظهار داشت: اگر ما ادوار زبان فارسی را در تاریخ جستجو کنیم پیشینه آن به ۷۰۰ الی ۸۰۰ سال قبل از میلاد می رسد و ما با فارسی باستان، فارسی میانه و فارسی دَری و با فارسی که بعد از ظهور اسلام ادامه داشت روبه رو می شویم. این در حالی است که پرشکوه ترین دوره زبان فارسی، دوره پس از اسلام است چون ما آثاری از زمان باستان یا میانه در دست نداریم و هر چه آثاری که نشان از شکوه و عظمت زبان فارسی است بی شک مربوط به بعد از ظهور اسلام است.

زبان فارسی سه کار کرد «زبان مادری»، «زبان ادبی و هنری» و «زبان رسمی» دارد

مدیر رادیو ایران افزود: معتقدم که زبان فارسی سه کارکرد دارد. اول اینکه برای خیلی ها «زبان مادری» است. دوم برای منطقه وسیع جغرافیایی و تاریخی از شمال چین گرفته تا قلب اروپا و بالکان «زبان فرهنگ، هنر، ادبیات و شعر» است و سوم اینکه زبان فارسی «زبان رسمی» است.

گسترده‌ترین قلمرو زبان فارسی از نظر جغرافیایی در زمان تیموریان بود

به گفته محمد زاده، گسترده ترین قلمرو زبان فارسی از نظر جغرافیایی مربوط به دوره تیموریان بود که ۱۴۰ سال در ایران حکومت کردند. در حالی که خود تیموریان ترک تبار بودند.

وی تاکید کرد: اگر بپذیریم توسعه زبان فارسی در اثر جبر حاکمان بوده با این تناقض روبه رو می شویم که بیشتر سلسله پادشاهان ایران اصلا فارسی زبان نبودند؛ مثلا امویان، عباسیان، صفاریان و علویان عرب زبان بودند یا آل بویه، غزنویان، سلجوقیان و ایلخانیان، صفویان و قاجاریه ترک زبان بودند.

«زبان فارسی» ظرفیت بی‌نظیری برای انتشار افکار و اندیشه‌های نویسنده دارد

مدیر رادیو ایران اضافه کرد: آیا برای خلق آثاری همچون دیوان شمس، رباعیات خیام، دیوان حافظ  و شاهنامه فردوسی به جز «عشق به زبان فارسی» که عنوان کتاب محمود اکرامی است، چیزی دیگری می تواند باشد. اکثر شاعرانی که این شاهکارها را آفریدند خودشان زبان قومی داشتند اما به دو دلیل به زبان فارسی شعر می گفتند؛ اول «عشق گوینده به زبان فارسی» و دوم اینکه ظرفیت زبان فارسی ظرفیت بی نظیری برای بیان افکار و اندیشه های نویسنده است. به گفته اقبال لاهوری که نه خودش و نه والدین او فارسی زبان بودند و فقط او زبان فارسی را آموخته بود؛ تنها زبانی که توانسته بود افکار و اندیشه های او را به خوبی منتقل کند، زبان فارسی بود.

عشق به زبان فارسی و ایران، نام «شهریار» را ماندگار کرد

محمد زاده ادامه داد: باباطاهر اگر چه لک زبان است اما شعر فارسی می گوید یا شهریار با وجودی که آذری زبان است اما زمانی به شهرت می رسد که از تبریز به تهران می آید و اشعار فارسی خود را در مطبوعات تهران منتشر می کند. عشق به زبان فارسی و عشق به ایران توانست نام شهریار را ماندگار کند هر چند که ایشان احترام زیادی به زبان مادری خود داشت و اشعاری زیادی را هم به زبان ترکی سروده است.

وی تصریح کرد: قدیمی ترین کتاب فارسی مربوط به مقدمه شاهنامه ابومنصوری است که متعلق به ۱۱۰۰ سال قبل است؛ اگرچه قبل از آن هم آثاری به زبان فارسی بوده اما در دسترس نیست. زبان فارسی در ذات خود ویژگی «حفظ شدن زبان» را دارا است. در حالی که این ویژگی در زبان های دیگر وجود ندارد مثلا یک انگلیسی زبان، قادر به خواندن متون ۲۰۰ سال قبل خود نیست.

تضعیف زبان فارسی، تضعیف کشور و ملیت است

مدیر رادیو ایران تاکید کرد: به صراحت می گویم که امروز تضعیف زبان فارسی، تضعیف ملیت و تضعیف حلقه وصل یک ملت است این  درحالی است که زبان فارسی اصلی از قانون اساسی است و میثاق ملی ما محسوب می شود.

