آمریکا شورای امنیت سازمان ملل را به گروگان گرفته است!

به گزارش ایلنا، در جامعه‌ جهانی، رژیم آمریکا به دنبال تشکیل حکومت جهانی است که خود در راس آن قرار گیرد. بنابراین رژیم آمریکا بدنبال گسترش نظام حقوقی مطلوب خود است. این نظام حقوقی دیگر بین‌المللی نیست بلکه جهانی است و موجودیت نهاد دولت ملّی را پشت سر می‌‌گذارد. آمریکا دوست دارد به واسطه‌ امکانات گسترده‌تری که دارد، نقش پررنگ‌تر یا به کلامی بهتر، منحصر بفردی در راستای استقرار قطعنامه‌ها و رویه‌های مرتبط ایفا کند و روند امور را در راستای منافع خود شکل دهد.

در همین رابطه پومپئو وزیر خارجه این رژیم در حساب کاربری خود در توئیتر با لحن دستوری، بار دیگر بر «لزوم» تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در سازمان ملل، تاکید کرده ‌است و شورای امنیت را در جهت تامین منافع ملی آمریکا سوق می‌دهد. او ۲۰ تیرماه در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «سازمان ملل باید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را برای جلوگیری از کشمکش‌های بیشتر در منطقه، تمدید کند». او مدعی شده «هیچ آدم جدی حتی امکان ندارد فکر کند که ایران از جنگ‌افزاری که به دست خواهد آورد، برای مقاصد صلح‌آمیز بهره خواهد برد.»

درست است که مفهوم زمامداری بین‌المللی همراه با پدیده جهانی شدن بستر قانون‌گذاری را با حضور فعالان مختلفی همچون دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و همچنین دیگر فعالان عمومی و خصوصی فراهم می‌کند، اما شورای امنیت نیز در فرآیندهای تازه‌ هنجارسازی بین‌المللی نقش مهمی را ایفاء می‌کند. در این فرآیندهای جدید دیگر نمی‌توان مرز روشنی میان سطوح مختلف قانون‌گذاری متصور شد، چه بسا اقداماتی که مستقیما تابعان حقوق بین‌الملل را متاثر می‌کند و از طرفی دیگر می‌توان اقدامات داخلی فراوانی را احصاء کرد که بر رفتار تابعان حقوق بین‌الملل تاثیر می‌گذارد.

در نمونه‌ تاثیر اقدام بین‌المللی بر تابعان حقوق داخلی می‌توان به تحریم‌های شورای امنیت در مورد ایران اشاره کرد، شورا در این اقدامات افرادی را به اتهام دست داشتن فعالیت‌های تروریستی و یا هسته‌ای در فهرست تحریم‌های خود قرار می‌دهد و در مورد تاثیر اقدامات داخلی بر تابعان حقوق بین‌الملل می‌توان به مصوبات آمریکا در مورد تحریم ایران اشاره کرد که به موجب اقدام داخلی آمریکا، رفتار سایر دولت‌ها در مورد همکاری با ایران تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

 در همین راستا باید خاطرنشان کرد که بند ۱ ماده ۲۴ منشور ملل متحد مبین این واقعیت است که صلاحیت‌های شورای امنیت بالاصاله نیستند، بلکه به نیابت از طرف کلیه اعضای سازمان که این صلاحیت‌ها را به آن تفویض نموده‌اند، عمل می‌کنند و به این لحاظ نمی‌توانند اراده خود را جانشین اراده اعضای سازمان ملل نمایند، به علاوه اختیارات نیابتی شورا می‌باست در ضمن اهداف و اصول منشور باشد و محدودیت‌های متعددی او را احاطه نموده است. ماده‌ ۲۵ منشور ملل متحد نیز بدون تردید از سـوی نـویسندگان منشور به عنوان ماده‌ای کلیدی در نظام‌ امنیت بین‌المللی در نظر‌ گرفته شده است تا از طریق آن استعلای شورای امنیت تأمین گردد. در واقع اگر با وضع ماده‌ ۲۴ منشور، مسئولیت اصلی حـفظ صلح و امنیت بین‌المللی به شورای‌ امنیت‌ سپرده‌ شده، کاملا منطقی است که هرگاه شورا در این زمینه به نام تمامی‌ اعضای سازمان، تصمیمی را اتخاذ کند، تمامی اعضا‌ء این‌ تصمیمات را پذیرفته و بِـدان بپیوندند. 

ماده ۲۵ منشور، پایبندی شورای امنیت به مفاد منشور را اجتناب‌ناپذیر می‌داند، ماده‌ ۲۵ مقرر می‌‌دارد: "اعضای ملل متحد موافقت می‌نمایند که تصمیمات شورای امنیت را به موجب این منشور قبول و اجرا نمایند." مفهوم مخالف این ماده متضمن این معناست که چنانچه قطعنامه‌های شورای امنیت برخلاف منشور و یا در مقام نادیده انگاشتن آن باشد، قابل قبول نبوده و لازم الاجرا محسوب نمی‌شود.

اما آنچه در عمل شاهدش هستیم این است که ایالات متحده آمریکا با نادیده انگاشتن مواد منشور، منویات و منافع خود را در قالب پیش‌نویس قطعنامه‌ها برای تصویب به شورای امنیت ارائه می‌کند؛ ولی چنانکه پیشتر ذکر آن رفت، اعضای ملل متحد متعهد هستند که تصمیمات شورا را وفق منشور بپذیرند و نه در راستای منافع کشوری خاص! واقع امر این است که در عمل، شورای امنیت توسط آمریکا به گروگان گرفته شده است و این کشور درصدد ،ن است که زمامداری جهانی خود را به این واسطه پیش ببرد.

رضا رسالت

 کارشناس روابط بین‌الملل