محمدرضا درویشی در بزرگداشت محمدرضا اصلانی:
آثار اصلانی؛ جنسی از خیال و واقعیت دارد

مراسم بزرگداشت استاد «محمدرضا اصلانی» نویسنده، شاعر، کارگردان و مستند ساز ایرانی عصر شنبه ۲۱ دی ماه در تالار استاد ناصری خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
ایلنا: بزرگداشت محمدرضا اصلانی؛ شنبه(۲۱ دی) در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
به گزارش ایلنا، در ابتدای این مراسم مجید سرسنگی(مدیرعامل خانه هنرمندان) گفت: متاسفانه یکی از مشکلات بزرگ در حوزه فرهنگ و هنر ما، فقدان فعالیت مستمر در عرصه نظر و اندیشه است. اگر کشورهای غربی در حوزه فرهنگ و هنر پیشرفتهای قابل ملاحظهای داشتهاند، بیشک به دلیل توجه و میدان دادن به نظریهپردازان و اندیشمندان خود بوده است. «اصلانی» در کنار فعالیتهای حرفهای و عملی خود، فعالیت نظری خوبی به ویژه در حوزه فیلم و سینما داشتهاند. امیدوارم جامعه هنری و فرهنگی ما با توجه به ضرورت نظر و اندیشه، بتواند توجه بیشتری به این امر داشته باشد.
خسرو سینایی نیز با اشاره به فعالیت هنری اصلانی و حفظ استقلال در کار خویش گفت: اصلانی یکی از افرادی ست که در حوزههای مختلفی هم چون کارگردانی سینما تا نویسندگی و شاعری فعالیت کرده است، و در هریک از این حوزهها نیز سبک خاص و متفاوت خود را داشته است، او هیچگاه همرنگ جماعت نشد و خود را به سلیقههای بازار نفروخت و همواره با حفظ استقلال در کار خویش، هنرمندی بزرگ و مستقل باقی ماند. «اصلانی» ذهن و ضمیر خویش را از تاریخ، ادبیات، فلسفه انباشته است و بازتاب این همه فهم و دانش در فیلمها و دیگر آثارش به وضوح دیده میشود. «اصلانی» در آثار خود هیچگاه دانش، شعور و سلیقه مخاطب را دست کم نگرفته است، و در تمامی آثار خود تلاش کرده است به شکل تازهای مخاطب را درگیر اثر خود سازد، به همین دلیل معتقد هستم مخاطب ناگزیر است که با دقت و تأمل بیشتری آثار «اصلانی» را دنبال کند.
محمدعلی سپانلو هم با اشاره به دوستی ۵۰ ساله خود با محمدرضا اصلانی، به نگاه متفاوت «اصلانی» در مواجه با هنر پرداخت و گفت: درباره شخصیت پیچیده «اصلانی» میتوان ساعتها صحبت کرد، او هنرمندی فیلسوف و جامعهشناس است، به همین دلیل توانسته است با زاویهای متفاوت به هنر بپردازد. «اصلانی» توانست تعقل و شهود را با یکدیگر به کار گیرد و با نگاهی متفاوت به هنر، آثار نو و بدیع خلق نماید. او ابتدا به سراغ کشف خود رفت، یعنی معنی خود را کشف و جایگاه هنری خود را مشخص کرد و سپس به کشف معنای هنر پرداخت.
سپانلو به تجربه همکاری با اصلانی در فیلم «تهران هنر مفهومی» اشاره کرد و گفت: محمدرضا اصلانی گفتار فیلم را بر اساس شعرهای انتخابی از من تنظیم کرد و به اعتقاد من اصلانی در این فیلم با نشاندن تصویر در کنار کلام، اثری متفاوت و ماندگار را خلق کند.
محمدرضا درویشی نیز با اشاره به نقش اصلانی در جامعه روشنفکری ایران، به فعالیت او در ساحت خیال - واقعیت پرداخت و گفت: «اصلانی» فیلمساز، نویسنده، مترجم، شاعر و روشنفکر است. روشنفکر در ایران تاریخی بس قدیمی دارد، اما از دوره مشروطه این واژه بیشتر به زبان ایرانیان افتاد، روشنفکر ویژگیهای بسیار زیادی دارد، او به دنبال آزادی است، مستقل است، دانش زیادی دارد، مقاومت میکند و.. بیشک همه این ویژگیها در «محمدرضا اصلانی» یافت میشود، «اصلانی» در جامعه روشنفکری ایران، هنرمند و روشنفکری متفاوت بوده است، وقتی که با تفکر و تعمق به آثار او نگاه میکنیم، متوجه میشویم که آثار «اصلانی» جنسی از خیال و واقعیت دارد، «اصلانی» در تمام آثار خود در مرز بین جهان خیال و جهان واقعی قرار گرفته است، که این ویژگی تنها منحصر به آثار «اصلانی» است.
درویشی با اشاره به فیلم «تهران هنر مفهومی» محمدرضا اصلانی گفت: اصلانی در فیلم «تهران هنر مفهومی» بازتاب شهر تهران را در آینهها و ویترین مغازهها به تصویر میکشد. «اصلانی» در این اثر با درآمیختن خیال و واقعیت، مخاطب خویش را نگاهی تازه به چالش میکشد.
حمیدرضا اردلان با اشاره به موضوع «آشکارگی» در آثار محمدرضا اصلانی گفت: اصلانی در تمامی آثار خود امر آشکار کردن را انجام میدهد. امروز در جهانی پیچیده و شلوغ، جهانی پر از تولید و مصرف و جهانی که تمرکز را قربانی کرده است، «اصلانی» با تمرکز در کناری نشسته است و با زاویه دید متفاوت خود، به آشکار کردن معنای زندگی در این جهان پیچیده میپردازد.
محمدرضا اصلانی نیز گفت: در این شب با صحبت دوستان من بیش از گذشته به جزء بودن خود پی بردم و خودیافتن را بار دیگر فرا گرفتم.
در ادامه این مراسم، فیلم مستند «پرتره فیلم ساز؛ درباره محمدرضا اصلانی» به کارگردانی «لیلا خلیلزاده» و تهیهکنندگی «ناهید دل آگاه» به نمایش درآمد و از «محمدرضا اصلانی» با اهدای لوح تقدیر خانه هنرمندان ایران تجلیل به عمل آمد.