یادداشت؛
ثروت آفرینی مهندسی معماری تخت جمشید و یادمان آزادی در جهان باستان و معاصر
خواجه نصیرالدین طوسی، دانشمندی بزرگ و متبحر در علوم مختلف از جمله معماری و علم مهندسی بوده و آثار و تألیفات متعددی در عناوین گوناگون داشته که با نظری پویا، قلمی شیوا و زبانی گویا در عرصه های مختلف پیشتاز بوده است که ۵ اسفندماه را به نام این شخصیت برجسته ایرانی نام گذاری کردهاند.
سعید زحمت کشان کارشناس معمار و فعال میراث فرهنگی در یادداشتی نوشت: مهندسی را به صورت کلی میتوانیم علم ابعاد و اندازه ها با یک تناسب مشخص و به کارگیری نظام مند آنها تعریف کنیم که در علوم مختلف و صنایع وابسته هر یک تعریف تخصصی خود را خواهد داشت؛ صنعت ساختمان به عنوان بزرگترین صنعت خدمترسان به نیازها و خواستههای بشری محسوب میشود که از بدو خلقت انسانی با شکلگیری سرپناه ها و سکونتگاه ها در اوایل به صورت مبتدی و در ادامه با شکل گیری آثار، بناها، محوطهها و شهرها به صورت حرفه ای پدیدار شدند و در طول تاریخ با استفاده از آفرینش این کاربری های مکانی و فضایی نقش خود را در خدمت به جوامع بشری، ایفا کردند.
این تولیدات ساختمانی، نتیجه فکر، هنر، اندیشه و خلاقیت جوامع بشری در شکل گیری محصولات تولید شده و عرضه شده را داشته است که در موقعیت های مختلف جغرافیایی و بسترهای فرهنگی خاص خود، مورد استفاده و بهره برداری قرار گرفته است.
تولیدات مهندسی چه در دوران باستان و چه در دوران معاصر و این عصر، هر یک معرف گوشهای از توانمندی و هنر انسان ها را به نمایش عموم میگذارد؛ شاهکارهای باستانی ما که مصادیق آن را در بناهایی چون اهرام مصر، آکروپولیس، پانتون، کولوسئوم و همچنین تخت جمشید به عنوان بنایی عظیم و شگفت انگیز که نماد مهندسی معماری ایرانی روزگار خود بوده است؛ عصر حاضر هم آثار خارق العاده ای چون برج کاپیتال گیت، پل میلو، پل گلدن گیت، برج دوقلو پتروناس، فرودگاه جان اف کندی و همچنین یادمان آزادی به عنوان نماد ایران معاصر که هر یک میراثی گرانبها و ارزشمند هستند.
تخت جمشید را از این منظر به عنوان میراث جهانی ارزشمند به حساب میآید که پیشینیان با مدیریت صحیح توانستهاند هنر مهندسی جهانیان باستان را در زمینههای گوناگونی نظیر آب های زیرزمینی، کاخ ها، محوطه ها و یا آثاری به مانند نقوش برجسته و عناصر تزئینی، مجسمه ها، کتیبه ها، یادمان ها و همچنین فضاها و منظرگاه ها را با ایستایی و صلابت و سایر اقدامات خلاقانه به صورت مهندسی مورد استفاده و به عنوان تخت جمشید یا ارگ حکومتی پارسه به جهانیان معرفی کنند.
همچنین در دوران معاصر با ساخت یادمان آزادی، اثر ارزشمندی را که با تاثیر پذیری از سنتهای تاریخی ما و بهرهگیری از هنر طراحی و تکنولوژی های نوین بوده، مورد بهره برداری و به عنوان نمادی از مهندسی امروز ما معرفی و شناسانده شده است.
نظام آموزشی و نظام حرفه ای ما در قالب دانشگاهها و سازمان نظام مهندسی و سایر دستگاه ها هر یک با این هدف تشکیل و برنامه ریزی شدهاند تا بتوانند این دانش، علم، فن و هنر که قدمتی به طول تاریخ دارد را با ساختار و چارچوبی تعریف شده، اصولی و نظام مند و لحاظ نمودن مولفههای لازم در جهت خدمات رسانی به جامعه جهانی ایفای نقش کنند و اهداف و منافع را تامین کنند.
امروزه موضوعی که در جهان مطرح است مربوط به منزلت اجتماعی حرفهای تخصص ها است که در این فرصت به بهانه روز مهندس یادآور این فرآیند شدیم که ما میتوانیم فرصتی را که در زمینه تولیدات مکانی و فضایی در گذر زمان به دست می آوریم آثاری را خلق کنیم که همانند میراث ملی و جهانی به یادگار مانده خود نیز ثروتی برای امروزیان و آینده گان باشد.
امید داریم در آتی با بازتعریف و بازخوانی دانش مهندسی، میراث دار و میراث ساز باشیم و این مهم میسر نخواهد شد مگر اینکه مهندسی را با تفکر خلاقانه و نظام مند، تولیدات ثروت آفرین داشته باشیم.