مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
تحرک‌های سیاسی اخیر، نشان از تنش‌زدایی میان ایران و آمریکا ندارد/ واشنگتن دیگر به دنبال مشروع جلوه دادن سیاست‌هایش نیست
تحلیل‌گر ارشد مسائل آمریکا و اروپا به بررسی آثار سفر وزیر خارجه سوئیس به ایران و همچنین و اتفاق‌های پیرامون برجام و تاثیر آن بر وضعیت پیش رو تا زمان انتخابات آمریکا پرداخت.
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و «ایگنازیو کاسیس» وزیر خارجه سوئیس دو مهمان مهم ایران در هفته‌های اخیر بودند. این سفرها در حالی انجام می‌شود که پی در پی سیاست‌های ایالات متحده در قبال ایران با ناکامی مواجه می‌شود و همچنان حمایت جامعه جهانی از ایران و مخالفت با یک‌جانبه‌گرایی آمریکا ادامه دارد.
مجموعه تحرکات به گونه‌ای نیستند آنها را در راستای کاهش تنش میان ایران و آمریکا ارزیابی کنیم
«مرتضی مکی» تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره سفر وزیر خارجه سوئیس به ایران، اظهار داشت: مجموعه تحرکات سیاسی که طی روزهای اخیر برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا انجام شده است، پیشنهادی که روس‌ها دادند، همچنین مخالفتی که با تنش‌های اخیر داشتند و سفر وزیر امور خارجه سوئیس به تهران که حافظ منافع آمریکا هم هست، گمانه‌زنی‌هایی را درباره تلاش برای تنش‌زدایی از روابط تهران واشنگتن مطرح کرد اما درباره اینکه این رایزنی‌ها و تحرک‌های سیاسی تا چه حد می‌تواند در فشارهای آمریکا به جمهوری اسلامی ایران تاثیر داشته باشد، واقعیت این است که مجموعه تحرکات و گمانه‌زنی‌هایی که انجام می‌شود وقتی با متغیرهای دیگر سنجیده می‌شود، به گونه‌ای نیستند که بخواهیم آنها را تلاش و حرکتی برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا ارزیابی کنیم.
همه منتظر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هستند
وی افزود: سفر وزیر خارجه سوئیس به تهران در زمانی انجام شده که چند روز قبل از آن، آمریکا نهادها و افراد جدیدی از ایران را در فهرست تحریم‌های خود قرار داده و همچنان بر اجرای مکانیسم ماشه در ۲۰ سپتامبر پافشاری کرده است، بنابراین این تحرکات در مدت باقیمانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تحولی را در مناسبات ایران و آمریکا ایجاد نمی‌کند و حتی اگر مکانیزم ماشه نیز راه بیفتد، انتظار نمی‌رود که اعضای برجام هم بخواهند واکنش شدیدی نسبت به این اقدام آمریکا نشان دهند و همه منتظر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هستند تا بعد از آن، سیاست بلندمدت خودشان را در قبال برجام و نوع روابط آمریکا، تنظیم کنند.
منطق آمریکا برای اجرایی کردن مکانیزم ماشه بر اساس قوانین شورای امنیت نیست
این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجه با بیان اینکه منطق آمریکا برای اجرایی کردن مکانیزم ماشه بر اساس حقوق بین‌الملل و قوانین شورای امنیت نیست، خاطرنشان کرد: آمریکا از منطق حضور و قدرت اثرگزارش در مناسبات سیاسی و اقتصادی جهان برای اعمال فشار حداکثری به جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌کند، اروپایی‌ها درباره تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام نیز مخالف بودند اما در عمل شاهد بودیم که شرکت‌های اروپایی در پی خروج آمریکا از برجام، از ایران خارج شدند و قراردادهای خودشان با ایران را لغو کردند.
وی گفت: واقعیت این است که اگر ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر پیروز شود، شرایط غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود؛ چراکه اروپایی‌ها آنجا ابزار قدرتمندی در اختیار ندارند که بخواهند در مقابل ایالات متحده واکنش جدی برای حفظ برجام نشان دهند و شاید هم این رفتاری که طی دو سال گذشته داشتند یعنی اینکه سیاست عملی‌شان حفظ برجام بوده اما اراده عملی برای برقراری و اجرای تعهداتشان در برجام نداشته‌اند، ادامه پیدا کند. این رفتار می‌تواند همچنان در دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ ادامه پیدا کند و در چنین شرایطی قطعا ایران همچنان تحت فشارهای آمریکا قرار خواهد گرفت.