دغدغه مقام معظم رهبری در پاسداشت زبان فارسی ستودنی است

وی با اشاره به دغدغه و تلاش های مقام معظم رهبری در پاسداشت زبان فارسی گفت: هیچ فردی در ۵۰ سال اخیر به اندازه رهبر معظم انقلاب اسلامی دغدغه زبان فارسی را نداشته و ایشان یک تنه از زبان فارسی حمایت کردند و این نگاه ستودنی است. به گفته معظم له «زبان فارسی مهم ترین شاخصه هویت فرهنگی این ملت است و زبان ملی ضعیف و ناقص قادر نیست در خودش یک فرهنگ قوی و غنی را بگنجاند».

محمد زاده ادامه داد: من هیچ کسی را ندیدم که به اندازه مقام معظم رهبری با این صراحت و شجاعت در مورد زبان ملی حرف بزند این در حالی است که زبان مادری ایشان غیر فارسی و آذری است.

مدیر رادیو ایران گفت: باید تلاش کنیم تا زبان فارسی از بین نرود چراکه با از بین رفتن زبان فارسی، بی شک، حلقه ربط و وصل ملت ایران نیز نابود خواهد شد. هر چند که ما برای زبان های قومی نیز احترام زیادی قائل هستیم.

وی در پایان اذعان کرد: کتاب «عشق به زبان فارسی» اثر دکتر محمود اکرامی یکی از بهترین کتب شعر راجع به زبان فارسی است. هرچند که تاکنون کتابی در این زمینه یا نداشتیم یا خیلی کم بوده است. لذا امیدوارم که این کتاب مورد استفاده قرار بگیرد و این مسیر تداوم داشته باشد.

« زبان فارسی» گران‌بهاترین میراث  کهن در بین مقولات فرهنگی است

زینب کوشکی، کارشناس معاونت بین المللی بنیاد سعدی نیز در این نشست اظهار داشت: ایران به دلایل موقعیت جغرافیایی و سیاسی از آمیختگی فرهنگی بسیاری برخوردار است و یکی از گرانبهاترین میراث های کهن در بین مقولات فرهنگی زبان فارسی است. زبان فارسی با نفوذ سیاسی، فرهنگی و علمی ایران در اقصی نقاط عالم ورود و نفوذ یافت.

وی ادامه داد: فهرست بلند بالا و تعداد کثیر کهن ترین نسخ های خطی فارسی در موضوعات ادبی و علمی، روشنگر آن است که این زبان در طول دورانی منشأ خلق آثار و بیان اندیشه های بزرگان روزگار خود بوده است.

زینب کوشکی افزود: «عشق به زبان فارسی» کتابی است که در آن درباره راز و رمزهای زبان فارسی و عواطف ناب شاعران در مورد زبان فارسی و فرهنگ حاکم بر آن سخن گفته می شود و به زبان شعر «از شعر گونگی ذات زبان فارسی» سخن می گوید.

اشعار کتاب «عشق به زبان فارسی» جان هر فارسی‌زبانی را به غلیان در‌می‌آورد

به گفته وی، اشعار این کتاب عشق به زبان فارسی را در جان هر ایرانی و دوستدار زبان فارسی به غلیان در می آورد.

کارشناس معاونت بین المللی بنیاد سعدی اضافه کرد: مقدمه این کتاب به قلم آقای حداد عادل، رئیس بنیادسعدی است که ویژگی های این کتاب را بیان می کند؛ لذا باید تلاش کنیم کرسی زبان فارسی را در دانشگاه های خارجی از دست ندهیم و آن را توسعه ببخشیم.

باید از آفت «سفارشی‌نویسی و مناسبت‌زدگی» پرهیز کنیم

حاجی آبادی، ناشر اثر نیز در پایان این نشست گفت: متاسفانه برخی ها در سال های اخیر دچار آفت سفارش نویسی و مناسبت زدگی شدیم. این درحالی است که آثاری در سطح جهان مورد استقبال قرار می گیرند و موفق هستند که از اعماق جان نویسنده خلق شده باشد.

وی ادامه داد: ما باید آثار هنرمندان این مرز و بوم را برای ماندگار شدن منتشر کنیم؛ هر چند که متاسفانه چاپ کتاب در کشور ما از شرایط خوبی برخوردار نیست و هزینه کاغذ و چاپ کتاب بالا است و بسیاری از نهادهای فرهنگی ما، وظیفه خودشان را به درستی در قبال کتاب انجام نمی دهند. این درحالی است که اگر فرهنگ درست شود بی شک، شاهد ساماندهی دیگر امور کشور نیز خواهیم بود.