رضاداد:
سینما را دوقطبی نکنید؛ فیلم‌های جشنواره رابه کمیسیون فرهنگی مجلس نشان ندادیم
ممکن است فردا روزی، اعضای کمیسیون فرهنگی فیلمی را از طریق صاحبان آن مشاهده کنند اما ما و سازمان سینمایی را متهم و منتصب به این ماجرا نکنید.
نشست خبری سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر صبح امروز(۲۱ دی) با چند آمار از فیلم‌های هر بخش جشنواره؛ اطلاعاتی از سالن‌های نمایش؛ معرفی بخش‌های مختلف و کتاب جشنواره مانند سال‌های گذشته برگزار شد. مهمترین اظهارنظر رضاداد به این محدود ماند که فیلم‌های جشنواره قبل از نمایش در جشنواره؛ توسط کمیسیون فرهنگی مجلس دیده نشده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ رضاداد با خبرنگاران در هتل انقلاب قرار گذاشته بود. خبرنگاری از او پرسید؛ چه فیلم‌هایی در بخش خارج از مسابقه نمایش داده می‌شود؛ رضاداد گفت: همیشه باید برای حضور فیلم در بخش خارج از مسابقه، از صاحب اثر کسب اجازه کرد. در دنیا همه برای جشنواره‌ها فیلم می‌فرستند اما هیچکس متوجه نمی‌شود که چرا فیلمی انتخاب شد و فیلم دیگر انتخاب نشد. اما متاسفانه در فجر، همه پرسش‌ها از انتخاب نشده‌ها شروع می‌شود. در هر صورت باید از بین ۸۸ فیلم، ۲۲ عنوان انتخاب شوند.
او جوابش را این‌طور ادامه داد: آقای خسرو سینایی رسما گفتند که فیلم ایشان به آن معنای معمول قابل داوری نیست و وقتی با ایشان طرح موضوع شد، استقبال کردند. با بزرگواران دیگر نیز وارد گفتوگو شدیم و آقای احد صادقی که امین جامعه سینمایی هستند و رازدارانه؛ فعالیت‌های دبیرخانه را جلو بردند، از بزرگواران اجازه گرفتند.
درباره فیلم‌های مشارکتی هم گفت: بعضی از فیلم‌ها با مشارکت فارابی و سازمان سینمایی ساخته شده اما خود را ملزم می‌دانستیم که از فیلمسازان برای حضور اکثرشان در بخش خارج از مسابقه اجازه گرفته شود. ضمن آنکه تاکید شد حضور فیلم‌ها در بخش خارج از مسابقه به دلیل تعداد فیلم‌ها بوده است.
رضاداد گفت که با سیروس الوند شخصا صحبت کرده است و توصیف او از این گفتگو چنین بود: خیلی حرفه‌ای برخورد کردند و تاکید کردند که خیلی از فیلم‌ها را ندیده‌اند. در مجموع مذاکرات‌مان با آقای صمدی هم احساس کردیم که ایشان خیلی مایل به این موضوع نبودند و ما نیز اصلا قصد دلگیر کردن عزیزانی مانند ایشان را نداریم.
بعدهم جمع‌بندی کردند: در هر صورت ما هیات انتخابی برای جشنواره انتخاب کردیم که ممکن است تعدادی از دوستان، آن‌ها را ذی صلاح ندادند. جامعه هنری جامعه حساسی است و همه ما در شرایط آسیب‌پذیر قرار داریم. ما واقعا نگران جشنواره نیستیم بلکه بیشتر نگران فضای اعتماد هستیم. در هر صورت ۲۲ فیلم انتخاب و دو سه فیلم برای بخش خارج از مسابقه پیشنهاد شد که نهایتا با سه فیلم به توافق رسیدیم. یکی از این فیلم‌ها، ابوزینب ساخته آقای علی غفاری است که در بخش مسابقه جشنواره فیلم مقاومت حضور داشت و به همین دلیل در بخش خارج از مسابقه جشنواره حضور دارد.
