در مرحله آخر کارگاه‌های جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی چه گذشت؟
مرحله آخر کارگاه‌های فیلمسازی چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی با حضور مسعود امینی تیرانی، تی یام یابنده و عماد خدابخش در شهر گرگان برگزار شد.
به گزارش ایلنا، تی‌یام یابنده فیلمساز و مدرس کارگاه «فرم: فیل در اتاق فریم‌ها» از سری کارگاه‌های چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی عنوان کرد: یک فیلم نباید با بک گراند خود دکوپاژ شود. پیام چیزی نیست که فیلمساز در اثرش مطرح می‌کند بلکه آن است که مخاطب دریافت می‌کند و این نکته را باید در فیلم داستانی حتما مدنظر داشت. اما شرایط برای فیلم‌های اکسپریمنتال فرق می‌کند.
از راوی جلو نزنیم
وی افزود: اتاق فریم‌ها در سینما اتاق تدوین نیست و برای فیلم‌های اکسپریمنتال باید به اتاق فریم‌ها سری زد! این گزاره که راوی هر جایی هست که دوربین هست، درست نیست. هنگام خواندن فیلمنامه باید راوی آن را شناخت و از راوی نباید هیچ وقت جلو بود.
یابنده خاطر نشان کرد: فیلم از نظر ساختاری و روایی در یک راستا قرار می‌گیرد. کارگردانی خوب صرفا به تماشای پلان‌های خوب نیست که امتیاز می‌گیرد، بلکه یک کارگردان با بک گراند فیلم خود صحبت می‌کند. با پرسپکتیو، با چیدمان و عناصری از این جنس. فیلمساز باید فیلم را دنبال کند نه داستان را. باید چینش صحنه‌ها را مورد توجه قرار دهد و به چرایی رخداد آن‌ها فکر کند.
این فیلمساز بیان کرد: فرم و ساختار متفاوت است که فیلم را نجات می‌دهد. در ایران شاید بیش از ۸۰۰ فیلم کوتاه که از میان ۱۰۰۰ فیلم ساخته شده در سال شبیه به هم است. زیرا ۳۶ موقعیت نمایشی به هر حال یک جایی تکراری می‌شود اما می‌توان به واسطه فرم فیلم را متفاوت کرد.
وی در بخش دیگری از این کارگاه به اهمیت توجه به اعتبار جشنواره‌ها در ارسال اثر اشاره کرد و گفت: اگر فیلمسازی به دنبال دیده شدن اثرش هست بهتر است آن را به جشنواره‌هایی بفرستد که باعث شود تا اثر در ۵ قاره دیده شود و اگر مورد پسند نمایندگانی از آن‌ها باشد، می‌توان گفت فیلم خوبی است. زیرا فیلم توانسته است زبان مشترکی برای نمایندگانی از سراسر دنیا ایجاد کند.
فرم یادآور است
مسعود امینی تیرانی نیز در کارگاه «فرم ما را نجات می‌دهد: یادداشت‌های یک فیلمبردار» بیان کرد: انسان همواره در طور تاریخ تلاش کرده است تا زمان را به نحوی ملموس و عینی ثبت و ضبط کند. احتمالا ما وقتی درباره فرم صحبت می‌کنیم، فرم را یادآوری چیزی یا واقعه‌ای از پیرامون خود می‌دانیم. فیلم و سینما نیز از این منظر صرفا یک قصه نیست. بلکه فرمی هم دارد که به فیلمنامه‌اش اضافه می‌شود و آن را سر و شکل می‌دهد.
وی افزود: فیلمساز باید اینطور بیاندیشد که فرم معنا ندارد. بلکه به ما یادآوری می‌کند که چطور با یک موضوع برخورد کنیم. انتخاب و مسیر درست ما با فرم نظیر برخورد با یک معماری و فضا است. چراکه هنگام ورود به یک بنای تاریخی مثل تخت جمشید معمولا در نگاه اول به معنای آن نمی‌اندیشیم. بلکه وارد اتمسفری شده‌ایم که به لحاظ هارمونی خود را به ما تحمیل می‌کند.
