مکی در گفتوگو با ایلنا:
شرط گذاشتن برای ایران، شرایط مذاکره را دشوار می کند/ حق ایران است که برای دفاع از خود توان نظامی‌اش را ارتقا دهد
تحلیلگر ارشد مسائل اروپا و آمریکا به بررسی علل بیانیه اخیر تروئیکای اروپایی علیه ایران و تلاش آنها برای نقش‌آفرینی در مقابل آمریکا پرداخت.
"مرتضی مکی" تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، درباره بیانیه سه کشور اروپایی علیه ایران، اظهار داشت: بیانیه ترروئیکای اروپایی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیشتر یک بحث تبلیغاتی و سیاسی است. کشورهای اروپایی خودشان به خوبی می‌دانند که کدام طرف نقض تعهد کرده و عملاً تمام تعهدات اقتصادی و تجاری خود با جمهوری اسلامی ایران را به حالت تعلیق درآورده است.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی نیز در پنج گام تعهداتش را به تعلیق در آورد تا بلکه به اروپایی‌ها نشان دهد که این ایران است که همچنان به تعهداتش پایبند است و برجام یک جاده دو طرفه است و قرار بود که این توافقنامه برد_برد باشد، نه اینکه اهرم فشاری در دست جریان دیگری باشد.
این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌المللی یادآور شد: معمولا اروپایی‌ها نه تنها در مورد ایران بلکه در مورد چین یا کشورهای دیگر وقتی با تعارضاتی مواجه می‌شوند سیاست با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن را اتخاذ می‌کنند تا خودشان را فعال نشان دهند. آنها می‌خواهند در مقابل سیاست صبر استراتژیک ایران منفعل نباشند به ویژه اینکه با برد جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باید شاهد یکسری فعالیت‌های دیپلماتیک فعال از سوی آمریکا برای بازگشت به برجام نیز باشیم.
مکی با تاکید بر اینکه اروپایی‌ها خوب می‌دانند که برای حفظ برجام باید تلاش بیشتری کنند، اظهار داشت: این حرکت اروپایی‌ها نیز تحرکی سیاسی برای فشار بیشتر به جمهوری اسلامی ایران است و به نظر نمی‌رسد که ما شاهد تغییری در رویکرد دولت‌های اروپایی در جهت مرگ حتمی برجام باشیم.
وی درباره اینکه آیا می‌توان این فشارها را برای دست بالا داشتن در مذاکرات احتمالی آینده دانست، گفت: هر طرف سعی می‌کند از کارت‌هایش برای طرف مقابل استفاده کند و همانطور که گفتم این اقدام اروپایی‌ها قطعاً یک اقدام سیاسی است و آنها نمی‌خواهند خودشان را در گوشه رینگ قرار دهند بلکه همچنان می‌خواهند در وسط میدان به عنوان یک مطالبه‌گر حضور داشته باشند تا اینکه به عنوان یک ناقض تعهدات، ناگزیر به تحرکات جدی برای بازگشت به تعهداتشان باشند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: قطعا وقتی بخواهد مذاکراتی شکل بگیرد اروپایی‌ها تلاش می‌کنند با آمدن به برجام نقش میانجی‌گر وفعال‌‌تری را نسبت به سال ۲۰۱۵ داشته باشند. به نظر می‌رسد این دور از مذاکرات اروپایی‌ها وسط میدان خواهند بود تا بتوانند هم فشار بر جمهوری اسلامی را جهت گسترش موضوع مذاکرات پیرامون موضوعات دیگری از جمله موشکی و مسائل منطقه ایران افزایش دهند و از طرف دیگر نیز سعی می‌کنند آمریکایی‌ها را در شرایط انفعال قرار دهند تا بتوانند از این طریق یک نقش واسطه‌گر میان دیدگاه‌های ایران و آمریکا داشته باشند.
وی درباره اظهار نظر "کریس کونز"، گزینه احتمالی وزارت خارجه دولت بایدن مبنی بر اینکه برای بازگشت به برجام ایران باید فعالیت‌های موشکی خود را محدود کند، گفت موضوع برجام زمانی نتیجه رسید که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها پذیرفتند در مرحله و گام اول موضوعاتی به جز برنامه هسته‌ای ایران مطرح نباشد تا دیدگاه‌های دو کشور را به هم نزدیک کنند و این شروعی برای تنش زدایی و عادی سازی روابط ایران با غرب باشد.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجه ادامه داد: در همان دوره دو ساله مذاکرات فشرده‌ای که دولت آقای روحانی با آمریکایی‌ها و اروپایی ها برقرار کرده بود، آمریکایی‌ها تلاش زیادی کردند که موضوعات جدیدی را در این کنار مسئله پرونده هسته‌ای طرح کنند و روی میز بیاورند اما جمهوری اسلامی ایران هیچگاه این شرط و شروط‌ها را نپذیرفت و در نهایت آنها پذیرفتن که در قبال تعلیق تحریم‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران توافقنامه برجام امضا شود.
وی خاطرنشان کرد: به نظر نمی‌رسد که این موضوع در شرایط موجود تغییر جدی نسبت به سال ۲۰۱۴ کرده باشد، چرا که ایران بارها اعلام کرده توان موشکی‌اش، یک توان جهت بازدارندگی و دفاع است و این ایران بود که در چهار دهه گذشته بارها مورد تجاوز و تهدید قرار گرفته است و حق او است که برای دفاع از خود توان نظامی‌اش را ارتقا دهد.
این کارشناس مسائل بین المللی با بیان اینکه غرب نفوذ منطقه‌ای ایران را پذیرفته‌اند، تصریح کرد: آنها می‌دانند که ایران به عنوان یک قدرت، نقش اثرگذاری در همه تحولات منطقه‌ای دارد و نمی‌توانند آن را به حاشیه ببرند. به نظر نمی‌رسد موضع گیری اخیر اروپا بخواهد به صورت جدی مشروط به تداوم سیاست‌های حداکثری آمریکا شود، چرا که بایدن بازگشت آمریکایی‌ها به برجام را مطرح می‌کند و اگر اروپا بخواهد اینگونه پیش رود شرایط برای مذاکره با آمریکا و اروپا بسیار دشوار و پیچیده خواهد شد.