خبرنگار دیگری پرسید که فیلم‌ها در استان‌ها نمایش داده می‌شود؛ دبیر گفت: ما درباره وضعیت استان‌ها باید به وضعیت دوره سی و یکم و قبل بازگردیم. سال گذشته؛ سال عدم استقرار استاندار‌ها و تغییر و تحولات بود که آقای وزیر کشور کمک کردند که جشنواره فیلم فجر در استان‌ها برگزار شود. هزینه این بخش در سال قبل واقعا سخت جفت و جور شد و ما در مقاطعی گاهی شرمنده فیلمسازان می‌شدیم. به هر حال، درصورت مشارکت مالی یک استان، جشنواره در آن استان نیز برگزار می‌شود.
رضاداد بر این جمله تاکید کرد که: ما امانتدار صاحبان فیلم‌ها هستیم نه مالک آن‌ها و حق تصرف شرعی آن را نداریم. بعدهم گفت: در اولین جلسات با تهیه‌کنندگان، دوستان گفتند که ما امسال فیلم به جشنواره نمی‌دهیم چون پس از جشنواره متوجه می‌شویم که چندین نمایش بیشتر از آنچه توافق شده به نمایش درمی‌آید. به همین دلیل ما شرعا به تهیه‌کنندگان قول دادیم که این اتفاق نیفتد. حتی اگر وزارت ارشاد بگوید برای کارکنان می‌خواهیم نمایش فیلم بگذاریم، خارج از این توافق امکان‌پذیر نخواهد بود.
او گفت که روال برای استان‌ها هم به همین منوال است: تاکید دارم که رفتار ما در همه شئون جشنواره، رفتار امانتدارانه است؛ چه در انتخاب و داوری و چه در حق حقوق آن‌ها. با همین رویکرد، هر استان، هر سازمان یا هر شخص و فردی از ما درخواست نمایش داشته باشد، پاسخ به او را به توافق با تهیه‌کننده موکول می‌کنیم.
آیا در استان‌ها هم داوری می‌شود یا نه؛ رضادا به این سوال این‌طور جواب داد: داوری استانی جزو خط قرمزهای ماست. در جلسه‌ای که برای مدیران کل استان‌ها داشتیم؛ گفتیم که شما ۱۰ فیلم از ۳۳ فیلم را در استان خود نمایش می‌دهید و پس از داوری‌ها، هر فیلم در یک استان برگزیده می‌شد. با این استدلال همه متقاعد شدند اما جشنواره با هدف ایجاد فضای پرنشاط در جشن انقلاب بعداز اعلام آمادگی هر استان؛ در همان استان بدون داوری برگزار می‌شود.
خبرنگار دیگری می‌خواست از برگزاری بخش تجلی اراده ملی اطمینان کسب کند که رضاداد گفت: بله. تجلی اراده ملی از ابتدا به عنوان جوایز جنبی مطرح بود اما در دوره‌ای، با بعضی سازمان‌ها وارد مذاکره شدیم و ظرفیت سینما در حوزه ملی را گوشزد کردیم و پیشنهاد داریم که هر وزارتخانه بخش فرهنگی داشته باشد. اما در دوره اخیر دیدیم که نسبت سازمان‌های متقاضی حضور در بخش تجلی اراده ملی نه نسبت پیشینه با جشنواره دارند و نه نسبت پسینه. به همین دلیل گفتیم هر سازمانی که می‌خواهد نسبتی با سینمای ایران داشته باشد، باید به شکل مستقل و تعریف شده این کار را انجام دهد.
او گفت که؛ تجلی اراده ملی، مظهر ارزیابی فعالیت‌های مرتبط برای استفاده از ظرفیت سینمای کشور در تحقق اهداف خودشان است. با این رویکرد، سازمان‌ها می‌توانند برنامه اختصاصی خودشان را داشته باشند. ما از حضور هدفمند و نه نمایشی سازمان‌ها در جشنواره استقبال می‌کنیم.
