ایوبی: مهدوی کنی همه وجودش تسلیم بود

حجت‌الله ایوبی(رئیس سازمان سینمایی) که دانش آموخته دانشگاه امام صادق(ع) است؛ به دنبال ارتحال آیت‌الله مهدوی کنی یادداشتی را درباره سیره علمی و عملی آن مرحوم نوشته است.

به گزارش ایلنا؛ متن کامل این یادداشت بدین شرح است:

همه شاگردان حضرتش به یاد دارند این شوخی همیشگی پدرمعنوی و استادمان آیت الله پر از لبخند را. هرگاه که به دیدارش می‌رفتم بویژه آن روز‌ها که حالش خوب نبود. با لبخند همیشگی‌اش می‌گفت می‌روم بهشت برایتان جا بگیرم. او اینک رهسپار بهشت شد. آن مرد پراز لبخند رفت. اما یک دنیا درس زندگی برایمان به جای گذاشت. لحظه لحظه دیدارش و گفت و شنود با او درس زندگی بود. نمی‌دانم او را چه می‌شود نامید. بگذراید از شوخی‌های خودش بگویم. که به ما می‌گفت شما‌ها از دانشگاه رفتید و وزیر و وکیل شدید ولی ما‌‌ همان آقایی که بودیم هستیم. راست می‌گفت او آقایی را تمام کرده بود بویژه در حق شاگردانش. روزی که برای اعزام به خارج از کشوربه محضرش شرف یاب شدم واجازه سفرخواستم با روی بازپذیرفت و گفت با دقت بررسی کنید که غربی‌ها چه می‌گویند. تجربیاتشان در اداره دانشگاه و کشور داری را بررسی کنید. هرگاه برایش به بهانه‌ای چند خطی تبریک به مناسبت اعیاد نوشتم به خاطر علاقه‌ای که به ادامه تحصیل فرزندانش داشت نامه‌هایی مشروح و طولانی پاسخ می‌داد و به دانشجویان خارج از کشور سفارشهای اخلاقی و علمی می‌کرد. پاسخهای طولانی‌اش برایمان باورنکردنی بود. مردی پر از جاذبه‌های معنوی. در سال۱۳۷۷ به عنوان رئیس دانشگده میزبان رئیس دانشکده علوم سیاسی تولوز فرانسه به همراه یکی از اساتید این دانشگاه بودم. معاون اداری و مالی دانشگاه برای صرفه جویی در هزینه‌ها پیشنهاد کرد که از میهمانان در مهمانسرای ویژه دانشگاه پذیرایی شود. رئیس صرفه جوی دانشگاه امام صادق(ع) به شدت مخالفت کرد. و فرمود حتما به هتلی بروند که آداب پذیرایی از میهمانان خارجی را می‌دانند و با آداب غذایی و زندگیشان آشنایی دارند. در روز دیدار، این دو استاد فرانسوی شیفته ادب، اخلاق نورانیت و معنویت آیت الله شدند. بار‌ها از آن‌ها شیرینی و حلاوت آن نشست را شنیدم. روزی که هیئتی بلند مرتبه از دانشگاه الازهر به دانشگاه می‌آمدند. پیش‌تر مدیران تشریفات از استاد خواستند از آنجا که هیئت را مردان سیاسی همراهی می‌کنند پروتکل‌ها رعایت شود و استاد برای استقبال تا درگاه بیشتر نیایند. اما به محض خبر ورود با آغوشی باز از اتاق خارج شدند و از ورودی ساختمان میهمانان را استقبال کردند. بعد‌ها گفتند دست خودم نیست میهمانی که بر من وارد می‌شود برای احترام به او اندازه نمی‌شناسم. در دوران مامویت و یا تحصیل هرگاه به ایران می‌آمدم نخستین دیدار‌هایم با پدرمعنویم آیت الله مهدوی کنی بود. در یکی از این دیدار‌ها با داماد گرامیش در دانشکده نشسته بودیم. گفت استاد حالش خوب نیست و در حال استراحت در منزل است و از رفت و آمد شدیدا نهی شده. درخواست گفت‌و‌گوی تلفنی کردم با اکراه پذیرفت وگفت تاکید کن که کار مهمی داری و باید بروی. غرق در سخن با آیت الله شدم و سفارش حجت الاسلام می‌رلوحی بر زبانم جاری نشد. دقایقی بعد محافظان استاد خبر دادند که استاد برای دیدار از خانه بیرون آمده. دست نوازش کشیدن بر سر شاگردان منش استاد بود. مسئولیت اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا را برعهده داشتم. برای اجلاسی که باید در آلمان برگزار می‌شد از محضرش برای سخنرانی و گفت‌و‌گوی با دانشجویان دعوت کردم. استاد حالش خوب نبود. آقای اژه‌ای به خاطر رعایت حالشان خواستند تنها نیم ساعت سخن بگوید. فرمودشاید بیشتر از این نتوانم ولی هنگام روبه رویی با دانشجویان تا وقتی که آن‌ها خسته نشوند و بخواهند باید با آن‌ها بنشینم و گفت‌و‌گو کنم. گفتم سعی می‌کنم مانع از ادامه گفت‌و‌گو‌ها شوم و رعایت حالتان را خواهم کرد. فرمود نمی‌توانم حرفهای کسی را قطع کنم و شرم و حیا دارم از اینکه گفت‌و‌گویی را نیمه کاره بگذارم و یا به پرسشی پاسخ ندهم. یا دره‌مان سفر پس از بازدید از یکی از دانشگاه‌ها هنگام سوارشدن به اتومبیل دو سه یهودی ضد صهیونیست پیش آمدند و تصویر یکی از رهبران دینی اشان را به آیت الله دادند. به استاد گفتند از نورانیتی که بر چهره دارید می‌دانیم که یکی از علمای بزرگ اسلام هستید. با استاد گفتند که آن‌ها ضد رژیم صهیونیستی‌اند و علمای اسلام را دوست دارند. تصویر عالم دینی اشان را به استاد نشان می‌دادند و با علاقه از شباهت‌هایش به آیت الله می‌گفتند.