این فیلمبردار عنوان کرد: همین برخورد را باید نسبت به فرم در سینما داشت. در وهله اول نباید هنگام انتخاب فرم به معنای برخواسته از آن فکر کرد. البته در ادامه نیز می‌توان معانی را به آن اضافه کرد.
وی در بخش دیگری از این کارگاه توضیح داد: به عنوان فیلمبردار نمی‌توانید در پس معناها قرار بگیرید. اگر قرار باشد قبل از عکاسی و فیلمبرداری به معانی مشخصی فکر کنیم، شاید دیگر ضرورت این کار زیر سوال برود.
امینی تیرانی در پاسخ به این که چطور ما متوجه باشیم که به فرم دلخواه خود در اثر نزدیک شده‌ایم یا نه، بیان کرد: باید به این سوال فکر کنیم که آیا فیلم ما شبیه به هنرهای تجسمی می‌شود یا نه؟ برای رسیدن به این نتیجه گیری چند قاعده وجود دارد. در برخورد با فیلمنامه باید از خود پرسید بدون قصه در فیلمنامه چه چیزی می‌بینیم؟ شخصیت‌ها در فیلم چه موقعیت و چهره‌ای دارند؟ فاصله دوربین با آن ها، حالات و میزان نور آن‌ها باید چطور و چقدر باشد؟ اگر قرار باشد از آن‌ها عکاسی و نقاشی کنیم چگونه هستند؟ اگر از رویداد، زمان را سلب کنیم، چگونه می‌توان آن را دید و بازنمایی کرد که این سوال خود پیشنهاداتی به ما می‌دهد.
تصمیم تدوینی کات زدن
عماد خدابخش نیز در سومین کارگاه سری آخر کارگاه‌های آموزشی چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی با عنوان «تدونی: چطور کات نزنیم؟» بیان کرد: تدوین گاهی امری ساده و بدیهی به نظر می‌رسد. کات نوعی از انتقال تصویر و متداول‌ترین آن است. اما درباره این که چقدر جلوگیری از کات به سامان دادن به اثر کمک می‌کند، صحبت می‌کنیم.
وی افزود: تدوینگر باید در ابتدا خود را جای مخاطب قرار دهد. اطلاعات خود از فیلمنامه و گفت و گویش با کارگردان را کنار بگذارد و بر اساس روایتی که پیش می‌رود تصمیم بگیرد. این که چه احساسی در چه لحظه‌ای به تماشاگر منتقل می‌شود؟ برای مثال اطلاعاتی که او از صدای جاری بودن آب در درجه اول دریافت می‌کند، چیست؟ تماشاگر در هر لحظه از فیلم و پله پله به موقعیت متفاوتی می‌رسد. فیلمساز برای هر پلان باید دلیلی داشته باشد.
این تدوینگر عنوان کرد: مهم‌ترین عنصر ارتباط تماشاگر با کاراکترها از طریق چشم‌های آن هاست. چشم‌ها هدایتگر هستند بنابراین به همین دلیل گفته می‌شود هنگام پلک زدن بازیگر نباید کات زد. زیرا به لحاظ حسی برای تماشاگر پرش ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: این که در دکوپاژ چطور به کمترین کات خوردن بیاندیشیم لزوما نه خوب است نه بد. زیرا ممکن است فیلم نیاز به برش در تدوین داشته باشد یا نه؟ اما این تصمیم که یک پلان به یک پلان دیگر برش بخورد یک تصمیم تدوینی است و لزوما نباید از هر پلان گرفته شده در تدوین استفاده کرد.
کارگاه‌های آموزشی چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی به همت انجمن سینمای جوانان ایران (دفتر گرگان) به مدیریت مهدی صاحبدل برگزار می‌شود.
مدیریت آموزشی این رویداد نیز برعهده سعید پوراسماعیلی است.
چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی به دبیری سعید نجاتی با محوریت سیره علمی و عملی امام رضا علیه السلام به همت و مشارکت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد بین‌المللی امام رضا علیه السلام و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان نیمه اول اسفند ۹۹ در شهر گرگان برگزار خواهد شد.
