وکالت کاسبی نیست/ وکیل امین جامعه است

ایلنا، مستند به قانون اساسی و مقررات بین المللی و قواعد شرعی وکیل امین جامعه تعریف می شود و داشتن وکیل جزء حقوق اساسی ملت است که به همین دلیل در فصل سوم قانون اساسی ذیل عنوان حقوق ملت از آن یاد می شود.

کارکرد اولیه وکیل در دفاع از حقوق اشخاص  تعریف می شود که به موجب قراردادی تحت عنوان وکالتنامه وکیل  دارای وظیفه ای صنفی است.

وکیل به طور خاص و مشخص مکلف  است از حقوق موکل خویش دفاع نماید،در این حالت گرچه وکیل به طور خاص در استخدام موکل خویش درآمده تا بنا بر اطلاعات و مستندات موجود از حقوق فرضی موکل دفاع نماید اما در همین حالت نیز وی مکلف به رعایت اصول و ضوابط قانونی/حرفه ای خویش است ،اما آنچه که به عنوان کارکرد غالب و اصلی وکالت در جامعه تعریف می‌شود:

 محدود به حق دفاع در محاکم قضایی نیست بلکه بنا بر دلایلی وکلا باید در جامعه نقش آفرینی موثری داشته باشند.از وجه تخصصی و آشنایی ایشان به قوانین و مقررات که بگذریم حضور وکلا در بطن جامعه این قابلیت را برای ایشان رقم میزند تا بتوانند راجع به غالب هنجارشکنی های اجتماعی و مشکلات حاکم بر روابط شخصی و اجتماعی افراد جامعه اظهار نظر کرده راهکار موثری جهت مقابله و رفع چالش ها ارائه دهند پر رنگ شدن نقش وکلا در هر جامعه ای علاوه بر بازتاب های مثبت داخلی در ابعاد بین المللی نیز واجد آثار ماندگاری است.

بنابراین در چنین نگاهی توجه به توقعات منفعت طلبانه و سود آوری که ذات داد و ستد و کاسبی به معنای اخص آن است به هیچ وجه جایگاهی ندارد.

چرا که تعریف و خصوصیات ذاتی کاسبی در تحصیل منفعت خلاصه شده، در بازار هر کس به جهت کسب سود و منفعتی بیشتر وارد معامله می شود اما در حرفه وکالت،گرچه وکلا نیزبرای دریافت حق الوکاله اقدام به انعقاد قرارداد مالی می کنند اما این همه ی ماجرا نیست چرا که شیوه تربیت وکلا به گونه ایست که آن ها پیش از محاسبه حق الوکاله مکلفند نسبت به حقوق فرضی و ادعایی موکل خویش در حد بضاعت علمی-تجربی خویش مطالعه کرده،چنانچه خویش را مهیای انجام تکلیف اصلی که همانا بنا بر قانون  دفاع از حقوق مردم است.

دیدند وارد مرحله حق الوکاله آن هم منطبق مقررات آمره می شوند که در این مسیر به جرات می توان ادعا کرد آنچه در بهترین حالت نصیب وکیل می شود در قیاس با لذت ناشی از احقاق حق ناچیز است علاوه اینکه بنا بر همان تربیت و نگاه غالب بر این حرفه،هدف متعالی ومقدس احقاق حق مقدمه ی اصلی پذیرش وکالت افراد است ولو آنکه تلاش صرف شده  از منظر مالی برای وکیل هیچ جذابیتی نداشته باشد،چیزی که در کاسبی و داد و ستد تعریف و جایگاه ندارد، این که وکلا در نقد عملکرد مجلس خودشان را کاسب نمی دانند ربط و ارتباطی با شغل و حرفه شریف کاسبی که حبیب ا...تلقی شده ندارد بلکه آنچه مورد نقد وکلااست تعریف منطقی است که از وکالت در علم حقوق بنا بر تاریخچه چند هزار ساله ارائه شده است.

در عالم کسب و کار و داد و ستد خریدار و فروشنده صرفا به مال مورد معامله و پول فکر می کنند،اما در حرفه وکالت اولین شرط بررسی استحقاق موکل و رعایت مقررات است.

تکالیفی که قانون بر عهده  وکیل گذاشته با هیچ سنگ محکی قابل قیاس با کسب و کار نیست. به نظرم بدیهی ترین  مثال این ادعا  که در تربیت وکلا احقاق حق مقدم است بر کسب درآمد تلاش هایی است که هم‌قطاران عزیزم  در قالب انجام تکلیف  به عنوان وکیل  تسخیری و معاضدتی انجام می دهند.

محمدهادی جعفرپور_وکیل پایه یک دادگستری