دولت ترامپ هر جا نتواند برای پیشبرد اهدافش از حقوق بین‌الملل استفاده کند و از توافق‌ها خارج می‌شود
این تحلیل‌گر مسائل هسته‌ای درباره بیانیه‌ها و اقدامات اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال ایران یادآور شد: بیانیه‌های آژانس در شرایطی منتشر می‌شود که حاوی نکاتی نیز برای ایران بوده است. عملاً ۱۳ عضو شورای امنیت سازمان ملل با صراحت با سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا در اجرایی کردن مکانیزم ماشه مخالفت کرده و بر این نکته تاکید کردند که آمریکا اصلاً حقوقی برای استفاده از مکانیزم ماشه ندارد،؛ چراکه از برجام خارج شده است، اما وقتی رفتار دولت آمریکا را در قبال این مخالفت‌ها می‌بینیم، این موضوع مطرح می‌شود که دولت ترامپ طی نزدیک به چهار سال گذشته تا جایی که توانسته برای پیشبرد اهداف خود از حقوق بین‌الملل استفاده کرده و از آنجایی که نتوانسته، از توافقات دوجانبه، سه‌جانبه و چندجانبه حتی با متحدان خود در شرق آسیا و اروپا خارج شده است و با سیاست‌های «اول منافع آمریکا» هیچ حد، اندازه و تلاشی برای مشروع جلوه دادن سیاست‌های خودش انجام نمی‌دهد، یعنی تلاش خودش را می‌کند، اگر به نتیجه رسید که هیچ؛ اگر نرسید قطعاً سیاست خودش را با اعمال زور ادامه می‌دهد.
وی تصریح کرد: در فعال کردن مکانیزم ماشه ما این رفتار آمریکا را شاهد هستیم و علیرغم مخالفت‌هایی که در سطح جهانی و شورای امنیت با این رفتار آمریکا می‌شود، هیچ تغییری در این رویکرد نمی‌بینیم و عملاً خود را مسئول مشروع جلوه دادن سیاست‌ها و رفتارهایش در قبال جمهوری اسلامی ایران نمی‌بیند به همین دلیل بیانیه آژانس می‌تواند از این جهت که آمریکا دیگر هیچ محمل حقوقی و قانونی که از آن برای فعال کردن مکانیزم ماشه استفاده کند، را در اختیار ندارند، مورد توجه باشد.
آمریکای ترامپ کشورهای رقیب و شرکای خود را با چالش روبرو کرده است
به گفته مکی شاید گزارش آژانس می‌توانست تا حدودی آمریکا را به هدف خودش نزدیک کند، آمریکایی‌ها دوماه پیش چنین هدفی را آغاز کردند و تحت تاثیر سیاست‌های «بنیامین نتانیاهو» بیانیه‌ای را صادر و تلاش کردند که پرونده موضوعات هسته‌ای ایران را دوباره زنده کنند، اما واکنش‌های ایران و اینکه دو مرکزی هم که گفته شد فعالیت‌های مشکوک در آن وجود دارد را نیز با آژانس مورد توافق قرار دادند.
وی تاکید کرد: عملاً به نظر نمی‌رسد آمریکایی‌ها خودشان را نیازمند گزارش آژانس و شورای حکام آژانس بدانند و به احتمال زیاد در ۲۰ سپتامبر مکانیزم ماشه را به صورت یکجانبه فعال خواهند کرد و قطعاً طرف‌های دیگر برجام در شورای امنیت منتظر نتایج ریاست جمهوری آمریکا خواهند ماند؛ اگر ترامپ برنده شود، شرایط غیرقابل پیش‌بینی و سخت خواهد بود، چرا که آمریکای ترامپ با رفتارهایی که طی چهار سال گذشته انجام داده، عملاً بحران‌هایی را در سطح منطقه و جهان به وجود آورده و همه کشورهای رقیب و حتی شرکای خود را با چالش روبرو کرده است.