از او درباره جزئیات بیشتر بخش بین‌الملل پرسیدند که گفت: جمع‌بندی ما این است که بخش بین‌الملل در همین تهران برگزار شود. البته گزینه اصلی شهر شیراز مطرح بود و اگر امکان آن فراهم می‌شد، شیراز اولویت داشت اما مجموعه مورد نظر برای برگزاری، آماده نمی‌شود.
درباره اشتراکی بودن فیلم‌های بخش هنر و تجربه با برخی بخش‌ها هم از او پرسیده شد که گفت: آقای علم‌الهدی در گفتوگو با فیلمسازان تاکید کرده‌اند که حضور فیلم در بخش هنر و تجربه جشنواره، الزامی برای اکران آن‌ها در گروه هنر و تجربه در سال آینده نیست.
بعدهم بیانش را کامل کرد: نمی‌خواستیم بخش هنر و تجربه، سرریز فیلم‌های سینمای ایران باشد. شورای سیاست‌گذاری بر این امر تاکید داشتند و ما نیز ۲۰ فیلم پیشنهاد دادیم. در واقع به همین دلیل بود که شورای سیاست‌گذاری هنر و تجربه تاکید داشتند که از بخش نگاه نو و سودای سیمرغ حتما فیلم‌هایی در بخش هنر و تجربه حضور داشته باشند.
از او چندبار پرسیده شد چرا فیلم‌های بیشتری به جشنواره فجر راه نیافت که او از محدودیت تعداد دفاع کرد و گفت: تمام متقاضیان علاقمند بودند که فیلمشان در جشنواره به نمایش دربیاید. مقررات ما می‌گوید که ۲۲ فیلم در بخش سودای سیمرغ و ۱۱ فیلم در بخش نگاه نو حضور داشته باشند. حال می‌توان در سال آینده به هیات انتخاب گفت که ۸۸ فیلم برای بخش مسابقه انتخاب کنند. ما در هر صورت براساس تجربه گذشته، رویکرد کاهش تعداد فیلم‌های بخش مسابقه را پیش گرفتیم و حتی نظرم این است که این تعداد در سال آینده نیز کمتر شود. طبیعتا این اتفاق تبعات دارد. ضمن آنکه این انتخاب نشدن، برای خیلی از فیلمسازان پذیرفته شده‌تر از بعضی رسانه‌هاست. ما تلاش کردیم فضایی توأم با احترام در انتخاب فیلم‌ها پدید بیاوریم و کار را بر این اساس جلو ببریم.
دبیر جشنواره اطمینان داد هیات انتخاب بدون هیچ ملاحظه‌ای فیلم‌ها را دیدند و بعضی را انتخاب کردند و برخی را نه. رضاداد این دفاعیه را این‌طور کامل کرد: آثار تعدادی از فیلمسازان انتخاب و تعدادی دیگر انتخاب نشدند. نباید سینما دوقطبی کنیم. این ارزیابی‌ها را می‌توانیم در پایان جشنواره داشته باشیم. ضمن آنکه بعضی از این فیلم‌ها که نام آن‌ها گاهی بیان می‌شود را شخصا بنابه درخواست سازندگانشان مشاهده کردم. واقعا بعضی از آن فیلم‌ها برای رونق سینما آثار خوبی هستند. در هر صورت خواهشم این است که اجازه ندهیم فضای دوقطبی در سینما حاکم شود.
بازبینی آثار چطور و چگونه انجام شد؛ رضاداد گفت: وقتی گزارشات مربوط به بازبینی فیلم‌های اول را می‌دیدم، برایم قابل باور نبود اما وقتی بعضی از آثار را دیدم، خیلی خوشحال شدم. امسال سطح بکارگیری عوامل حرفه‌ای در بخش فیلم‌های اول، براساس سیاست‌گذاری شورای پروانه ساخت، رشد قابل توجهی داشته است. خوشبختانه سیاست‌های شورای پروانه ساخت هم در سطح کیفی و هم در استعدادیابی جوانان بسیار موثر بوده است. مقررات ما این اجازه را نمی‌دهد اما سال قبل وقتی هیات داوران فیلم‌ها را دیدند، پیشنهاداتی را مطرح کردند. امسال هم به شما قول می‌دهم که سازمان سینمایی در ادوار آتی مجبور خواهد شد که جشنواره فیلم‌های اول را مجزا برگزار کند.