او کمتر چیزی را به اندازه دانشگاه امام صادق(ع) دوست داشت. بیش از سه دهه از عمرش را وقف این دانشگاه کرده بود. می‌دانستم هنگام عیادت از خوش‌ترین خبر برایش شنیدن خبرهای موفقیت فرزندانش در عرصه‌های گوناگون است. از موفقیت بچه‌ها می‌گفتم و آیت الله غرق در سرور می‌شد. او دانشگاه را تحقق بسیاری از آرزو‌هایش می‌دانست. در جلسات هیت رئیسه به یاد ندارم دیرآمده باشد. تنها دلیل غیبتش می‌توانست کسالت شدید باشد. مرد گفت و شنود بود. می‌شنید. با دقت به سخنان دیگران گوش می‌داد. سخن کسی را قطع نمی‌کرد. بعله‌های با مکثو کشیده‌اش تنها پاسخ به سخنانی بود که در خور پاسخ بیشتر نبودند. در انتخاب مدیران سخت می‌گرفت ولی پس از انتخاب با همه وجود از آن‌ها پشتیبانی می‌کرد. کمتر کسی را برکنار کرده است. آیت الله علم الهدی دو دهه معاون آموزشی‌اش بود و معاون دانشجوی‌اش سی دو سال است که دررکابش می‌باشد. در باره یکی از مدیران میانی‌اش حرف و حدیثزیاد شد. روزی از سر جوانی به تندی به محضرش گفتم که چرا مماشات می‌کنید و او را برکنار نمی‌کنید؟ پس از بعله معروفش فرمود قبل از اینکه او را به این سمت منصوب کنم شئوناتش مانند امروز نبود. امروز برای خود آبرویی و شانیتی دیگر بدست آورده و عزل ناگهانیش آبرویش را به خطر می‌اندازد. سرانجام استاد در جلسه‌ای اعلام کرد که برای چابک‌تر شدن نظام اداری بهتر است این پست را حذف کنیم. چنین کرد و پس از چندین ماه فرد دیگری را به این سمت منصوب کرد. گاهی به رسم ایرانی از زمین و زمان شکایت می‌کردیم دعوت به صبر می‌کرد و از مردان عجول و شتابزدگی در قضاوت‌ها پرهیز می‌داد. همواره می‌فرمود ارض الله واسعه. اگر جایی نمی‌شود و یا نمی‌گذارند خسته نشوید. مقاومت کنید اما اگر ناممکن است اصرار نکیند در سنگر دیگری خدمت کنید. از خدمت به انقلاب هرگز خسته نشوید. در اوج بحرانهای مرحوم کردان دیداری را با آیت الله ترتیب دادم. تلاشم برای متقاعد کردن مرحوم کردان از کناره گیری بی‌نتیجه مانده بود و امیدوار بودم که به توصیه آیت الله این اتفاق بیفتد. جلسه بسیار طولانی بود. مرحوم کردان بسیار پرحرارت از وضعیت خود گفت و کوشید نشان دهد که بسیار بر او جفا شده. چندین بار آیت الله شدیدا تحت تاثیر قرارگرفت. بار‌ها چهره‌اش دگرگون شد. جلسه روی پاشنه‌ای چرخید که من نمی‌خواستم. مطمئن شدم آیت الله از او خواهد خواست بر مواضعش پایداری کند. پس از پایان صحبت‌ها مکثی کرد و از او دلجویی‌ها کرد. از خاطرات دوران وزارتش گفت و سختیهای راه خدمت. اما در پایان فرمود با همه این حرف‌ها مصلحت را در این می‌بینم که کناره گیری کنید. ارض الله واسعه. در جای دیگری خدمت کنید. کردان برای اولین بار عزمش را جزم کرده بود که استعفا دهد. اما دستور رسید که بمان و ماند وحسرتی که همیشه بر دل ماند.

یکی از بهترین درس‌ها برای همه دانشجویان درس اخلاق شنبه‌ها بود. دانشگاه امام صادق(ع) را همه به سختگیری در حضور و غیاب و نمره می‌شناسند. تنها درسی که بدون حضور و غیاب و نمره همه حاضر می‌شدند و می‌شوند درس اخلاق آیت الله مهدوی بود. او هرگز به کسی نمره درس اخلاق نداد و می‌فرمود اخلاق خواندنی و حفظ کردنی نیست.
مردی با آن همه دانش و تجربه سیاسی قطب نمایش تنها و تنها ولی فقیه را نشان می‌داد و دیگر هیچ. باورمندی او به نظریه ولایت فقیه و اطاعتش از فرامین رهبری درست مانند روزه و نمازه و حج بود. هیچگاه در نشستهای خصوصی، صمیمی و طولانی با او اجتهاد در برابر نص در اواحساس نشد. به قول شمس تبریزی «من کو مرا دیدی سلام برسان». و هیچگاه در در امور سیاسی و عمومی «او» را نمی‌دیدی. مهدوی کنی همه وجودش تسلیم بود و سلام. او باز به گفته شمس «به سِرمسلمان بود نه به سر».

و اینک استادی پر از لبخد به زندگی پر کشید به آسمان. و ما دستمان از دامن پرمهرش کوتاه شده. اما میراثی که از ادب و اخلاقِ برایمان برجای گذاشته همیشه خواهد ماند. بدان امید که میراثدارش باشیم…