او به فیلم اولی‌ها هم اشاره کرد و گفت: با موجی از فیلمسازان اول مواجهیم که هم بسیار بااستعدادند و هم پیشرفت آن‌ها غیرقابل کنترل؛ لذا فکر می‌کنم ممکن است در دوره‌های آتی به مفهوم مستقلی از برگزاری این بخش برسیم.
آیا کمیسیون فرهنگی مجلس فیلم‌ها را قبل از جشنواره دیده است؛ به این سوال با اندک عصبانیتی جواب داده شد: اینگونه مسائل را به ما نچسبانید به هیچ وجه هیچ کسی جز مسئولان سازمان سینمایی هیچ فیلمی را از ناحیه دفتر جشنواره مشاهده نکردند. البته بعضی از دارندگان فیلم‌ها برای فیلمشان نمایش عمومی و خصوصی می‌گذارند اما ما هیچ برنامه‌ای برای این مطلبی که می‌گویید، نداشتیم. ممکن است فردا روزی، اعضای کمیسیون فرهنگی فیلمی را از طریق صاحبان آن مشاهده کنند اما ما و سازمان سینمایی را متهم و منتصب به این ماجرا نکنید. البته ممکن است یک روز تشخیص دهم که یک فیلم را به افرادی نمایش دهیم و طبیعتا می‌توانم از اختیاراتم استفاده کنم.
او تلاش داشت بگوید که تمام سعی‌ها شده از دوقطبی شدن فضا جلوگیری شود. تاکیدش را هم این‌طور به زبان آورد: همه باید تلاش کنیم که فضا را به سمت دوقطبی شدن پیش نبریم. همه ما در این کشور زندگی می‌کنیم و همه در خدمت یک هدف هستیم. باید بتوانیم با همدیگر گفتوگو کنیم. حتی می‌گویم اگر دوستی در مجلس روی فیلمی نظر دارد، اجازه دهیم که نظرش را بگوید. چنین مسائلی در مدیریت سازمان سینمایی خیلی پذیرفته شده است اما وقتی به رسانه‌ها راه پیدا می‌کند، دوقطبی می‌شود و عده‌ای سعی در یارکشی کردن؛ می‌کنند. ما باید تلاشمان را بر همدلی بگذاریم.
علت حضور نیافتن فیلم سینمایی «محمد(ص)» در بخش رقابتی جشنواره فجر هم اینگونه توضیح داده شد: من سال قبل هم از آقای مجیدی درخواست کردم که در داوری به ما کمک کنند. بنابراین حضور ایشان در هیات داوران ربطی به خروج «محمد(ص)» از جشنواره نداشت. در هر صورت این فیلم در فضای رقابتی حضور نداشت و این فیلم با نیت دیگری ساخته شده است.
بعضی خبرنگاران هم اصرار داشتند از پذیرایی برج میلاد چیزهایی بدانند که دبیر جشنواره خیالشان را راحت کرد: تلاش داریم امسال بوی قرمه‌سبزی و قیمه در جشنواره فیلم فجر به مشام نرسد و دوستان باید در این بخش هوای ما را داشته باشند.
آیا هیات انتخاب؛ بدلیل ممیزی فیلمی را حذف کرده است؟ و چه تدبیری اندیشیده شده تا اگر تندروها بر فضای جشنواره فشار بیاورند؛ جشنواره به روال عادی خود ادامه دهد؟ این‌‌ها سوالاتی بود که قرار بود خبرگزاری ایلنا از دبیر جشنواره جویا شود که روابط عمومی جشنواره گفت؛ زمان نداریم؛ پس اصلا سوالی طرح نشد.
